1
สภาวธรรมพื้นฐาน 1
นโม ตสฺส ภควโต อรหโต สมฺมาสมฺพุทฺธสฺส
ความเบื้องต้น
คำสอนในพระพุทธศาสนา ว่าโดยปิฎก แบ่งเป็น 3 อย่าง คือ พระวินัยปิฎก
พระสุตตันตปิฎก และพระอภิธรรมปิฎก
คำสอนที่พระพุทธองค์ทรงแสดงไว้โดยอาณาเทศนา คือ ทรงแสดงเป็นระเบียบวินัย
เป็นข้อบังคับ เป็นแบบแผนให้ปฏิบัติ โดยมีข้อกำหนดโทษหรือปรับอาบัติแก่ผู้ล่วงละเมิดไว้
เป็นขั้นๆ ตามควรแก่โทษานุโทษ เรียกว่า พระวินัยปิฎก ซึ่งเป็นคำสอนที่เน้นในเรื่อง ศีล
เพื่อสอนคนให้มีระเบียบวินัย ให้สังคมมีความสงบสุข
คำสอนที่พระพุทธองค์ทรงแสดงไว้โดยโวหารเทศนา คือทรงแสดงโดยยักเยื้องโวหาร
เป็นต่างๆ ตามความเหมาะสมแก่บุคคลและกาละเทศะ ทรงยกบุคคลขึ้นเป็นตัวอย่างของการ
ดำเนินชีวิต ทั้งในทางดี ทางชั่ว และทางถูก ทางผิด เรียกว่า พระสุตตันตปิฎก ซึ่งเป็น
คำสอนที่เน้นในเรื่อง สมาธิ เพื่อสอนคนให้มีอัธยาศัยสงบ มีจิตใจแน่วแน่ มั่นคงในการบุญ
การกุศล
คำสอนที่พระพุทธองค์ทรงแสดงไว้โดยปรมัตถเทศนา คือทรงแสดงตามหลักสัจจธรรม
โดยไม่ยกบุคคลอื่นขึ้นเป็นตัวอย่าง ทรงแสดงเฉพาะสัจจธรรม หรือสภาวธรรมล้วนๆ เรียกว่า
พระอภิธรรมปิฎก ซึ่งเป็นคำสอนที่ เน้นในเรื่องปัญญา เพื่อสอนคนให้มีสติปัญญา รู้แจ้ง
เห็นจริงในสภาวธรรมทั้งปวง
สัจจธรรม หรือสภาวธรรมที่พระพุทธองค์ทรงแสดงไว้ในพระอภิธรรมปิฎกนั้นแบ่งเป็น
2 อย่าง คือ
(1) สมมุติสัจจะ จริงโดยสมมุติ
(2) ปรมัตถสัจจะ จริงโดยปรมัตถ์