เมนู

มิลินทปัญหา

ประฌานคาถา


จริยา สพฺพโลกสฺส หิตา ยสฺส มเหสิโน
อจินฺตยานุภาวัปิ วนฺเทหํ โลกนายกํ ฯ
วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน เยน นียติ โลกโต
วนฺเท ตมุตฺตมํ ธมฺมํ สมฺมาสมฺพุทฺธปูชิตํ ฯ
สีลาทิคุณสมฺปนฺโน ฐิโต มคฺคผเลสุ โย
วนฺเท อริสงฺฆนฺตํ ปุญฺญกฺเขตฺตํ อนุตฺตรํ ฯ
อิติ ยํ รตนตฺตยํ นมสฺสเนยฺยํ นมสฺสมาโฯ
ปุญฺญาภิสนฺทํ วิปุลํ อลตุถํ ตสฺสานุภาเวน หตนฺตราโย ฯ
พระอรรถกถาจารย์ผู้วิเศษ เมื่อจะนิเทศธรรมคัมภีร์มิลินทปัญหาไว้ให้ถาวรตั้งมั่นไป
ให้ถ้วน 5,000 พระวรรษา จะให้เป็นที่สดับสติปัญญาแห่งปัจฉิมาชนตากุลบุตร สาธุสัปบุรุษ
อันจะเกิดมาเพื่อภายหลัง ท่านจึงตั้งประณามคาถานี้ไว้เป็นต้นในปกรณารัมภะ คือแรกกระทำ
พระคัมภีร์ อันนี้เพื่อจะขอคุณพระศรีรัตนตรัยกำจัดเสียซึ่งสรรพโรคและภัยอันตรายทั้งหลาย
อันจะมากกระทำ และอุปัจเฉทกกรรมอันจะมาตัดชนมายุให้ดับสูญเสียเร็วพลัน มิทันจะแต่งพระ
คัมภีร์มิลินทปัญหาให้แล้ว จึงผูกคาถาประฌานพระศรีรัตนตรัยแก้วทั้ง 3 ไว้ในต้นพระคัมภีร์
แปลความในประณามคาถาว่า อจินฺตยานุภาวํ อันว่าอนุภาพอันที่จะคิด ยสฺส
โลกนายกสฺส
แห่งพระโลกนาถพิตรพุทธสัพพัญญูพระองค์ใด อันโปรดเวไนยสัตว์ให้เข้าสู่
ศิวสถาน คือ พระนิพพาน มเหสิโน อันสืบสร้างแสวงหาศีลาทิคุณมาช้านานคณนานับได้ถึง
4 อสงไขยแสนกัลป์ จริยา เหตุประพฤตินั้นโสด หิตาย เพื่อจะให้เป็นผลเป็นประโยชน์
สพฺพโลกสฺส แก่สกลโลกมนุษย์อินทร์พรหม วนฺเท ข้าพระพุทธเจ้าจะขอประฌนทัสนขส-
โมธาน อัญชลีกรเหนือเศียรสิโรตม์ โลกนายกํ ซึ่งสมเด็จบรมโลกนาถพระองค์นั้น
ประการหนึ่งเล่า สมเด็จพระบรมโลกนายกยอดบุคคลเจ้า วิชฺชาจรณสมฺปนฺโน
บริบูรณ์ด้วยวิชชา 8 และจรณะ 15 ทรงพระพุทธคุณเป็นอเนกอนันต์ นียติ นำไปซึ่งสรรพ-


เวไนยนิกรอบเรศ สู่นิเวศน์ปถโมกขนิพพาน โลกโต พ้นจากไตรโลกไป เยน ธมฺเมน
ด้วยพระนพโลกุตรธรรม 9 กับทั้งพระปริยัติธรรมอันใด วนฺเท ข้าพระพุทธเจ้ากัมเกล้า
อภิวันท์ไหว้ ตํ ธมฺมํ ซึ่งพระนพโลกุตรธรรมและพระปริยัติธรรมนั้น สมฺมาสมฺพุทฺธปูชิตํ
อันองค์พระสัมมาสัมพุทธบพิตรพิชิตมาร หากทรงกระทำสักการบูชาทุกพระองค์สืบ ๆ กันมา

ประการหนึ่งเล่า โย อริยสงฺโฆ พระอัษฏางคิการิยสงฆ์หมู่ใด สีลาทิคุณสมฺปนฺโน
ประกอบด้วยคุณมีศีลคุณเป็นต้น ฐิโต สถิตอยู่ มคฺคผเลสุ ในมรรค 4 ผล 4 วนฺเท
ข้าพระพุทธเจ้าก็น้อมโมลีลงอภิวันท์ ตํ อริยสงฺฆํ ซึ่งพระอัษฎางคิการิยสงฆ์จำพวกนั้น
ปุญฺญกฺเขตฺตํ อันเป็นเนื้อนาบุญ อนุตฺตรํ อันยิ่งหาสิ่งซึ่งจะปูนปานมิได้ เมื่อข้าพเจ้า
นบนอบพระรัตนตรัยอันใด นมสฺสเนยฺยํ อันควรจะเคารพนบไหว้ ปุญฺญาภิสนฺทํ เป็นที่จะ
ให้เกิดกองบุญมีคุณอันวิเศษ ตสฺสานุภาเวน ขอพระเดชเดชานุภาพแห่งพระรัตนตรัยเจ้านั้น
หตนฺตราโย อันตรายทั้งหลายจงกำจัดไป อย่าได้มีแก่ข้าผู้จะแต่งคัมภีร์มิลินทปัญหา ในกาล
บัดนี้