[236] อพฺยากตํ ธมฺมํ สหชาโต อพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – วิปากาพฺยากตํ กิริยาพฺยากตํ เอกํ ขนฺธํ สหชาตา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺฐานญฺจ รูปํ, ตโย ขนฺเธ สหชาโต เอโก ขนฺโธ จิตฺตสมุฏฺฐานญฺจ รูปํ, ทฺเว ขนฺเธ สหชาตา ทฺเว ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺฐานญฺจ รูปํ; ปฏิสนฺธิกฺขเณ วิปากาพฺยากตํ เอกํ ขนฺธํ สหชาตา ตโย ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ, ตโย ขนฺเธ สหชาโต เอโก ขนฺโธ กฏตฺตา จ รูปํ, ทฺเว ขนฺเธ สหชาตา ทฺเว ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ; ขนฺเธ สหชาตํ วตฺถุ, วตฺถุํ สหชาตา ขนฺธา; เอกํ มหาภูตํ สหชาตา ตโย มหาภูตา, ตโย มหาภูเต สหชาตํ เอกํ มหาภูตํ, ทฺเว มหาภูเต สหชาตา ทฺเว มหาภูตา, มหาภูเต สหชาตํ จิตฺตสมุฏฺฐานํ รูปํ กฏตฺตารูปํ อุปาทารูปํฯ (1)
[237] กุสลญฺจ อพฺยากตญฺจ ธมฺมํ สหชาโต อพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – กุสเล ขนฺเธ จ มหาภูเต จ สหชาตํ จิตฺตสมุฏฺฐานํ รูปํฯ (1)
อกุสลญฺจ อพฺยากตญฺจ ธมฺมํ สหชาโต อพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เหตุปจฺจยา – อกุสเล ขนฺเธ จ มหาภูเต จ สหชาตํ จิตฺตสมุฏฺฐานํ รูปํฯ (1)
(ยถา ปฏิจฺจวาเร เอวํ วิตฺถาเรตพฺพํฯ)
1. ปจฺจยานุโลมํ
2. สงฺขฺยาวาโร
สุทฺธํ
[238] เหตุยา นว, อารมฺมเณ ตีณิ, อธิปติยา นว, อนนฺตเร ตีณิ, สมนนฺตเร ตีณิ, สหชาเต นว, อญฺญมญฺเญ ตีณิ, นิสฺสเย นว, อุปนิสฺสเย ตีณิ, ปุเรชาเต ตีณิ, อาเสวเน ตีณิ, กมฺเม นว, วิปาเก เอกํ, อาหาเร นว, อินฺทฺริเย นว, ฌาเน นว, มคฺเค นว, สมฺปยุตฺเต ตีณิ, วิปฺปยุตฺเต นว, อตฺถิยา นว, นตฺถิยา ตีณิ, วิคเต ตีณิ, อวิคเต นวฯ
อนุโลมํ
(ยถา ปฏิจฺจวารคณนา, เอวํ คเณตพฺพํฯ)
2. ปจฺจยปจฺจนียํ
1. วิภงฺควาโร
นเหตุปจฺจโย
[239] อกุสลํ ธมฺมํ สหชาโต อกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – วิจิกิจฺฉาสหคเต อุทฺธจฺจสหคเต ขนฺเธ สหชาโต วิจิกิจฺฉาสหคโต อุทฺธจฺจสหคโต โมโหฯ (1)
อพฺยากตํ ธมฺมํ สหชาโต อพฺยากโต ธมฺโม อุปฺปชฺชติ นเหตุปจฺจยา – อเหตุกํ วิปากาพฺยากตํ กิริยาพฺยากตํ เอกํ ขนฺธํ สหชาตา ตโย ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺฐานญฺจ รูปํ, ตโย ขนฺเธ สหชาโต เอโก ขนฺโธ จิตฺตสมุฏฺฐานญฺจ รูปํ, ทฺเว ขนฺเธ สหชาตา ทฺเว ขนฺธา จิตฺตสมุฏฺฐานญฺจ รูปํ; อเหตุกปฏิสนฺธิกฺขเณ วิปากาพฺยากตํ เอกํ ขนฺธํ สหชาตา ตโย ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ, ตโย ขนฺเธ สหชาโต เอโก ขนฺโธ กฏตฺตา จ รูปํ, ทฺเว ขนฺเธ สหชาตา ทฺเว ขนฺธา กฏตฺตา จ รูปํ, ขนฺเธ สหชาตํ วตฺถุ, วตฺถุํ สหชาตา ขนฺธา; เอกํ มหาภูตํ สหชาตา ตโย มหาภูตา, ตโย มหาภูเต สหชาตํ เอกํ มหาภูตํ, ทฺเว มหาภูเต สหชาตา ทฺเว มหาภูตา, มหาภูเต สหชาตํ จิตฺตสมุฏฺฐานํ รูปํ กฏตฺตารูปํ อุปาทารูปํ; พาหิรํ… อาหารสมุฏฺฐานํ… อุตุสมุฏฺฐานํ… อสญฺญสตฺตานํ เอกํ มหาภูตํ สหชาตา ตโย มหาภูตา…เป.… มหาภูเต สหชาตํ กฏตฺตารูปํ อุปาทารูปํฯ (1)
(ยถา ปฏิจฺจวาเร, เอวํ วิตฺถาเรตพฺพํฯ)
2. ปจฺจยปจฺจนียํ
2. สงฺขฺยาวาโร
สุทฺธํ
[240] นเหตุยา ทฺเว, นอารมฺมเณ ปญฺจ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ปญฺจ, นสมนนฺตเร ปญฺจ, นอญฺญมญฺเญ ปญฺจ, นอุปนิสฺสเย ปญฺจ, นปุเรชาเต สตฺต, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม ตีณิ, นวิปาเก นว, นอาหาเร เอกํ, นอินฺทฺริเย เอกํ, นฌาเน เอกํ, นมคฺเค เอกํ, นสมฺปยุตฺเต ปญฺจ, นวิปฺปยุตฺเต ตีณิ, โนนตฺถิยา ปญฺจ, โนวิคเต ปญฺจฯ
ปจฺจนียํฯ
3. ปจฺจยานุโลมปจฺจนียํ
[241] เหตุปจฺจยา นอารมฺมเณ ปญฺจ, นอธิปติยา นว, นอนนฺตเร ปญฺจ, นสมนนฺตเร ปญฺจ, นอญฺญมญฺเญ ปญฺจ, นอุปนิสฺสเย ปญฺจ, นปุเรชาเต สตฺต, นปจฺฉาชาเต นว, นอาเสวเน นว, นกมฺเม ตีณิ, นวิปาเก นว, นสมฺปยุตฺเต ปญฺจ, นวิปฺปยุตฺเต ตีณิ, โนนตฺถิยา ปญฺจ, โนวิคเต ปญฺจฯ
อนุโลมปจฺจนียํฯ
