(45) ลปนา

[862] ตตฺถ กตมา ลปนา? ลาภสกฺการสิโลกสนฺนิสฺสิตสฺส ปาปิจฺฉสฺส อิจฺฉาปกตสฺส ยา ปเรสํ อาลปนา ลปนา สลฺลปนา อุลฺลปนา สมุลฺลปนา อุนฺนหนา สมุนฺนหนา อุกฺกาจนา สมุกฺกาจนา อนุปฺปิยภาณิตา จาฏุกมฺยตา มุคฺคสูปฺยตา ปาริภฏยตา – อยํ วุจฺจติ ‘‘ลปนา’’ฯ

(46) เนมิตฺติกตา

[863] ตตฺถ กตมา เนมิตฺติกตา? ลาภสกฺการสิโลกสนฺนิสฺสิตสฺส ปาปิจฺฉสฺส อิจฺฉาปกตสฺส ยํ ปเรสํ นิมิตฺตํ นิมิตฺตกมฺมํ โอภาโส โอภาสกมฺมํ สามนฺตชปฺปา ปริกถา – อยํ วุจฺจติ ‘‘เนมิตฺติกตา’’ฯ

(47) นิปฺเปสิกตา

[864] ตตฺถ กตมา นิปฺเปสิกตา? ลาภสกฺการสิโลกสนฺนิสฺสิตสฺส ปาปิจฺฉสฺส อิจฺฉาปกตสฺส ยา ปเรสํ อกฺโกสนา วมฺภนา ครหณา อุกฺเขปนา สมุกฺเขปนา ขิปนา สงฺขิปนา ปาปนา สมฺปาปนา อวณฺณหาริกา ปรปิฏฺฐิมํสิกตา – อยํ วุจฺจติ ‘‘นิปฺเปสิกตา’’ฯ

(48) ลาเภน ลาภํ นิชิคีสนตา

[865] ตตฺถ กตมา ลาเภน ลาภํ นิชิคีสนตา? ลาภสกฺการสิโลกสนฺนิสฺสิโต ปาปิจฺโฉ อิจฺฉาปกโต อิโต ลทฺธํ อามิสํ อมุตฺร หรติ อมุตฺร วา ลทฺธํ อามิสํ อิธ อาหรติ, ยา เอวรูปา อามิสสฺส เอฏฺฐิ คเวฏฺฐิ ปริเยฏฺฐิ เอสนา คเวสนา ปริเยสนา – อยํ วุจฺจติ ‘‘ลาเภน ลาภํ นิชิคีสนตา’’ฯ

(49) เสยฺโยหมสฺมีติ มาโน

[866] ตตฺถ กตโม เสยฺโยหมสฺมีติ มาโน? อิเธกจฺโจ ชาติยา วา โคตฺเตน วา โกลปุตฺติเยน วา วณฺณโปกฺขรตาย วา ธเนน วา อชฺเฌเนน วา กมฺมายตเนน วา สิปฺปายตเนน วา วิชฺชาฏฺฐาเนน [วิชฺชฏฺฐาเนน (สฺยา.)] วา สุเตน วา ปฏิภาเนน วา อญฺญตรญฺญตเรน วตฺถุนา มานํ ชปฺเปติ, โย เอวรูโป มาโน มญฺญนา มญฺญิตตฺตํ อุนฺนติ อุนฺนาโม ธโช สมฺปคฺคาโห เกตุกมฺยตา จิตฺตสฺส – อยํ วุจฺจติ ‘‘เสยฺโยหมสฺมีติ มาโน’’ฯ