ปรารภเมณฑกปัญหา

ลำดับนั้น พระนาคเสนผู้มีอายุก็พระพรลากลับไปสู่สังฆราม
ฝ่ายสมเด็จพระเจ้ามิลินท์ปิ่นประชา ผู้ประกอบด้วยปัญญาฉลาดที่จะไต่ถามอรรถ-
ปัญหา ครั้นว่าได้ไต่ถามพระนาคเสนส้องเสพย์สมาคมเข้าก็ค่อยมีปัญญากว้างขวางไปในพระ
ไตรปิฎก อันเป็นพระพุทธวจนะมีองค์ 9 ประการ จึงเสด็จเข้าสู่รโหฐานสงัด สมเด็จพระเจ้า
มิลินท์ปิ่นกษัตริย์จึงทรงรำพึงไปในราตรี รำพึงเห็นว่าเมณฑกปัญหานี้ยากที่บุคคลจะวิสัชนาได้
นานไปภายหน้ากุลบุตรในพระพุทธศาสนาจะสนทนากันด้วยพระพุทธวจนะเป็นมณฑกปัญหาแล้ว
จะวิวาทกันด้วยพระไตรปิฎกนั้นเป็นหลายสถาน สมเด็จพระศาสดาจารย์ตรัสไว้โดยปริยายนั้น
ก็ดี ตรัสไว้โดยอรรถนั้นก็ดี ตรัสไว้โดยสภาวะนั้นก็ดี หนฺท ผิดังนี้ อาตมานี้จะให้พระนาคเสน
ชื่นชมยินดีในถ้อยคำของอาตมาแล้ว จะถามซึ่งเมณฑกปัญหา ให้พระนาคเสนวิสัชนาแก้ไขให้
แจ้งแจ่มใส จะได้แก้เสียซึ่งทิฐิแห่งกุลบุตรอันจะเกิดมาในอนาคตกาลเบื้องหน้า
อถ โข มิลินฺโท ราชา อันดับนั้น สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดี ครั้นราตรี
รุ่งรางสว่างฟ้า เสียงสกุณานิกรนกผาดผันโผผินบินไปจากรวงรัง แร่ร่อนสัญจรเที่ยวเล็มล่าหา
อาหาร ชาวพนักงานพร้อมเพรียง ก็ประโคมด้วยเสียงดุริยางคดนตรีกระจับปี่สีซอแตรสังข์
หมู่พราหมณ์นั่งถวายชัยมงคล สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ก็เสด็จออกจากที่รโหฐาน ชำระพระองค์
สรงสนานแล้ว น้ำพระทัยเธอผ่องแผ้วมิได้น้อมไปต่อเมถุนธรรม ตั้งอัญชลีประนมเหนือ
ศิโรตม์ของอาตมา อนุสฺสริตฺวา มาระลึกถึงคุณพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ที่เป็นอดีตล่วงแล้วและ
เป็นอนาคตปัจจุบัน ขณะนั้นท้าวเธอก็สมาทานซึ่งวัตรปฏิบัติแปดประการด้วยสันนิษฐานเข้า
พระทัยฉะนี้ว่า อาตมาจะสมาทานซึ่งคุณ 8 ประการ จะตั้งตบะคุณให้เกิดขึ้นเป็นอันดี เมื่อ
อาตมาสำเร็จตบะพิธีแล้ว ยังอาจารย์คือพระนาคเสนให้ท่านชื่นชมยินดีแล้ว จะถามเมณฑก-
ปัญหา พระเจ้ามิลินท์ทรงพระจินตนาการดังนี้ มิได้ช้า อปนยิตฺวา พระองค์ผลัดพระภูษาที่ทรง
เป็นปกติเสียแล้ว ทรงนุ่งผ้าย้อมฝาดผืนหนึ่งพันคาดพระเศียรกระทำเหมือนวงแหวนอัน
งามบวร เปลื้องเสียซึ่งอาภรณ์อันงามวิจิตร สถิตอยู่ในที่เป็นมุนีภาวะนักปราชญ์ปรีชาญาณ
แล้วสมาทานซึ่งคุณ 8 ประการถ้วน 7 วัน
คุณ 8 ประการนั้น น รญฺญา อตฺโถ อนุสาสิตพฺโพ คือมิได้สั่งสอนอรรถธรรมว่า
ราชการนั้นประการ 1 น ราคุนปสญฺหิตํ จิตฺตํ อุปาเทตพฺพํ มิได้ให้จิตกำหนัดยินดี ด้วย
อำนาจแห่งราคะดำฤษณาประการ 1 น กสฺสจิ ปรสฺส โกโธ กรณีโย มิให้พระทัยโกรธ
เคียดแค้นแก่ผู้ใดผู้หนึ่งประการ 1 น โมหวเสน จริตพฺพํ มิได้ประพฤติเป็นมโหจริตลุ่มปลง