เมนู

ตํ ญาณํ ตสฺส ญาณสฺส อารมฺมณนฺติ? อามนฺตาฯ เตน ผสฺเสน ตํ ผสฺสํ ผุสติ, ตาย เวทนาย ตํ เวทนํ เวเทติ, ตาย สญฺญาย ตํ สญฺญํ สญฺชานาติ, ตาย เจตนาย ตํ เจตนํ เจเตติ, เตน จิตฺเตน ตํ จิตฺตํ จินฺเตติ, เตน วิตกฺเกน ตํ วิตกฺกํ วิตกฺเกติ, เตน วิจาเรน ตํ วิจารํ วิจาเรติ, ตาย ปีติยา ตํ ปีติํ ปิยายติ, ตาย สติยา ตํ สติํ สรติ, ตาย ปญฺญาย ตํ ปญฺญํ ปชานาติ, เตน ขคฺเคน ตํ ขคฺคํ ฉินฺทติ, เตน ผรสุนา ตํ ผรสุํ ตจฺฉติ, ตาย กุธาริยา ตํ กุธาริํ ตจฺฉติ, ตาย วาสิยา ตํ วาสิํ ตจฺฉติ, ตาย สูจิยา ตํ สูจิํ สิพฺเพติ, เตน องฺคุลคฺเคน ตํ องฺคุลคฺคํ ปรามสติ, เตน นาสิกคฺเคน ตํ นาสิกคฺคํ ปรามสติ, เตน มตฺถเกน ตํ มตฺถกํ ปรามสติ, เตน คูเถน ตํ คูถํ โธวติ, เตน มุตฺเตน ตํ มุตฺตํ โธวติ, เตน เขเฬน ตํ เขฬํ โธวติ, เตน ปุพฺเพน ตํ ปุพฺพํ โธวติ, เตน โลหิเตน ตํ โลหิตํ โธวตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ …เป.…ฯ

[442] น วตฺตพฺพํ – ‘‘ปฏุปฺปนฺเน ญาณํ อตฺถี’’ติ? อามนฺตาฯ นนุ สพฺพสงฺขาเร อนิจฺจโต ทิฏฺเฐ ตมฺปิ ญาณํ อนิจฺจโต ทิฏฺฐํ โหตีติ? อามนฺตาฯ หญฺจิ สพฺพสงฺขาเร อนิจฺจโต ทิฏฺเฐ ตมฺปิ ญาณํ อนิจฺจโต ทิฏฺฐํ โหติ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘ปฏุปฺปนฺเน ญาณํ อตฺถี’’ติฯ

ปฏุปฺปนฺนญาณกถา [ปจฺจุปฺปนฺนกถา (สี.)] นิฏฺฐิตาฯ

5. ปญฺจมวคฺโค

(52) 10. ผลญาณกถา

[443] สาวกสฺส ผเล ญาณํ อตฺถีติ? อามนฺตาฯ สาวโก ผลสฺส กตํ ปญฺญาเปตีติ? น เหวํ วตฺตพฺพ…เป.…ฯ

สาวกสฺส ผเล ญาณํ อตฺถีติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ สาวกสฺส ผลปโรปริยตฺติ อินฺทฺริยปโรปริยตฺติ ปุคฺคลปโรปริยตฺตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

สาวกสฺส ผเล ญาณํ อตฺถีติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ สาวกสฺส ขนฺธปญฺญตฺติ อายตนปญฺญตฺติ ธาตุปญฺญตฺติ สจฺจปญฺญตฺติ อินฺทฺริยปญฺญตฺติ ปุคฺคลปญฺญตฺตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

สาวกสฺส ผเล ญาณํ อตฺถีติ? อามนฺตาฯ สาวโก ชิโน สตฺถา สมฺมาสมฺพุทฺโธ สพฺพญฺญู สพฺพทสฺสาวี ธมฺมสฺสามี ธมฺมปฺปฏิสรโณติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

สาวกสฺส ผเล ญาณํ อตฺถีติ? อามนฺตาฯ สาวโก อนุปฺปนฺนสฺส มคฺคสฺส อุปฺปาเทตา อสญฺชาตสฺส มคฺคสฺส สญฺชเนตา อนกฺขาตสฺส มคฺคสฺส อกฺขาตา มคฺคญฺญู มคฺควิทู มคฺคโกวิโทติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[444] น วตฺตพฺพํ – ‘‘สาวกสฺส ผเล ญาณํ อตฺถี’’ติ? อามนฺตาฯ สาวโก อญฺญาณีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… เตน หิ สาวกสฺส ผเล ญาณํ อตฺถีติ…เป.…ฯ

ผลญาณกถา นิฏฺฐิตาฯ

ปญฺจมวคฺโคฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

วิมุตฺติญาณํ วิมุตฺตํ, เสขสฺส อเสขํ ญาณํ, วิปรีเต ญาณํ, อนิยตสฺส นิยามคมนาย อตฺถิ ญาณํ, สพฺพํ ญาณํ ปฏิสมฺภิทาติ, สมฺมุติญาณํ, เจโตปริยาเย ญาณํ, อนาคเต ญาณํ, ปฏุปฺปนฺเน ญาณํ, สาวกสฺส ผเล ญาณนฺติฯ

มหาปณฺณาสโกฯ

ตสฺสาปิ อุทฺทานํ –

สตฺตุปลทฺธิํ, อุปหรโต, พลํ, คิหิสฺส อรหา จ, วิมุตฺติปญฺจมนฺติฯ

6. ฉฏฺฐวคฺโค

(53) 1. นิยามกถา

[445] นิยาโม อสงฺขโตติ? อามนฺตาฯ นิพฺพานํ ตาณํ เลณํ สรณํ ปรายนํ อจฺจุตํ อมตนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

นิยาโม อสงฺขโต, นิพฺพานํ อสงฺขตนฺติ? อามนฺตาฯ ทฺเว อสงฺขตานีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ทฺเว อสงฺขตานีติ? อามนฺตาฯ ทฺเว ตาณานิ ทฺเว เลณานิ ทฺเว สรณานิ ทฺเว ปรายนานิ ทฺเว อจฺจุตานิ ทฺเว อมตานิ ทฺเว นิพฺพานานีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

ทฺเว นิพฺพานานีติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ ทฺวินฺนํ นิพฺพานานํ อุจฺจนีจตา หีนปณีตตา อุกฺกํสาวกํโส สีมา วา เภโท วา ราชิ วา อนฺตริกา วาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

นิยาโม อสงฺขโตติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ เกจิ นิยามํ โอกฺกมนฺติ ปฏิลภนฺติ อุปฺปาเทนฺติ สมุปฺปาเทนฺติ อุฏฺฐาเปนฺติ สมุฏฺฐาเปนฺติ นิพฺพตฺเตนฺติ อภินิพฺพตฺเตนฺติ ชเนนฺติ สญฺชเนนฺตีติ? อามนฺตาฯ อตฺถิ เกจิ อสงฺขตํ โอกฺกมนฺติ ปฏิลภนฺติ อุปฺปาเทนฺติ สมุปฺปาเทนฺติ อุฏฺฐาเปนฺติ สมุฏฺฐาเปนฺติ นิพฺพตฺเตนฺติ อภินิพฺพตฺเตนฺติ ชเนนฺติ สญฺชเนนฺตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[446] นิยาโม อสงฺขโตติ? อามนฺตาฯ มคฺโค อสงฺขโตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

มคฺโค สงฺขโตติ? อามนฺตาฯ นิยาโม สงฺขโตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

โสตาปตฺตินิยาโม อสงฺขโตติ? อามนฺตาฯ โสตาปตฺติมคฺโค อสงฺขโตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

โสตาปตฺติมคฺโค สงฺขโตติ? อามนฺตาฯ โสตาปตฺตินิยาโม สงฺขโตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

สกทาคามินิยาโม…เป.… อนาคามินิยาโม…เป.… อรหตฺตนิยาโม อสงฺขโตติ? อามนฺตาฯ