เมนู

นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘อิธ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ วิวิจฺเจว กาเมหิ วิวิจฺจ อกุสเลหิ ธมฺเมหิ ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ, โส ตํ อสฺสาเทติ ตํ นิกาเมติ เตน จ วิตฺติํ อาปชฺชติ; วิตกฺกวิจารานํ วูปสมา…เป.… ทุติยํ ฌานํ…เป.… ตติยํ ฌานํ…เป.… จตุตฺถํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ , โส ตํ อสฺสาเทติ ตํ นิกาเมติ เตน จ วิตฺติํ อาปชฺชตี’’ติ [อ. นิ. 4.123]! อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ สมาปนฺโน อสฺสาเทติ, ฌานนิกนฺติ ฌานารมฺมณาติฯ

สมาปนฺโน อสฺสาเทติกถา นิฏฺฐิตาฯ

13. เตรสมวคฺโค

(133) 8. อสาตราคกถา

[674] อตฺถิ อสาตราโคติ? อามนฺตาฯ ทุกฺขาภินนฺทิโน สตฺตา, อตฺถิ เกจิ ทุกฺขํ ปตฺเถนฺติ ปิเหนฺติ เอสนฺติ คเวสนฺติ ปริเยสนฺติ, ทุกฺขํ อชฺโฌสาย ติฏฺฐนฺตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นนุ สุขาภินนฺทิโน สตฺตา, อตฺถิ เกจิ สุขํ ปตฺเถนฺติ ปิเหนฺติ เอสนฺติ คเวสนฺติ ปริเยสนฺติ, สุขํ อชฺโฌสาย ติฏฺฐนฺตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ สุขาภินนฺทิโน สตฺตา, อตฺถิ เกจิ สุขํ ปตฺเถนฺติ ปิเหนฺติ เอสนฺติ คเวสนฺติ ปริเยสนฺติ, สุขํ อชฺโฌสาย ติฏฺฐนฺติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ อสาตราโค’’ติฯ

อตฺถิ อสาตราโคติ? อามนฺตาฯ ทุกฺขาย เวทนาย ราคานุสโย อนุเสติ, สุขาย เวทนาย ปฏิฆานุสโย อนุเสตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นนุ สุขาย เวทนาย ราคานุสโย อนุเสติ, ทุกฺขาย เวทนาย ปฏิฆานุสโย อนุเสตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ สุขาย เวทนาย ราคานุสโย อนุเสติ, ทุกฺขาย เวทนาย ปฏิฆานุสโย อนุเสติ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ อสาตราโค’’ติฯ

[675] วตฺตพฺพํ – ‘‘อตฺถิ อสาตราโค’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ วุตฺตํ ภควตา – ‘‘โส เอวํ อนุโรธวิโรธํ สมาปนฺโน ยํ กิญฺจิ เวทนํ เวทยติ สุขํ วา ทุกฺขํ วา อทุกฺขมสุขํ วา, โส ตํ เวทนํ อภินนฺทติ อภิวทติ อชฺโฌสาย ติฏฺฐตี’’ติ [ม. นิ. 3.409 มหาตณฺหาสงฺขเย]! อตฺเถว สุตฺตนฺโตติ? อามนฺตาฯ เตน หิ อตฺถิ อสาตราโคติฯ

อสาตราคกถา นิฏฺฐิตาฯ

13. เตรสมวคฺโค