เมนู

อตฺถิ จิตฺตํ รชฺชมานํ ทุสฺสมานํ มุยฺหมานํ กิลิสฺสมานนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… นนุ รตฺตญฺเจว อรตฺตญฺจ, ทุฏฺฐญฺเจว อทุฏฺฐญฺจ, มูฬฺหญฺเจว อมูฬฺหญฺจ, ฉินฺนญฺเจว อฉินฺนญฺจ, ภินฺนญฺเจว อภินฺนญฺจ, กตญฺเจว อกตญฺจาติ ? อามนฺตาฯ หญฺจิ รตฺตญฺเจว อรตฺตญฺจ, ทุฏฺฐญฺเจว อทุฏฺฐญฺจ, มูฬฺหญฺเจว อมูฬฺหญฺจ, ฉินฺนญฺเจว อฉินฺนญฺจ, ภินฺนญฺเจว อภินฺนญฺจ, กตญฺเจว อกตญฺจ, โน จ วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อตฺถิ จิตฺตํ วิมุจฺจมาน’’นฺติฯ

วิมุจฺจมานกถา นิฏฺฐิตาฯ

3. ตติยวคฺโค

(25) 5. อฏฺฐมกกถา

[368] อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานํ ปหีนนฺติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมโก ปุคฺคโล โสตาปนฺโน โสตาปตฺติผลปฺปตฺโต ปฏิลทฺโธ อธิคโต สจฺฉิกโต อุปสมฺปชฺช วิหรติ, กาเยน ผุสิตฺวา วิหรตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ ปหีนนฺติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมโก ปุคฺคโล โสตาปนฺโน โสตาปตฺติผลปฺปตฺโต…เป.… กาเยน ผุสิตฺวา วิหรตีติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานํ ปหีนนฺติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐานุสโย ปหีโนติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานํ ปหีนนฺติ ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉานุสโย… สีลพฺพตปรามาโส ปหีโนติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ ปหีนนฺติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉานุสโย ปหีโนติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ ปหีนนฺติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐานุสโย… สีลพฺพตปรามาโส ปหีโนติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐานุสโย อปฺปหีโนติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานํ อปฺปหีนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐานุสโย อปฺปหีโนติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ อปฺปหีนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉานุสโย… สีลพฺพตปรามาโส อปฺปหีโนติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานํ อปฺปหีนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส สีลพฺพตปรามาโส อปฺปหีโนติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ อปฺปหีนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[369] อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานํ ปหีนนฺติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานปหานาย มคฺโค ภาวิโตติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานํ ปหีนนฺติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานปหานาย สติปฏฺฐานา ภาวิตา…เป.… สมฺมปฺปธานา…เป.… โพชฺฌงฺคา ภาวิตาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ

อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ ปหีนนฺติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานปหานาย มคฺโค ภาวิโต…เป.… โพชฺฌงฺคา ภาวิตาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานปหานาย มคฺโค อภาวิโตติ? อามนฺตาฯ อมคฺเคน ปหีนํ โลกิเยน สาสเวน…เป.… สํกิเลสิเยนาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานปหานาย สติปฏฺฐานา…เป.… โพชฺฌงฺคา อภาวิตาติ? อามนฺตาฯ อมคฺเคน ปหีนํ โลกิเยน สาสเวน…เป.… สํกิเลสิเยนาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานปหานาย มคฺโค อภาวิโต…เป.… สติปฏฺฐานา…เป.… โพชฺฌงฺคา อภาวิตาติ? อามนฺตาฯ อมคฺเคน ปหีนํ โลกิเยน สาสเวน…เป.… สํกิเลสิเยนาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

[370] วตฺตพฺพํ – ‘‘อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานํ ปหีน’’นฺติ? อามนฺตาฯ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? นุปฺปชฺชิสฺสติฯ หญฺจิ นุปฺปชฺชิสฺสติ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานํ ปหีน’’นฺติฯ

น วตฺตพฺพํ – ‘‘อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ ปหีน’’นฺติ? อามนฺตาฯ อุปฺปชฺชิสฺสตีติ? นุปฺปชฺชิสฺสติฯ หญฺจิ นุปฺปชฺชิสฺสติ, เตน วต เร วตฺตพฺเพ – ‘‘อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ ปหีน’’นฺติฯ

อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ กตฺวา ปหีนนฺติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐานุสโย นุปฺปชฺชิสฺสตีติ กตฺวา ปหีโนติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ กตฺวา ปหีนนฺติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉานุสโย… สีลพฺพตปรามาโส นุปฺปชฺชิสฺสตีติ กตฺวา ปหีโนติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ กตฺวา ปหีนนฺติ? อามนฺตา ฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉานุสโย… สีลพฺพตปรามาโส นุปฺปชฺชิสฺสตีติ กตฺวา ปหีโนติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ กตฺวา ปหีนนฺติ? อามนฺตาฯ โคตฺรภุโน ปุคฺคลสฺส ทิฏฺฐิปริยุฏฺฐานํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ กตฺวา ปหีนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ กตฺวา ปหีนนฺติ? อามนฺตาฯ โคตฺรภุโน ปุคฺคลสฺส วิจิกิจฺฉาปริยุฏฺฐานํ นุปฺปชฺชิสฺสตีติ กตฺวา ปหีนนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อฏฺฐมกกถา นิฏฺฐิตาฯ

3. ตติยวคฺโค

(26) 6. อฏฺฐมกสฺสอินฺทฺริยกถา

[371] อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส นตฺถิ สทฺธินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส นตฺถิ สทฺธาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส นตฺถิ วีริยินฺทฺริยํ…เป.… นตฺถิ สตินฺทฺริยํ…เป.… นตฺถิ สมาธินฺทฺริยํ…เป.… นตฺถิ ปญฺญินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส นตฺถิ ปญฺญาติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส อตฺถิ สทฺธาติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส อตฺถิ สทฺธินฺทฺริยนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.… อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส อตฺถิ วีริยํ…เป.… อตฺถิ สติ… อตฺถิ สมาธิ… อตฺถิ ปญฺญาติ? อามนฺตาฯ อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส อตฺถิ ปญฺญินฺทฺริยนฺติ? น เหวํ วตฺตพฺเพ…เป.…ฯ

อฏฺฐมกสฺส ปุคฺคลสฺส อตฺถิ มโน, อตฺถิ มนินฺทฺริยนฺติ? อามนฺตาฯ