นีวรณสมฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรณสมฺปยุตฺเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺฐานํ รูปํฯ (2)
นีวรณสมฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณสมฺปยุตฺโต จ นีวรณวิปฺปยุตฺโต จ ธมฺมา อุปฺปชฺชนฺติ เหตุปจฺจยา – นีวรณสมฺปยุตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺฐานญฺจ รูปํ…เป.… ทฺเว ขนฺเธ…เป.…ฯ (3)
[53] นีวรณวิปฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรณวิปฺปยุตฺตํ เอกํ ขนฺธํ ปฏิจฺจ ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺฐานญฺจ รูปํ…เป.… ทฺเว ขนฺเธ…เป.… ปฏิสนฺธิกฺขเณ…เป.… (ยาว อชฺฌตฺติกา มหาภูตา)ฯ (1)
นีวรณสมฺปยุตฺตญฺจ นีวรณวิปฺปยุตฺตญฺจ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – นีวรณสมฺปยุตฺเต ขนฺเธ จ มหาภูเต จ ปฏิจฺจ จิตฺตสมุฏฺฐานํ รูปํ (สํขิตฺตํ)ฯ
1. ปจฺจยานุโลมํ
2. สงฺขฺยาวาโร
[54] เหตุยา ปญฺจ, อารมฺมเณ ทฺเว, อธิปติยา ปญฺจ…เป.… นตฺถิยา ทฺเว…เป.… อวิคเต ปญฺจฯ
อนุโลมํฯ
2. ปจฺจยปจฺจนียํ
1. วิภงฺควาโร
นเหตุปจฺจโย
[55] นีวรณสมฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณสมฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ ปฏิจฺจ อวิชฺชานีวรณํฯ (1)
นีวรณวิปฺปยุตฺตํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นีวรณวิปฺปยุตฺโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ นีวรณวิปฺปยุตฺตํ…เป.… (ยาว อสญฺญสตฺตาฯ สํขิตฺตํ)ฯ
2. ปจฺจยปจฺจนียํ
2. สงฺขฺยาวาโร