ฉัฏฐวรรค

กายอัปปิยปัญหา ที่ 1

สมเด็จพระเจ้ามิลินท์ภูมินทราธิบดี มีพระราชโอการตรัสถามพระนาคเสนสืบไป
ในฉัฏฐวรรคนี้ว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่พระนาคเสนผู้จำเริญด้วยปรีชา ธรรมดาว่าร่างกายนี้
เป็นที่รักแห่งบรรพชิตทั้งหลายหรือประการใด
พระนาคเสนถวายพระพรตอบไปว่า ธรรมดาว่าร่างกายจะได้เป็นที่รักแห่งบรรพชิตหามิได้
ขอถวายพระพร
พระเจ้ากรุงมิลินท์ปิ่นประชากรตรัสว่า บรรพชิตไม่รักร่างกาย ก็ทำไมจึงอาบชำระ
กายอยู่เล่า
พระนาคเสนผู้เป็นเจ้าจึงแก้ไขเปรียบเทียบว่า มหาราช ขอถวายพระพรบพิตรพระ
ราชสมภาร เปรียบปานดุจโยธาอันเข้าสู่การณรงค์สางคราม ต้องขวากหนามศัสตราวุธปืนยา
ยังไม่ตาย ก็หากันมารักษาบ้างหรือไม่ น่ะบพิตรพระราชสมภาร
พระเจ้ากรุงมิลินท์ภูมินทราธิบดีมีพระราชโองการตรัสว่า เออ มีอยู่
พระนาคเสนจึงถามว่า ดูรานะบพิตรพระราชสมภาร คนที่พิการเจ็บปวดนั้นย่อม
ทาด้วยน้ำมันยา แล้วเอาท่านผ้าเนื้อดีพ้นเข้าไว้ แล้วขำระชะโกรกไปซึ่งบาดแผลด้วยน้ำ กระทำ
ดังนี้หรือ พระราชสมภาร
พรเจ้ากรุงมิลินนท์ภูมินทราธิบดีมีพระราชโองการตรัสว่า อาม ภนฺเต เออ กระนั้น
แหละซิ พระผู้เป็นเจ้า คนเจ็บนั้นเขาก็รักษาแผลนั้น จึงใส่น้ำมันยาเอาท่านผ้าเนื้อดีนั้นพันเข้า
แล้วแก้เอาผ้าออกไว้ล้างชะให้ดีด้วยน้ำมัน กระทำกระนี้
พระนาคเสนองค์อรหาธิบดีมีเถรวาจาว่า มหาราช ดูรานะบพิตรพระราชสมภาร คน
พิการนั้นล้างชะชำระทาน้ำมันยาที่แผลนั้น รักแผลหรือประการใด น่ะบพิตรพระราชสมภาร
พระเจ้ากรุงมิลินท์ภูมินทราธิบดีจึงมีพระราชโองการตรัสว่า ภนฺเต นาคเสน ข้าแต่
พระผู้เป็นเจ้า คนเจ็บเขาพันแผลด้วยผ้าทาด้วยน้ำมันแล้วโกรกด้วยน้ำนั้น ใช่จะรักแผลที่กายหา
มิได้ กระทำทั้งนี้ เพื่อจะให้งอกเนื้อใหม่หายไปเป็นปรกติเหมือนแต่ก่อน
พระนาคเสนถวายพระพรว่า มหาราช ขอถวายพระพรบพิตรพระราชสมภารเจ้า
ความนั้นฉันใดเล่า บรรพชิตก็เหมือนกัน อุตส่าห์ปรนนิบัติกาย พฺรหฺมจริยานุคฺคหาย เพื่อจะให้