อพฺยากโต ธมฺโม กุสลสฺส ธมฺมสฺส นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – วตฺถุ กุสลานํ ขนฺธานํ นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (2)

อพฺยากโต ธมฺโม อกุสลสฺส ธมฺมสฺส นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – วตฺถุ อกุสลานํ ขนฺธานํ นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (3)

[422] กุสโล จ อพฺยากโต จ ธมฺมา กุสลสฺส ธมฺมสฺส นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – กุสโล เอโก ขนฺโธ จ วตฺถุ จ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ตโย ขนฺธา จ วตฺถุ จ เอกสฺส ขนฺธสฺส นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ทฺเว ขนฺธา จ วตฺถุ จ ทฺวินฺนํ ขนฺธานํ นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (1)

กุสโล จ อพฺยากโต จ ธมฺมา อพฺยากตสฺส ธมฺมสฺส นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – กุสลา ขนฺธา จ มหาภูตา จ จิตฺตสมุฏฺฐานานํ รูปานํ นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (2)

อกุสโล จ อพฺยากโต จ ธมฺมา อกุสลสฺส ธมฺมสฺส นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อกุสโล เอโก ขนฺโธ จ วตฺถุ จ ติณฺณนฺนํ ขนฺธานํ นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ตโย ขนฺธา จ วตฺถุ จ เอกสฺส ขนฺธสฺส นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ทฺเว ขนฺธา จ วตฺถุ จ ทฺวินฺนํ ขนฺธานํ นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (1)

อกุสโล จ อพฺยากโต จ ธมฺมา อพฺยากตสฺส ธมฺมสฺส นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อกุสลา ขนฺธา จ มหาภูตา จ จิตฺตสมุฏฺฐานานํ รูปานํ นิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (2)

อุปนิสฺสยปจฺจโย

[423] กุสโล ธมฺโม กุสลสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโยฯ

อารมฺมณูปนิสฺสโย – ทานํ ทตฺวา สีลํ สมาทิยิตฺวา อุโปสถกมฺมํ กตฺวา, ตํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, ฌานา วุฏฺฐหิตฺวา ฌานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, เสกฺขา โคตฺรภุํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, โวทานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, เสกฺขา มคฺคา วุฏฺฐหิตฺวา มคฺคํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติฯ

อนนฺตรูปนิสฺสโย – ปุริมา ปุริมา กุสลา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ กุสลานํ ขนฺธานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อนุโลมํ โคตฺรภุสฺส… อนุโลมํ โวทานสฺส… โคตฺรภุ มคฺคสฺส… โวทานํ มคฺคสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ, สีลํ สมาทิยติ, อุโปสถกมฺมํ กโรติ, ฌานํ อุปฺปาเทติ, วิปสฺสนํ อุปฺปาเทติ, มคฺคํ อุปฺปาเทติ, อภิญฺญํ อุปฺปาเทติ, สมาปตฺติํ อุปฺปาเทติฯ สีลํ…เป.… สุตํ…เป.… จาคํ…เป.… ปญฺญํ อุปนิสฺสย ทานํ เทติ, สีลํ สมาทิยติ, อุโปสถกมฺมํ กโรติ, ฌานํ อุปฺปาเทติ, วิปสฺสนํ อุปฺปาเทติ, มคฺคํ อุปฺปาเทติ, อภิญฺญํ อุปฺปาเทติ, สมาปตฺติํ อุปฺปาเทติฯ สทฺธา… สีลํ… สุตํ… จาโค… ปญฺญา … สทฺธาย… สีลสฺส… สุตสฺส… จาคสฺส… ปญฺญาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

ปฐมสฺส ฌานสฺส ปริกมฺมํ ปฐมสฺส ฌานสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ทุติยสฺส ฌานสฺส ปริกมฺมํ ทุติยสฺส ฌานสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ตติยสฺส ฌานสฺส ปริกมฺมํ ตติยสฺส ฌานสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ จตุตฺถสฺส ฌานสฺส ปริกมฺมํ จตุตฺถสฺส ฌานสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อากาสานญฺจายตนสฺส ปริกมฺมํ อากาสานญฺจายตนสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ วิญฺญาณญฺจายตนสฺส ปริกมฺมํ วิญฺญาณญฺจายตนสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อากิญฺจญฺญายตนสฺส ปริกมฺมํ อากิญฺจญฺญายตนสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ เนวสญฺญานาสญฺญายตนสฺส ปริกมฺมํ เนวสญฺญานาสญฺญายตนสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปฐมํ ฌานํ ทุติยสฺส ฌานสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ทุติยํ ฌานํ ตติยสฺส ฌานสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ตติยํ ฌานํ จตุตฺถสฺส ฌานสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ จตุตฺถํ ฌานํ อากาสานญฺจายตนสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อากาสานญฺจายตนํ วิญฺญาณญฺจายตนสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ วิญฺญาณญฺจายตนํ อากิญฺจญฺญายตนสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อากิญฺจญฺญายตนํ เนวสญฺญานาสญฺญายตนสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ทิพฺพสฺส จกฺขุสฺส ปริกมฺมํ ทิพฺพสฺส จกฺขุสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ทิพฺพาย โสตธาตุยา ปริกมฺมํ ทิพฺพาย โสตธาตุยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

อิทฺธิวิธญาณสฺส ปริกมฺมํ อิทฺธิวิธญาณสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย ฯ เจโตปริยญาณสฺส ปริกมฺมํ เจโตปริยญาณสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณสฺส ปริกมฺมํ ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ยถากมฺมูปคญาณสฺส ปริกมฺมํ ยถากมฺมูปคญาณสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อนาคตํสญาณสฺส ปริกมฺมํ อนาคตํสญาณสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ทิพฺพจกฺขุ ทิพฺพาย โสตธาตุยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ทิพฺพโสตธาตุ อิทฺธิวิธญาณสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อิทฺธิวิธญาณํ เจโตปริยญาณสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ เจโตปริยญาณํ ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปุพฺเพนิวาสานุสฺสติญาณํ ยถากมฺมูปคญาณสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ยถากมฺมูปคญาณํ อนาคตํสญาณสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปฐมสฺส มคฺคสฺส ปริกมฺมํ ปฐมสฺส มคฺคสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ทุติยสฺส มคฺคสฺส ปริกมฺมํ ทุติยสฺส มคฺคสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ตติยสฺส มคฺคสฺส ปริกมฺมํ ตติยสฺส มคฺคสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ จตุตฺถสฺส มคฺคสฺส ปริกมฺมํ จตุตฺถสฺส มคฺคสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปฐโม มคฺโค ทุติยสฺส มคฺคสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ทุติโย มคฺโค ตติยสฺส มคฺคสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ตติโย มคฺโค จตุตฺถสฺส มคฺคสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ เสกฺขา มคฺคํ อุปนิสฺสาย อนุปฺปนฺนํ สมาปตฺติํ อุปฺปาเทนฺติ, อุปฺปนฺนํ สมาปชฺชนฺติ, สงฺขาเร อนิจฺจโต ทุกฺขโต อนตฺตโต วิปสฺสนฺติฯ มคฺโค เสกฺขานํ อตฺถปฺปฏิสมฺภิทาย , ธมฺมปฺปฏิสมฺภิทาย, นิรุตฺติปฺปฏิสมฺภิทาย, ปฏิภานปฺปฏิสมฺภิทาย, ฐานาฐานโกสลฺลสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (1)

กุสโล ธมฺโม อกุสลสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโยฯ

อารมฺมณูปนิสฺสโย – ทานํ ทตฺวา สีลํ สมาทิยิตฺวา อุโปสถกมฺมํ กตฺวา ตํ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺฐิ อุปฺปชฺชติฯ ปุพฺเพ สุจิณฺณานิ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺฐิ อุปฺปชฺชติฯ ฌานา วุฏฺฐหิตฺวา ฌานํ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺฐิ อุปฺปชฺชติฯ

ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺฐิํ คณฺหาติฯ สีลํ…เป.… สุตํ…เป.… จาคํ…เป.… ปญฺญํ อุปนิสฺสาย มานํ ชปฺเปติ, ทิฏฺฐิํ คณฺหาติฯ สทฺธา… สีลํ… สุตํ… จาโค… ปญฺญา ราคสฺส… โทสสฺส… โมหสฺส… มานสฺส… ทิฏฺฐิยา… ปตฺถนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (2)

กุสโล ธมฺโม อพฺยากตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโยฯ

อารมฺมณูปนิสฺสโย – อรหา มคฺคา วุฏฺฐหิตฺวา มคฺคํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติฯ

อนนฺตรูปนิสฺสโย – กุสลํ วุฏฺฐานสฺส… มคฺโค ผลสฺส… อนุโลมํ เสกฺขาย ผลสมาปตฺติยา… นิโรธา วุฏฺฐหนฺตสฺส เนวสญฺญานาสญฺญายตนกุสลํ ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

ปกตูปนิสฺสโย – สทฺธํ อุปนิสฺสาย อตฺตานํ อาตาเปติ ปริตาเปติ, ปริยิฏฺฐิมูลกํ ทุกฺขํ ปจฺจนุโภติฯ สีลํ…เป.… สุตํ…เป.… จาคํ…เป.… ปญฺญํ อุปนิสฺสาย อตฺตานํ อาตาเปติ ปริตาเปติ, ปริยิฏฺฐิมูลกํ ทุกฺขํ ปจฺจนุโภติฯ สทฺธา… สีลํ… สุตํ… จาโค… ปญฺญา กายิกสฺส สุขสฺส… กายิกสฺส ทุกฺขสฺส… ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ กุสลํ กมฺมํ วิปากสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อรหา มคฺคํ อุปนิสฺสาย อนุปฺปนฺนํ กิริยสมาปตฺติํ อุปฺปาเทติ, อุปฺปนฺนํ สมาปชฺชติ, สงฺขาเร อนิจฺจโต ทุกฺขโต อนตฺตโต วิปสฺสติฯ มคฺโค อรหโต อตฺถปฺปฏิสมฺภิทาย, ธมฺมปฺปฏิสมฺภิทาย, นิรุตฺติปฺปฏิสมฺภิทาย, ปฏิภานปฺปฏิสมฺภิทาย, ฐานาฐานโกสลฺลสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ มคฺโค ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (3)

อกุสโล ธมฺโม อกุสลสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโยฯ

อารมฺมณูปนิสฺสโย – ราคํ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺฐิ อุปฺปชฺชติฯ ทิฏฺฐิํ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺฐิ อุปฺปชฺชติฯ

อนนฺตรูปนิสฺสโย – ปุริมา ปุริมา อกุสลา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ อกุสลานํ ขนฺธานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

ปกตูปนิสฺสโย – ราคํ อุปนิสฺสาย ปาณํ หนติ, อทินฺนํ อาทิยติ, มุสา ภณติ, ปิสุณํ ภณติ, ผรุสํ ภณติ, สมฺผํ ปลปติ, สนฺธิํ ฉินฺทติ, นิลฺโลปํ หรติ, เอกาคาริกํ กโรติ, ปริปนฺเถ ติฏฺฐติ, ปรทารํ คจฺฉติ, คามฆาตํ กโรติ, นิคมฆาตํ กโรติ, มาตรํ ชีวิตา โวโรเปติ, ปิตรํ ชีวิตา โวโรเปติ, อรหนฺตํ ชีวิตา โวโรเปติ, ทุฏฺเฐน จิตฺเตน ตถาคตสฺส โลหิตํ อุปฺปาเทติ, สงฺฆํ ภินฺทติฯ โทสํ อุปนิสฺสาย…เป.… โมหํ อุปนิสฺสาย…เป.… มานํ อุปนิสฺสาย…เป.… ทิฏฺฐิํ อุปนิสฺสาย…เป.… ปตฺถนํ อุปนิสฺสาย ปาณํ หนติ…เป.… สงฺฆํ ภินฺทติฯ ราโค… โทโส… โมโห… มาโน… ทิฏฺฐิ… ปตฺถนา ราคสฺส… โทสสฺส… โมหสฺส… มานสฺส… ทิฏฺฐิยา… ปตฺถนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปาณาติปาโต ปาณาติปาตสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปาณาติปาโต อทินฺนาทานสฺส…เป.… กาเมสุมิจฺฉาจารสฺส…เป.… มุสาวาทสฺส…เป.… ปิสุณาย วาจาย…เป.… ผรุสาย วาจาย…เป.… สมฺผปฺปลาปสฺส…เป.… อภิชฺฌาย…เป.… พฺยาปาทสฺส…เป.… มิจฺฉาทิฏฺฐิยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อทินฺนาทานํ อทินฺนาทานสฺส… กาเมสุมิจฺฉาจารสฺส… มุสาวาทสฺส… (สํขิตฺตํ) มิจฺฉาทิฏฺฐิยา… ปาณาติปาตสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (จกฺกํ พนฺธิตพฺพํฯ) กาเมสุมิจฺฉาจาโร…เป.… มุสาวาโท…เป.… ปิสุณวาจา…เป.… ผรุสวาจา…เป.… สมฺผปฺปลาโป…เป.… อภิชฺฌา…เป.… พฺยาปาโท…เป.… มิจฺฉาทิฏฺฐิ มิจฺฉาทิฏฺฐิยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ มิจฺฉาทิฏฺฐิ ปาณาติปาตสฺส… อทินฺนาทานสฺส… กาเมสุมิจฺฉาจารสฺส… มุสาวาทสฺส… ปิสุณาย วาจาย… ผรุสาย วาจาย… สมฺผปฺปลาปสฺส… อภิชฺฌาย… พฺยาปาทสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ มาตุฆาติกมฺมํ มาตุฆาติกมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ มาตุฆาติกมฺมํ ปิตุฆาติกมฺมสฺส อุปนิสฺสย…เป.… อรหนฺตฆาติกมฺมสฺส… รุหิรุปฺปาทกมฺมสฺส… สงฺฆเภทกมฺมสฺส… นิยตมิจฺฉาทิฏฺฐิยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปิตุฆาติกมฺมํ ปิตุฆาติกมฺมสฺส… อรหนฺตฆาติกมฺมสฺส… รุหิรุปฺปาทกมฺมสฺส… สงฺฆเภทกมฺมสฺส… นิยตมิจฺฉาทิฏฺฐิยา… มาตุฆาติกมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อรหนฺตฆาติกมฺมํ อรหนฺตฆาติกมฺมสฺส… รุหิรุปฺปาทกมฺมสฺส…เป.… รุหิรุปฺปาทกมฺมํ รุหิรุปฺปาทกมฺมสฺส…เป.… สงฺฆเภทกมฺมํ สงฺฆเภทกมฺมสฺส…เป.… นิยตมิจฺฉาทิฏฺฐิ นิยตมิจฺฉาทิฏฺฐิยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

นิยตมิจฺฉาทิฏฺฐิ มาตุฆาติกมฺมสฺส อุปนิสฺสย…เป.… อรหนฺตฆาติกมฺมสฺส… รุหิรุปฺปาทกมฺมสฺส… สงฺฆเภทกมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (จกฺกํ กาตพฺพํฯ) (1)

อกุสโล ธมฺโม กุสลสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปกตูปนิสฺสโย – ราคํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ, สีลํ สมาทิยติ, อุโปสถกมฺมํ กโรติ, ฌานํ อุปฺปาเทติ, วิปสฺสนํ อุปฺปาเทติ, มคฺคํ อุปฺปาเทติ, อภิญฺญํ อุปฺปาเทติ, สมาปตฺติํ อุปฺปาเทติฯ โทสํ…เป.… โมหํ…เป.… มานํ…เป.… ทิฏฺฐิํ…เป.… ปตฺถนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ, สีลํ สมาทิยติ, อุโปสถกมฺมํ กโรติ, ฌานํ อุปฺปาเทติ, วิปสฺสนํ อุปฺปาเทติ, มคฺคํ อุปฺปาเทติ, อภิญฺญํ อุปฺปาเทติ, สมาปตฺติํ อุปฺปาเทติฯ ราโค… โทโส… โมโห… มาโน… ทิฏฺฐิ… ปตฺถนา สทฺธาย… สีลสฺส… สุตสฺส… จาคสฺส … ปญฺญาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ปาณํ หนฺตฺวา ตสฺส ปฏิฆาตตฺถาย ทานํ เทติ, สีลํ สมาทิยติ, อุโปสถกมฺมํ กโรติ, ฌานํ อุปฺปาเทติ, วิปสฺสนํ อุปฺปาเทติ, มคฺคํ อุปฺปาเทติ, อภิญฺญํ อุปฺปาเทติ, สมาปตฺติํ อุปฺปาเทติฯ อทินฺนํ อาทิยิตฺวา…เป.… มุสา ภณิตฺวา…เป.… ปิสุณํ ภณิตฺวา…เป.… ผรุสํ ภณิตฺวา…เป.… สมฺผํ ปลปิตฺวา…เป.… สนฺธิํ ฉินฺทิตฺวา…เป.… นิลฺโลปํ หริตฺวา…เป.… เอกาคาริกํ กริตฺวา…เป.… ปริปนฺเถ ฐตฺวา…เป.… ปรทารํ คนฺตฺวา…เป.… คามฆาตํ กริตฺวา…เป.… นิคมฆาตํ กริตฺวา ตสฺส ปฏิฆาตตฺถาย ทานํ เทติ, สีลํ สมาทิยติ, อุโปสถกมฺมํ กโรติ, ฌานํ อุปฺปาเทติ, วิปสฺสนํ อุปฺปาเทติ, มคฺคํ อุปฺปาเทติ, อภิญฺญํ อุปฺปาเทติ, สมาปตฺติํ อุปฺปาเทติฯ มาตรํ ชีวิตา โวโรเปตฺวา ตสฺส ปฏิฆาตตฺถาย ทานํ เทติ, สีลํ สมาทิยติ, อุโปสถกมฺมํ กโรติฯ ปิตรํ ชีวิตา โวโรเปตฺวา…เป.… อรหนฺตํ ชีวิตา โวโรเปตฺวา…เป.… ทุฏฺเฐน จิตฺเตน ตถาคตสฺส โลหิตํ อุปฺปาเทตฺวา…เป.… สงฺฆํ ภินฺทิตฺวา ตสฺส ปฏิฆาตตฺถาย ทานํ เทติ, สีลํ สมาทิยติ, อุโปสถกมฺมํ กโรติฯ (2)

อกุสโล ธมฺโม อพฺยากตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโยฯ

อนนฺตรูปนิสฺสโย – อกุสลํ วุฏฺฐานสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

ปกตูปนิสฺสโย – ราคํ อุปนิสฺสาย อตฺตานํ อาตาเปติ ปริตาเปติ, ปริยิฏฺฐิมูลกํ ทุกฺขํ ปจฺจนุโภติฯ

โทสํ…เป.… โมหํ…เป.… มานํ …เป.… ทิฏฺฐิํ…เป.… ปตฺถนํ อุปนิสฺสาย อตฺตานํ อาตาเปติ ปริตาเปติ, ปริยิฏฺฐิมูลกํ ทุกฺขํ ปจฺจนุโภติฯ ราโค… โทโส … โมโห… มาโน… ทิฏฺฐิ… ปตฺถนา กายิกสฺส สุขสฺส… กายิกสฺส ทุกฺขสฺส… ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อกุสลํ กมฺมํ วิปากสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (3)

อพฺยากโต ธมฺโม อพฺยากตสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโยฯ

อารมฺมณูปนิสฺสโย – อรหา ผลํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, นิพฺพานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขติ, นิพฺพานํ ผลสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

อนนฺตรูปนิสฺสโย – ปุริมา ปุริมา วิปากาพฺยากตา, กิริยาพฺยากตา ขนฺธา ปจฺฉิมานํ ปจฺฉิมานํ วิปากาพฺยากตานํ กิริยาพฺยากตานํ ขนฺธานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ภวงฺคํ อาวชฺชนาย… กิริยํ วุฏฺฐานสฺส… อรหโต อนุโลมํ ผลสมาปตฺติยา… นิโรธา วุฏฺฐหนฺตสฺส เนวสญฺญานาสญฺญายตนกิริยํ ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

ปกตูปนิสฺสโย – กายิกํ สุขํ กายิกสฺส สุขสฺส, กายิกสฺส ทุกฺขสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ กายิกํ ทุกฺขํ กายิกสฺส สุขสฺส, กายิกสฺส ทุกฺขสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ อุตุ กายิกสฺส สุขสฺส, กายิกสฺส ทุกฺขสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ โภชนํ กายิกสฺส สุขสฺส, กายิกสฺส ทุกฺขสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ เสนาสนํ กายิกสฺส สุขสฺส, กายิกสฺส ทุกฺขสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุ… โภชนํ… เสนาสนํ กายิกสฺส สุขสฺส, กายิกสฺส ทุกฺขสฺส, ผลสมาปตฺติยา อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ ผลสมาปตฺติ กายิกสฺส สุขสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

อรหา กายิกํ สุขํ อุปนิสฺสาย อนุปฺปนฺนํ กิริยสมาปตฺติํ อุปฺปาเทติ, อุปฺปนฺนํ สมาปชฺชติ, สงฺขาเร อนิจฺจโต ทุกฺขโต อนตฺตโต วิปสฺสติฯ

กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุํ… โภชนํ … เสนาสนํ อุปนิสฺสาย อนุปฺปนฺนํ กิริยสมาปตฺติํ อุปฺปาเทติ, อุปฺปนฺนํ สมาปชฺชติ, สงฺขาเร อนิจฺจโต ทุกฺขโต อนตฺตโต วิปสฺสติฯ (1)

อพฺยากโต ธมฺโม กุสลสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโยฯ

อารมฺมณูปนิสฺสโย – เสกฺขา ผลํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติ, นิพฺพานํ ครุํ กตฺวา ปจฺจเวกฺขนฺติฯ นิพฺพานํ โคตฺรภุสฺส… โวทานสฺส… มคฺคสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

อนนฺตรูปนิสฺสโย – อาวชฺชนา กุสลานํ ขนฺธานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

ปกตูปนิสฺสโย – กายิกํ สุขํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ, สีลํ สมาทิยติ, อุโปสถกมฺมํ กโรติ, ฌานํ อุปฺปาเทติ, วิปสฺสนํ อุปฺปาเทติ, มคฺคํ อุปฺปาเทติ, อภิญฺญํ อุปฺปาเทติ, สมาปตฺติํ อุปฺปาเทติฯ กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุํ… โภชนํ… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ทานํ เทติ, สีลํ สมาทิยติ, อุโปสถกมฺมํ กโรติ, ฌานํ อุปฺปาเทติ, วิปสฺสนํ อุปฺปาเทติ, มคฺคํ อุปฺปาเทติ, อภิญฺญํ อุปฺปาเทติ, สมาปตฺติํ อุปฺปาเทติฯ กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุ… โภชนํ… เสนาสนํ สทฺธาย… สีลสฺส… สุตสฺส… จาคสฺส… ปญฺญาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (2)

อพฺยากโต ธมฺโม อกุสลสฺส ธมฺมสฺส อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณูปนิสฺสโย, อนนฺตรูปนิสฺสโย, ปกตูปนิสฺสโยฯ

อารมฺมณูปนิสฺสโย – จกฺขุํ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺฐิ อุปฺปชฺชติฯ โสตํ…เป.… ฆานํ…เป.… ชิวฺหํ…เป.… กายํ…เป.… รูเป…เป.… สทฺเท…เป.… คนฺเธ…เป.… รเส…เป.… โผฏฺฐพฺเพ…เป.… วตฺถุํ…เป.… วิปากาพฺยากเต กิริยาพฺยากเต ขนฺเธ ครุํ กตฺวา อสฺสาเทติ อภินนฺทติ, ตํ ครุํ กตฺวา ราโค อุปฺปชฺชติ, ทิฏฺฐิ อุปฺปชฺชติฯ

อนนฺตรูปนิสฺสโย – อาวชฺชนา อกุสลานํ ขนฺธานํ อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

ปกตูปนิสฺสโย – กายิกํ สุขํ อุปนิสฺสาย ปาณํ หนติ, อทินฺนํ อาทิยติ, มุสา ภณติ, ปิสุณํ ภณติ, ผรุสํ ภณติ, สมฺผํ ปลปติ, สนฺธิํ ฉินฺทติ, นิลฺโลปํ หรติ, เอกาคาริกํ กโรติ, ปริปนฺเถ ติฏฺฐติ, ปรทารํ คจฺฉติ, คามฆาตํ กโรติ, นิคมฆาตํ กโรติ, มาตรํ ชีวิตา โวโรเปติ, ปิตรํ ชีวิตา โวโรเปติ, อรหนฺตํ ชีวิตา โวโรเปติ, ทุฏฺเฐน จิตฺเตน ตถาคตสฺส โลหิตํ อุปฺปาเทติ, สงฺฆํ ภินฺทติฯ

กายิกํ ทุกฺขํ…เป.… อุตุํ…เป.… โภชนํ…เป.… เสนาสนํ อุปนิสฺสาย ปาณํ หนติ… (สํขิตฺตํฯ) สงฺฆํ ภินฺทติฯ

กายิกํ สุขํ… กายิกํ ทุกฺขํ… อุตุ… โภชนํ… เสนาสนํ ราคสฺส… โทสสฺส… โมหสฺส… มานสฺส… ทิฏฺฐิยา… ปตฺถนาย อุปนิสฺสยปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (3)

ปุเรชาตปจฺจโย

[424] อพฺยากโต ธมฺโม อพฺยากตสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํฯ

อารมฺมณปุเรชาตํ – อรหา จกฺขุํ อนิจฺจโต ทุกฺขโต อนตฺตโต วิปสฺสติฯ โสตํ…เป.… ฆานํ…เป.… ชิวฺหํ…เป.… กายํ…เป.… รูเป…เป.… สทฺเท…เป.… คนฺเธ…เป.… รเส…เป.… โผฏฺฐพฺเพ…เป.… วตฺถุํ อนิจฺจโต ทุกฺขโต อนตฺตโต วิปสฺสติ, ทิพฺเพน จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ทิพฺพาย โสตธาตุยา สทฺทํ สุณาติฯ รูปายตนํ จกฺขุวิญฺญาณสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโยฯ สทฺทายตนํ โสตวิญฺญาณสฺส…เป.… คนฺธายตนํ ฆานวิญฺญาณสฺส…เป.… รสายตนํ ชิวฺหาวิญฺญาณสฺส…เป.… โผฏฺฐพฺพายตนํ กายวิญฺญาณสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโยฯ

วตฺถุปุเรชาตํ – จกฺขายตนํ จกฺขุวิญฺญาณสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโยฯ โสตายตนํ โสตวิญฺญาณสฺส …เป.… ฆานายตนํ ฆานวิญฺญาณสฺส…เป.… ชิวฺหายตนํ ชิวฺหาวิญฺญาณสฺส…เป.… กายายตนํ กายวิญฺญาณสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโยฯ วตฺถุ วิปากาพฺยากตานํ กิริยาพฺยากตานํ ขนฺธานํ ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโยฯ (1)

อพฺยากโต ธมฺโม กุสลสฺส ธมฺมสฺส ปุเรชาตปจฺจเยน ปจฺจโย – อารมฺมณปุเรชาตํ, วตฺถุปุเรชาตํฯ