อคฺคมคฺคสมงฺคี ทุกฺขาย เวทนาย โส ตโต อวิชฺชานุสยํ ปชหติ, โน จ โส ตโต กามราคานุสยญฺจ ปฏิฆานุสยญฺจ มานานุสยญฺจ ทิฏฺฐานุสยญฺจ วิจิกิจฺฉานุสยญฺจ ภวราคานุสยญฺจ ปชหติฯ สฺเวว ปุคฺคโล กามธาตุยา ทฺวีสุ เวทนาสุ โส ตโต อวิชฺชานุสยญฺจ มานานุสยญฺจ ปชหติ, โน จ โส ตโต กามราคานุสยญฺจ ปฏิฆานุสยญฺจ ทิฏฺฐานุสยญฺจ วิจิกิจฺฉานุสยญฺจ ภวราคานุสยญฺจ ปชหติฯ สฺเวว ปุคฺคโล รูปธาตุยา อรูปธาตุยา โส ตโต อวิชฺชานุสยญฺจ มานานุสยญฺจ ภวราคานุสยญฺจ ปชหติ, โน จ โส ตโต กามราคานุสยญฺจ ปฏิฆานุสยญฺจ ทิฏฺฐานุสยญฺจ วิจิกิจฺฉานุสยญฺจ ปชหติฯ (ฉกฺกมูลกํ)

ปชหนวาเร อนุโลมํฯ

3. ปชหนวาร

(ฆ) ปฏิโลมปุคฺคโล

[165] (ก) โย กามราคานุสยํ นปฺปชหติ โส ปฏิฆานุสยํ นปฺปชหตีติ? อามนฺตาฯ

(ข) โย วา ปน ปฏิฆานุสยํ นปฺปชหติ โส กามราคานุสยํ นปฺปชหตีติ? อามนฺตาฯ

(ก) โย กามราคานุสยํ นปฺปชหติ โส มานานุสยํ นปฺปชหตีติ?

อคฺคมคฺคสมงฺคี กามราคานุสยํ นปฺปชหติ, โน จ โส มานานุสยํ นปฺปชหติฯ ทฺวินฺนํ มคฺคสมงฺคีนํ ฐเปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา กามราคานุสยญฺจ นปฺปชหนฺติ มานานุสยญฺจ นปฺปชหนฺติฯ

(ข) โย วา ปน มานานุสยํ นปฺปชหติ โส กามราคานุสยํ นปฺปชหตีติ?

อนาคามิมคฺคสมงฺคี มานานุสยํ นปฺปชหติ, โน จ โส กามราคานุสยํ นปฺปชหติฯ ทฺวินฺนํ มคฺคสมงฺคีนํ ฐเปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา มานานุสยญฺจ นปฺปชหนฺติ กามราคานุสยญฺจ นปฺปชหนฺติฯ

โย กามราคานุสยํ นปฺปชหติ โส ทิฏฺฐานุสยํ…เป.… วิจิกิจฺฉานุสยํ นปฺปชหตีติ?

อฏฺฐมโก กามราคานุสยํ นปฺปชหติ, โน จ โส วิจิกิจฺฉานุสยํ นปฺปชหติฯ อนาคามิมคฺคสมงฺคิญฺจ อฏฺฐมกญฺจ ฐเปตฺวา อวเสสา ปุคฺคลา กามราคานุสยญฺจ นปฺปชหนฺติ วิจิกิจฺฉานุสยญฺจ นปฺปชหนฺติฯ