ตตฺถ กตมา อรูปธาตุยา เอกา เวทนา…เป.… เอกา สญฺญา…เป.… เอกา เจตนา…เป.… เอกํ จิตฺตํ? มโนวิญฺญาณธาตุ – อิทํ วุจฺจติ ‘‘อรูปธาตุยา เอกํ จิตฺตํ’’ฯ

4. อปริยาปนฺนํ

[997] อปริยาปนฺเน กติ ขนฺธา…เป.… กติ จิตฺตานิ?

อปริยาปนฺเน จตฺตาโร ขนฺธา, ทฺเว อายตนานิ, ทฺเว ธาตุโย, ทฺเว สจฺจานิ, ทฺวาทสินฺทฺริยานิ, ฉ เหตู, ตโย อาหารา, เอโก ผสฺโส, เอกา เวทนา, เอกา สญฺญา, เอกา เจตนา, เอกํ จิตฺตํฯ

[998] ตตฺถ กตเม อปริยาปนฺเน จตฺตาโร ขนฺธา? เวทนากฺขนฺโธ, สญฺญากฺขนฺโธ , สงฺขารกฺขนฺโธ, วิญฺญาณกฺขนฺโธ – อิเม วุจฺจนฺติ ‘‘อปริยาปนฺเน จตฺตาโร ขนฺธา’’ฯ

ตตฺถ กตมานิ อปริยาปนฺเน ทฺเว อายตนานิ? มนายตนํ, ธมฺมายตนํ – อิมานิ วุจฺจนฺติ ‘‘อปริยาปนฺเน ทฺเว อายตนานิ’’ฯ

ตตฺถ กตมา อปริยาปนฺเน ทฺเว ธาตุโย? มโนวิญฺญาณธาตุ, ธมฺมธาตุ – อิมา วุจฺจนฺติ ‘‘อปริยาปนฺเน ทฺเว ธาตุโย’’ฯ

ตตฺถ กตมานิ อปริยาปนฺเน ทฺเว สจฺจานิ? มคฺคสจฺจํ, นิโรธสจฺจํ – อิมานิ วุจฺจนฺติ ‘‘อปริยาปนฺเน ทฺเว สจฺจานิ’’ฯ

ตตฺถ กตมานิ อปริยาปนฺเน ทฺวาทสินฺทฺริยานิ? มนินฺทฺริยํ, ชีวิตินฺทฺริยํ, โสมนสฺสินฺทฺริยํ, อุเปกฺขินฺทฺริยํ, สทฺธินฺทฺริยํ, วีริยินฺทฺริยํ, สตินฺทฺริยํ, สมาธินฺทฺริยํ, ปญฺญินฺทฺริยํ, อนญฺญาตญฺญสฺสามีตินฺทฺริยํ, อญฺญินฺทฺริยํ, อญฺญาตาวินฺทฺริยํ – อิมานิ วุจฺจนฺติ ‘‘อปริยาปนฺเน ทฺวาทสินฺทฺริยานิ’’ฯ

ตตฺถ กตเม อปริยาปนฺเน ฉ เหตู? ตโย กุสลเหตู, ตโย อพฺยากตเหตูฯ

ตตฺถ กตเม ตโย กุสลเหตู? อโลโภ กุสลเหตุ, อโทโส กุสลเหตุ, อโมโห กุสลเหตุ – อิเม ตโย กุสลเหตูฯ