โส ตตฺถ ทุกฺขา ติพฺพา กฏุกา เวทนา เวทยติ, น จ ตาว กาลํ กโรติ ยาว น ตํ ปาปกมฺมํ พฺยนฺตีโหติฯ ตเมนํ, ภิกฺขเว, นิรยปาลา มหานิรเย ปกฺขิปนฺติ! โส โข ปน, ภิกฺขเว, มหานิรโย –
‘‘จตุกฺกณฺโณ จตุทฺวาโร, วิภตฺโต ภาคโส มิโต;
อโยปาการปริยนฺโต, อยสา ปฏิกุชฺชิโตฯ
‘‘ตสฺส อโยมยา ภูมิ, ชลิตา เตชสา ยุตา;
สมนฺตา โยชนสตํ, ผริตฺวา ติฏฺฐติ สพฺพทา’’ติ [ม. นิ. 3.250; อ. นิ. 3.36; เป. ว. 71]ฯ
อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ อตฺถิ นิรเยสุ นิรยปาลาติฯ
นิรยปาลกถา นิฏฺฐิตาฯ
20. วีสติมวคฺโค
(197) 4. ติรจฺฉานกถา
[869] อตฺถิ เทเวสุ ติรจฺฉานคตาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ติรจฺฉานคเตสุ เทวาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตฺถิ เทเวสุ ติรจฺฉานคตาติ? อามนฺตา ฯ เทวโลโก ติรจฺฉานโยนีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อตฺถิ เทเวสุ ติรจฺฉานคตาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ กีฏา ปฏงฺคา มกสา มกฺขิกา อหี วิจฺฉิกา สตปที คณฺฑุปฺปาทาติ [คณฺฑุปาทาติ (สฺยา. กํ. ปี.)]? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ
[870] นตฺถิ เทเวสุ ติรจฺฉานคตาติ? อามนฺตาฯ นนุ อตฺถิ ตตฺถ เอราวโณ นาม หตฺถินาโค สหสฺสยุตฺตํ ทิพฺพํ ยานนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อตฺถิ ตตฺถ เอราวโณ นาม หตฺถินาโค สหสฺสยุตฺตํ ทิพฺพํ ยานํ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ เทเวสุ ติรจฺฉานคตา’’ติฯ
[871] อตฺถิ เทเวสุ ติรจฺฉานคตาติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ตตฺถ หตฺถิพนฺธา อสฺสพนฺธา [หตฺถิภณฺฑา อสฺสภณฺฑา (?)] ยาวสิกา การณิกา ภตฺตการกาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ เตน หิ นตฺถิ เทเวสุ ติรจฺฉานคตาติฯ
ติรจฺฉานกถา นิฏฺฐิตาฯ
20. วีสติมวคฺโค