เมนู

ตตฺถ กตโม ปธานสงฺขาโร? โย เจตสิโก วีริยารมฺโภ…เป.… สมฺมาวายาโม – อยํ วุจฺจติ ‘‘ปธานสงฺขาโร’’ฯ อิติ อิมินา จ วีริเยน, อิมินา จ สมาธินา, อิมินา จ ปธานสงฺขาเรน อุเปโต โหติ…เป.… สมนฺนาคโตฯ เตน วุจฺจติ ‘‘วีริยสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคโต’’ติฯ

[437] อิทฺธีติฯ ยา เตสํ ธมฺมานํ อิทฺธิ สมิทฺธิ อิชฺฌนา สมิชฺฌนา ลาโภ ปฏิลาโภ ปตฺติ สมฺปตฺติ ผุสนา สจฺฉิกิริยา อุปสมฺปทาฯ

อิทฺธิปาโทติฯ ตถาภูตสฺส เวทนากฺขนฺโธ…เป.… วิญฺญาณกฺขนฺโธฯ

อิทฺธิปาทํ ภาเวตีติฯ เต ธมฺเม อาเสวติ ภาเวติ พหุลีกโรติฯ เตน วุจฺจติ ‘‘อิทฺธิปาทํ ภาเวตี’’ติฯ

3. จิตฺติทฺธิปาโท

[438] กถญฺจ ภิกฺขุ จิตฺตสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคตํ อิทฺธิปาทํ ภาเวติ? จิตฺตํ เจ ภิกฺขุ อธิปติํ กริตฺวา ลภติ สมาธิํ ลภติ จิตฺตสฺเสกคฺคตํ – อยํ วุจฺจติ ‘‘จิตฺตสมาธิ’’ฯ โส อนุปฺปนฺนานํ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ อนุปฺปาทาย ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติ, อุปฺปนฺนานํ ปาปกานํ อกุสลานํ ธมฺมานํ ปหานาย…เป.… อนุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ อุปฺปาทาย…เป.… อุปฺปนฺนานํ กุสลานํ ธมฺมานํ ฐิติยา อสมฺโมสาย ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย ภาวนาย ปาริปูริยา ฉนฺทํ ชเนติ วายมติ วีริยํ อารภติ จิตฺตํ ปคฺคณฺหาติ ปทหติฯ อิเม วุจฺจนฺติ ‘‘ปธานสงฺขารา’’ฯ อิติ อยญฺจ จิตฺตสมาธิ, อิเม จ ปธานสงฺขารา; ตเทกชฺฌํ อภิสญฺญูหิตฺวา อภิสงฺขิปิตฺวา จิตฺตสมาธิปธานสงฺขาโรตฺเวว สงฺขฺยํ คจฺฉติฯ

[439] ตตฺถ กตมํ จิตฺตํ? ยํ จิตฺตํ มโน มานสํ…เป.… ตชฺชามโนวิญฺญาณธาตุ – อิทํ วุจฺจติ ‘‘จิตฺตํ’’ฯ

ตตฺถ กตโม สมาธิ? ยา จิตฺตสฺส ฐิติ สณฺฐิติ…เป.… สมฺมาสมาธิ – อยํ วุจฺจติ ‘‘สมาธิ’’ฯ

ตตฺถ กตโม ปธานสงฺขาโร? โย เจตสิโก วีริยารมฺโภ…เป.… สมฺมาวายาโม – อยํ วุจฺจติ ‘‘ปธานสงฺขาโร’’ฯ อิติ อิมินา จ จิตฺเตน, อิมินา จ สมาธินา, อิมินา จ ปธานสงฺขาเรน อุเปโต โหติ…เป.… สมนฺนาคโตฯ เตน วุจฺจติ ‘‘จิตฺตสมาธิปธานสงฺขารสมนฺนาคโต’’ติฯ