24. ตัณหาวรรค วรรณนา
1. เรื่องปลาชื่อกปิละ^* [240]
[ข้อความเบื้องต้น]
พระศาสดา เมื่อประทับอยู่ในพระเชตวัน ทรงปรารภปลาชื่อ
กปิละ ตรัสพระธรรมเทศนานี้ว่า "มนุชสฺส" เป็นต้น.
[สองพี่น้องออกบวช]
ได้ยินว่า ในอดีตกาล ในกาลแห่งพระผู้มีพระภาคทรงพระนาม
ว่ากัสสป ปรินิพพานแล้ว กุลบุตร 2 คนพี่น้อง ออกบวชในสำนัก
แห่งพระสาวกทั้งหลาย.
บรรดากุลบุตร 2 คนนั้น คนพี่ได้ชื่อว่าโสธนะ, คนน้องชื่อกปิละ.
ส่วนมารดาของคนทั้ง 2 นั้น ชื่อว่าสาธนี, น้องสาวชื่อตาปนา. แม้หญิง
ทั้ง 2 นั้น ก็บวชแล้วใน (สำนัก) ภิกษุณี. เมื่อคนเหล่านั้นบวช
แล้วอย่างนั้น พี่น้องทั้ง 2 ทำวัตรและปฏิวัตรแก่พระอาจารย์และพระ
อุปัชฌายะอยู่ วันหนึ่ง ถามว่า "ท่านขอรับ ธุระในพระศาสดานี้
มีเท่าไร ?" ได้ยินว่า¹ "ธุระมี 2 อย่าง คือ คันถธุระ 1 วิปัสสนา
ธุระ 1," ภิกษุผู้เป็นพี่ คิดว่า "เราจักบำเพ็ญวิปัสสนาธุระ" อยู่ใน
สำนักแห่งพระอาจารย์และพระอุปัชฌายะ 5 พรรษาแล้ว เรียน

* พระมหาใจ ป. ธ. 6 (ปัจจุบันเป็นที่พระญาณรักขิต) วัดบรมนิวาส แปล.
1. สุตฺวา เป็นกิริยาปธานนัย.