(ก) อนุโลมํ
[12] (ก) จกฺขุ จกฺขุธาตูติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปญฺญาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุธาตุฯ จกฺขุธาตุ จกฺขุ เจว จกฺขุธาตุ จฯ
(ข) ธาตู โสตธาตูติ?
โสตธาตุ ธาตุ เจว โสตธาตุ จฯ อวเสสา ธาตู [อวเสสา ธาตู ธาตู (สฺยา.)] น โสตธาตุฯ
(ก) จกฺขุ จกฺขุธาตูติ?
ทิพฺพจกฺขุ ปญฺญาจกฺขุ จกฺขุ, น จกฺขุธาตุฯ จกฺขุธาตุ จกฺขุ เจว จกฺขุธาตุ จฯ ธาตู ฆานธาตุ…เป.… ธาตู ธมฺมธาตูติ?
ธมฺมธาตุ ธาตุ เจว ธมฺมธาตุ จฯ อวเสสา ธาตู น ธมฺมธาตุฯ
(ยถา อายตนยมเก ปณฺณตฺติ เอวํ ธาตุยมเกปิ ปณฺณตฺติฯ จกฺกํ พนฺธิตพฺพํ)ฯ
(ข) ปจฺจนีกํ
[13] (ก) น จกฺขุ น จกฺขุธาตูติ? อามนฺตาฯ
(ข) น ธาตู น โสตธาตูติ? อามนฺตาฯ
น จกฺขุ น จกฺขุธาตูติ? อามนฺตาฯ
น ธาตู น ฆานธาตุ…เป.… น ธาตู น ธมฺมธาตูติ? อามนฺตาฯ
(จกฺกํ พนฺธิตพฺพํ, สพฺเพ อามนฺตา อุภโตปิ เสเสปิ)ฯ
3. สุทฺธธาตุวาโร
(ก) อนุโลมํ
[14] (ก) จกฺขุ ธาตูติ? อามนฺตาฯ
(ข) ธาตู จกฺขุธาตูติ?
จกฺขุธาตุ ธาตุ เจว จกฺขุธาตุ จฯ อวเสสา ธาตู น จกฺขุธาตุฯ
โสตํ ธาตูติ? อามนฺตาฯ
ฆานํ…เป.… ชิวฺหา… กาโย… รูปํ… สทฺโท… คนฺโธ… รโส… โผฏฺฐพฺโพ…ฯ
(ก) จกฺขุวิญฺญาณํ ธาตูติ? อามนฺตาฯ
(ข) ธาตู จกฺขุวิญฺญาณธาตูติ?
จกฺขุวิญฺญาณธาตุ ธาตุ เจว จกฺขุวิญฺญาณธาตุ จฯ อวเสสา ธาตู น จกฺขุวิญฺญาณธาตุฯ โสตวิญฺญาณํ…เป.… ฆานวิญฺญาณํ… ชิวฺหาวิญฺญาณํ… กายวิญฺญาณํ…ฯ
(ก) มโน ธาตูติ? อามนฺตาฯ
(ข) ธาตู มโนธาตูติ?
มโนธาตุ ธาตุ เจว มโนธาตุ จฯ อวเสสา ธาตู น มโนธาตุฯ
(ก) มโนวิญฺญาณํ ธาตูติ? อามนฺตาฯ
(ข) ธาตู มโนวิญฺญาณธาตูติ?
มโนวิญฺญาณธาตุ ธาตุ เจว มโนวิญฺญาณธาตุ จฯ อวเสสา ธาตู น มโนวิญฺญาณธาตุฯ
(ก) ธมฺโม ธาตูติ? อามนฺตาฯ
(ข) ธาตู ธมฺมธาตูติ?
ธมฺมธาตุ ธาตุ เจว ธมฺมธาตุ จฯ อวเสสา ธาตู น ธมฺมธาตุฯ
(ข) ปจฺจนีกํ
[15] (ก) น จกฺขุ น ธาตูติ?
จกฺขุํ ฐเปตฺวา อวเสสา ธาตู น จกฺขุ, ธาตุฯ จกฺขุญฺจ ธาตุญฺจ ฐเปตฺวา อวเสสา น เจว จกฺขุ น จ ธาตูฯ
(ข) น ธาตู น จกฺขูติ? อามนฺตาฯ
น โสตํ น ธาตูติ?
โสตํ ฐเปตฺวา…เป.… ฆานํ ฐเปตฺวา…เป.… ชิวฺห ฐเปตฺวา…เป.…ฯ
(ก) น กาโย น ธาตูติ? อามนฺตาฯ
(ข) น ธาตู น กายธาตูติ? อามนฺตาฯ
น รูปํ น ธาตูติ?
รูปํ ฐเปตฺวา…เป.… สทฺทํ… คนฺธํ… รสํ… โผฏฺฐพฺพํ… จกฺขุวิญฺญาณํ…เป.… มโนวิญฺญาณํ ฐเปตฺวา…เป.…ฯ
(ก) น ธมฺโม น ธาตูติ? อามนฺตาฯ
(ข) น ธาตู น ธมฺมธาตูติ? อามนฺตาฯ
4. สุทฺธธาตุมูลจกฺกวาโร
(ก) อนุโลมํ
[16] (ก) จกฺขุ ธาตูติ? อามนฺตาฯ
(ข) ธาตู โสตธาตูติ?
โสตธาตุ ธาตุ เจว โสตธาตุ จฯ อวเสสา ธาตู น โสตธาตุฯ
จกฺขุ ธาตูติ? อามนฺตาฯ
ธาตู ฆานธาตุ…เป.… ธาตู ธมฺมธาตูติ?
ธมฺมธาตุ ธาตุ เจว ธมฺมธาตุ จฯ อวเสสา ธาตู น ธมฺมธาตุฯ (จกฺกํ พนฺธิตพฺพํ)ฯ