เมนู

[905] นตฺถิ กาจิ อาเสวนปจฺจยตาติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘สมฺมาทิฏฺฐิ, ภิกฺขเว, อาเสวิตา ภาวิตา พหุลีกตา อมโตคธา โหติ อมตปรายนา อมตปริโยสานา’’ติ! อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ อตฺถิ กาจิ อาเสวนปจฺจยตาติฯ

นตฺถิ กาจิ อาเสวนปจฺจยตาติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘สมฺมาสงฺกปฺโป, ภิกฺขเว, อาเสวิโต ภาวิโต พหุลีกโต…เป.… สมฺมาสมาธิ, ภิกฺขเว, อาเสวิโต ภาวิโต พหุลีกโต อมโตคโธ โหติ อมตปรายโน อมตปริโยสาโน’’ติ อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ, อามนฺตาฯ เตน หิ อตฺถิ กาจิ อาเสวนปจฺจยตาติฯ

อาเสวนปจฺจยกถา นิฏฺฐิตาฯ

22. พาวีสติมวคฺโค

(217) 10. ขณิกกถา

[906] เอกจิตฺตกฺขณิกา สพฺเพ ธมฺมาติ? อามนฺตาฯ จิตฺเต มหาปถวี สณฺฐาติ, มหาสมุทฺโท สณฺฐาติ, สิเนรุปพฺพตราชา สณฺฐาติ, อาโป สณฺฐาติ, เตโช สณฺฐาติ, วาโย สณฺฐาติ, ติณกฏฺฐวนปฺปตโย สณฺฐหนฺตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

เอกจิตฺตกฺขณิกา สพฺเพ ธมฺมาติ? อามนฺตาฯ จกฺขายตนํ จกฺขุวิญฺญาเณน สหชาตนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… จกฺขายตนํ จกฺขุวิญฺญาเณน สหชาตนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อายสฺมา สาริปุตฺโต เอตทโวจ – ‘‘อชฺฌตฺติกญฺเจว, อาวุโส, จกฺขุํ อปริภินฺนํ โหติ, พาหิรา จ รูปา น อาปาถํ อาคจฺฉนฺติ, โน จ ตชฺโช สมนฺนาหาโร โหติ, เนว ตาว ตชฺชสฺส วิญฺญาณภาคสฺส [วิญฺญาณภาวสฺส (พหูสุ)] ปาตุภาโว โหติฯ อชฺฌตฺติกญฺเจว, อาวุโส, จกฺขุํ อปริภินฺนํ โหติ, พาหิรา จ รูปา อาปาถํ อาคจฺฉนฺติ, โน จ ตชฺโช สมนฺนาหาโร โหติ, เนว ตาว ตชฺชสฺส วิญฺญาณภาคสฺส ปาตุภาโว โหติฯ

ยโต จ โข, อาวุโส, อชฺฌตฺติกญฺเจว จกฺขุํ อปริภินฺนํ โหติ , พาหิรา จ รูปา อาปาถํ อาคจฺฉนฺติ, ตชฺโช จ สมนฺนาหาโร โหติ, เอวํ ตชฺชสฺส วิญฺญาณภาคสฺส ปาตุภาโว โหตี’’ติ [ม. นิ. 1.306]! อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘จกฺขายตนํ จกฺขุวิญฺญาเณน สหชาต’’นฺติฯ

โสตายตนํ…เป.… ฆานายตนํ…เป.… ชิวฺหายตนํ…เป.… กายายตนํ กายวิญฺญาเณน สหชาตนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… กายายตนํ กายวิญฺญาเณน สหชาตนฺติ? อามนฺตาฯ นนุ อายสฺมา สาริปุตฺโต เอตทโวจ – ‘‘อชฺฌตฺติโก เจว, อาวุโส, กาโย อปริภินฺโน โหติ, พาหิรา จ โผฏฺฐพฺพา น อาปาถํ อาคจฺฉนฺติ, โน จ…เป.… อชฺฌตฺติโก เจว, อาวุโส, กาโย อปริภินฺโน โหติ, พาหิรา จ โผฏฺฐพฺพา อาปาถํ อาคจฺฉนฺติ, โน จ…เป.… ยโต จ โข, อาวุโส, อชฺฌตฺติโก เจว กาโย อปริภินฺโน โหติ, พาหิรา จ โผฏฺฐพฺพา อาปาถํ อาคจฺฉนฺติ, ตชฺโช จ สมนฺนาหาโร โหติ, เอวํ ตชฺชสฺส วิญฺญาณภาคสฺส ปาตุภาโว โหตี’’ติ [ม. นิ. 1.306]! อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ น วตฺตพฺพํ – ‘‘กายายตนํ กายวิญฺญาเณน สหชาต’’นฺติฯ

[907] น วตฺตพฺพํ – ‘‘เอกจิตฺตกฺขณิกา สพฺเพ ธมฺมา’’ติ? อามนฺตาฯ สพฺเพ ธมฺมา นิจฺจา ธุวา สสฺสตา อวิปริณามธมฺมาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ เตน หิ เอกจิตฺตกฺขณิกา สพฺเพ ธมฺมาติฯ

ขณิกกถา นิฏฺฐิตาฯ

พาวีสติมวคฺโคฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

อตฺถิ กิญฺจิ สํโยชนํ อปฺปหาย ปรินิพฺพานํ, อรหา กุสลจิตฺโต ปรินิพฺพายติ, อรหา อาเนญฺเช ฐิโต ปรินิพฺพายติ, อตฺถิ คพฺภเสยฺยาย ธมฺมาภิสมโย, อตฺถิ คพฺภเสยฺยาย อรหตฺตปฺปตฺติ, อตฺถิ สุปินคตสฺส ธมฺมาภิสมโย, อตฺถิ สุปินคตสฺส อรหตฺตปฺปตฺติ, สพฺพํ สุปินคตสฺส จิตฺตํ อพฺยากตํ, นตฺถิ กาจิ อาเสวนปจฺจยตา, เอกจิตฺตกฺขณิกา สพฺเพ ธมฺมาติฯ

23. เตวีสติมวคฺโค

(218) 1. เอกาธิปฺปายกถา

[908] เอกาธิปฺปาเยน เมถุโน ธมฺโม ปฏิเสวิตพฺโพติ? อามนฺตาฯ เอกาธิปฺปาเยน อสฺสมเณน โหตพฺพํ, อภิกฺขุนา โหตพฺพํ, ฉินฺนมูเลน โหตพฺพํ ปาราชิเกน โหตพฺพนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… เอกาธิปฺปาเยน เมถุโน ธมฺโม ปฏิเสวิตพฺโพติ? อามนฺตาฯ เอกาธิปฺปาเยน ปาโณ หนฺตพฺโพ, อทินฺนํ อาทิยิตพฺพํ, มุสา ภณิตพฺพา, ปิสุณํ ภณิตพฺพํ, ผรุสํ ภณิตพฺพํ, สมฺผํ ปลปิตพฺพํ, สนฺธิ เฉทิตพฺโพ, นิลฺโลปํ หาตพฺพํ, เอกาคาริกํ กาตพฺพํ, ปริปนฺเถ ฐาตพฺพํ, ปรทาโร คนฺตพฺโพ, คามฆาตโก กาตพฺโพ, นิคมฆาตโก กาตพฺโพติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

เอกาธิปฺปายกถา นิฏฺฐิตาฯ

23. เตวีสติมวคฺโค

(219) 2. อรหนฺตวณฺณกถา

[909] อรหนฺตานํ วณฺเณน อมนุสฺสา เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวนฺตีติ? อามนฺตาฯ อรหนฺตานํ วณฺเณน อมนุสฺสา ปาณํ หนนฺติ…เป.… อทินฺนํ อาทิยนฺติ, มุสา ภณนฺติ, ปิสุณํ ภณนฺติ, ผรุสํ ภณนฺติ, สมฺผํ ปลปนฺติ, สนฺธิํ ฉินฺทนฺติ, นิลฺโลปํ หรนฺติ, เอกาคาริกํ กโรนฺติ, ปริปนฺเถ ติฏฺฐนฺติ, ปรทารํ คจฺฉนฺติ, คามฆาตกํ กโรนฺติ…เป.… นิคมฆาตกํ กโรนฺตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อรหนฺตวณฺณกถา นิฏฺฐิตาฯ

23. เตวีสติมวคฺโค