เมนู

[989] ตตฺถ กตมา สตฺต เจตนา? จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา, โสตสมฺผสฺสชา เจตนา, ฆานสมฺผสฺสชา เจตนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เจตนา, กายสมฺผสฺสชา เจตนา, มโนธาตุสมฺผสฺสชา เจตนา, มโนวิญฺญาณธาตุสมฺผสฺสชา เจตนา – อิมา วุจฺจนฺติ ‘‘สตฺต เจตนา’’ฯ

[990] ตตฺถ กตมานิ สตฺต จิตฺตานิ? จกฺขุวิญฺญาณํ, โสตวิญฺญาณํ, ฆานวิญฺญาณํ, ชิวฺหาวิญฺญาณํ , กายวิญฺญาณํ, มโนธาตุ, มโนวิญฺญาณธาตุ – อิมานิ วุจฺจนฺติ ‘‘สตฺต จิตฺตานิ’’ฯ

2. อุปฺปตฺตานุปฺปตฺติวาโร

1. กามธาตุ

[991] กามธาตุยา กติ ขนฺธา, กติ อายตนานิ, กติ ธาตุโย, กติ สจฺจานิ, กติ อินฺทฺริยานิ, กติ เหตู, กติ อาหารา, กติ ผสฺสา, กติ เวทนา, กติ สญฺญา, กติ เจตนา, กติ จิตฺตานิ?

กามธาตุยา ปญฺจกฺขนฺธา, ทฺวาทสายตนานิ, อฏฺฐารส ธาตุโย, ตีณิ สจฺจานิ, พาวีสตินฺทฺริยานิ, นว เหตู, จตฺตาโร อาหารา, สตฺต ผสฺสา, สตฺต เวทนา, สตฺต สญฺญา, สตฺต เจตนา, สตฺต จิตฺตานิฯ

[992] ตตฺถ กตเม กามธาตุยา ปญฺจกฺขนฺธา? รูปกฺขนฺโธ, เวทนากฺขนฺโธ, สญฺญากฺขนฺโธ, สงฺขารกฺขนฺโธ, วิญฺญาณกฺขนฺโธ – อิเม วุจฺจนฺติ ‘‘กามธาตุยา ปญฺจกฺขนฺธา’’ฯ

ตตฺถ กตมานิ กามธาตุยา ทฺวาทสายตนานิ? จกฺขายตนํ, รูปายตนํ , โสตายตนํ, สทฺทายตนํ, ฆานายตนํ, คนฺธายตนํ, ชิวฺหายตนํ, รสายตนํ, กายายตนํ, โผฏฺฐพฺพายตนํ, มนายตนํ, ธมฺมายตนํ – อิมานิ วุจฺจนฺติ ‘‘กามธาตุยา ทฺวาทสายตนานิ’’ฯ

ตตฺถ กตมา กามธาตุยา อฏฺฐารส ธาตุโย? จกฺขุธาตุ, รูปธาตุ, จกฺขุวิญฺญาณธาตุ, โสตธาตุ, สทฺทธาตุ, โสตวิญฺญาณธาตุ, ฆานธาตุ, คนฺธธาตุ, ฆานวิญฺญาณธาตุ, ชิวฺหาธาตุ, รสธาตุ, ชิวฺหาวิญฺญาณธาตุ, กายธาตุ, โผฏฺฐพฺพธาตุ, กายวิญฺญาณธาตุ, มโนธาตุ, ธมฺมธาตุ , มโนวิญฺญาณธาตุ – อิมา วุจฺจนฺติ ‘‘กามธาตุยา อฏฺฐารส ธาตุโย’’ฯ

ตตฺถ กตมานิ กามธาตุยา ตีณิ สจฺจานิ? ทุกฺขสจฺจํ, สมุทยสจฺจํ, มคฺคสจฺจํ – อิมานิ วุจฺจนฺติ ‘‘กามธาตุยา ตีณิ สจฺจานิ’’ฯ

ตตฺถ กตมานิ กามธาตุยา พาวีสตินฺทฺริยานิ? จกฺขุนฺทฺริยํ, โสตินฺทฺริยํ…เป.… อญฺญาตาวินฺทฺริยํ – อิมานิ วุจฺจนฺติ ‘‘กามธาตุยา พาวีสตินฺทฺริยานิ’’ฯ

ตตฺถ กตเม กามธาตุยา นว เหตู? ตโย กุสลเหตู, ตโย อกุสลเหตู, ตโย อพฺยากตเหตู…เป.… อิเม วุจฺจนฺติ ‘‘กามธาตุยา นว เหตู’’ฯ

ตตฺถ กตเม กามธาตุยา จตฺตาโร อาหารา? กพฬีการาหาโร, ผสฺสาหาโร, มโนสญฺเจตนาหาโร, วิญฺญาณาหาโร – อิเม วุจฺจนฺติ ‘‘กามธาตุยา จตฺตาโร อาหารา’’ฯ

ตตฺถ กตเม กามธาตุยา สตฺต ผสฺสา? จกฺขุสมฺผสฺโส โสตสมฺผสฺโส, ฆานสมฺผสฺโส, ชิวฺหาสมฺผสฺโส, กายสมฺผสฺโส, มโนธาตุสมฺผสฺโส, มโนวิญฺญาณธาตุสมฺผสฺโส – อิเม วุจฺจนฺติ ‘‘กามธาตุยา สตฺต ผสฺสา’’ฯ

ตตฺถ กตมา กามธาตุยา สตฺต เวทนา? จกฺขุสมฺผสฺสชา เวทนา, โสตสมฺผสฺสชา เวทนา, ฆานสมฺผสฺสชา เวทนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เวทนา, กายสมฺผสฺสชา เวทนา, มโนธาตุสมฺผสฺสชา เวทนา, มโนวิญฺญาณธาตุสมฺผสฺสชา เวทนา – อิมา วุจฺจตฺติ ‘‘กามธาตุยา สตฺต เวทนา’’ฯ

ตตฺถ กตมา กามธาตุยา สตฺต สญฺญา? จกฺขุสมฺผสฺสชา สญฺญา, โสตสมฺผสฺสชา สญฺญา, ฆานสมฺผสฺสชา สญฺญา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา สญฺญา, กายสมฺผสฺสชา สญฺญา, มโนธาตุสมฺผสฺสชา สญฺญา, มโนวิญฺญาณธาตุสมฺผสฺสชา สญฺญา – อิมา วุจฺจนฺติ ‘‘กามธาตุยา สตฺต สญฺญา’’ฯ

ตตฺถ กตมา กามธาตุยา สตฺต เจตนา? จกฺขุสมฺผสฺสชา เจตนา, โสตสมฺผสฺสชา เจตนา, ฆานสมฺผสฺสชา เจตนา, ชิวฺหาสมฺผสฺสชา เจตนา, กายสมฺผสฺสชา เจตนา, มโนธาตุสมฺผสฺสชา เจตนา, มโนวิญฺญาณธาตุสมฺผสฺสชา เจตนา – อิมา วุจฺจนฺติ ‘‘กามธาตุยา สตฺต เจตนา’’ฯ

ตตฺถ กตมานิ กามธาตุยา สตฺต จิตฺตานิ? จกฺขุวิญฺญาณํ, โสตวิญฺญาณํ, ฆานวิญฺญาณํ, ชิวฺหาวิญฺญาณํ, กายวิญฺญาณํ, มโนธาตุ, มโนวิญฺญาณธาตุ – อิมานิ วุจฺจนฺติ ‘‘กามธาตุยา สตฺต จิตฺตานิ’’ฯ

2. รูปธาตุ

[993] รูปธาตุยา กติ ขนฺธา, กติ อายตนา, กติ ธาตุโย, กติ สจฺจานิ, กติ อินฺทฺริยานิ…เป.… กติ จิตฺตานิ?

รูปธาตุยา ปญฺจกฺขนฺธา, ฉ อายตนานิ, นว ธาตุโย, ตีณิ สจฺจานิ , จุทฺทสินฺทฺริยานิ, อฏฺฐ เหตู, ตโย อาหารา, จตฺตาโร ผสฺสา, จตสฺโส เวทนา, จตสฺโส สญฺญา, จตสฺโส เจตนา, จตฺตาริ จิตฺตานิฯ

[994] ตตฺถ กตเม รูปธาตุยา ปญฺจกฺขนฺธา? รูปกฺขนฺโธ, เวทนากฺขนฺโธ, สญฺญากฺขนฺโธ, สงฺขารกฺขนฺโธ, วิญฺญาณกฺขนฺโธ – อิเม วุจฺจนฺติ ‘‘รูปธาตุยา ปญฺจกฺขนฺธา’’ฯ

ตตฺถ กตมานิ รูปธาตุยา ฉ อายตนานิ? จกฺขายตนํ, รูปายตนํ, โสตายตนํ, สทฺทายตนํ, มนายตนํ, ธมฺมายตนํ – อิมานิ วุจฺจนฺติ ‘‘รูปธาตุยา ฉ อายตนานิ’’ฯ

ตตฺถ กตมา รูปธาตุยา นว ธาตุโย? จกฺขุธาตุ, รูปธาตุ, จกฺขุวิญฺญาณธาตุ, โสตธาตุ, สทฺทธาตุ, โสตวิญฺญาณธาตุ, มโนธาตุ, ธมฺมธาตุ, มโนวิญฺญาณธาตุ – อิมา วุจฺจนฺติ ‘‘รูปธาตุยา นว ธาตุโย’’ฯ

ตตฺถ กตมานิ รูปธาตุยา ตีณิ สจฺจานิ? ทุกฺขสจฺจํ, สมุทยสจฺจํ, มคฺคสจฺจํ – อิมานิ วุจฺจนฺติ ‘‘รูปธาตุยา ตีณิ สจฺจานิ’’ฯ