จกฺกวตฺติสตฺตสฺส ผสฺสํ เวทนํ สญฺญํ เจตนํ จิตฺตํ สทฺธํ วีริยํ สติํ สมาธิํ ปญฺญํ อญฺเญ สตฺตา ปริภุญฺชนฺตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[494] น วตฺตพฺพํ – ‘‘ปถวี กมฺมวิปาโก’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ อตฺถิ อิสฺสริยสํวตฺตนิยํ กมฺมํ อธิปจฺจสํวตฺตนิยํ กมฺมนฺติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ อตฺถิ อิสฺสริยสํวตฺตนิยํ กมฺมํ อธิปจฺจสํวตฺตนิยํ กมฺมํ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ปถวี กมฺมวิปาโก’’ติฯ

ปถวี กมฺมวิปาโกติกถา นิฏฺฐิตาฯ

7. สตฺตมวคฺโค

(70) 8. ชรามรณํ วิปาโกติกถา

[495] ชรามรณํ วิปาโกติ? อามนฺตาฯ สุขเวทนิยํ ทุกฺขเวทนิยํ อทุกฺขมสุขเวทนิยํ, สุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ, ทุกฺขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ, อทุกฺขมสุขาย เวทนาย สมฺปยุตฺตํ, ผสฺเสน สมฺปยุตฺตํ, เวทนาย สมฺปยุตฺตํ, สญฺญาย สมฺปยุตฺตํ, เจตนาย สมฺปยุตฺตํ, จิตฺเตน สมฺปยุตฺตํ, สารมฺมณํ; อตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา อาโภโค สมนฺนาหาโร มนสิกาโร เจตนา ปตฺถนา ปณิธีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นนุ น สุขเวทนิยํ น ทุกฺขเวทนิยํ…เป.… อนารมฺมณํ; นตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ น สุขเวทนิยํ น ทุกฺขเวทนิยํ…เป.… อนารมฺมณํ; นตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา …เป.… ปณิธิ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ชรามรณํ วิปาโก’’ติฯ

ผสฺโส วิปาโก, ผสฺโส สุขเวทนิโย ทุกฺขเวทนิโย…เป.… สารมฺมโณ; อตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธีติ? อามนฺตาฯ ชรามรณํ วิปาโก, ชรามรณํ สุขเวทนิยํ ทุกฺขเวทนิยํ…เป.… สารมฺมณํ; อตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ชรามรณํ วิปาโก, ชรามรณํ น สุขเวทนิยํ น ทุกฺขเวทนิยํ…เป.… อนารมฺมณํ; นตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธีติ? อามนฺตาฯ ผสฺโส วิปาโก, ผสฺโส น สุขเวทนิโย น ทุกฺขเวทนิโย…เป.… อนารมฺมโณ; นตฺถิ ตสฺส อาวฏฺฏนา…เป.… ปณิธีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ