ทุกฺกฏํ – อนาทริยํ ปฏิจฺจ อุทเก อุจฺจารํ วา ปสฺสาวํ วา เขฬํ วา กรณปจฺจยา อิมํ เอกํ อาปตฺติํ อาปชฺชติฯ สา อาปตฺติ จตุนฺนํ วิปตฺตีนํ กติ วิปตฺติโย ภชติ? สตฺตนฺนํ อาปตฺติกฺขนฺธานํ กติหิ อาปตฺติกฺขนฺเธหิ สงฺคหิตา? ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฏฺฐานานํ กติหิ สมุฏฺฐาเนหิ สมุฏฺฐาติ? จตุนฺนํ อธิกรณานํ กตมํ อธิกรณํ? สตฺตนฺนํ สมถานํ กติหิ สมเถหิ สมฺมติ? สา อาปตฺติ จตุนฺนํ วิปตฺตีนํ เอกํ วิปตฺติํ ภชติ – อาจารวิปตฺติํฯ สตฺตนฺนํ อาปตฺติกฺขนฺธานํ เอเกน อาปตฺติกฺขนฺเธน สงฺคหิตา – ทุกฺกฏาปตฺติกฺขนฺเธนฯ ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฏฺฐานานํ เอเกน สมุฏฺฐาเนน สมุฏฺฐาติ – กายโต จ จิตฺตโต จ สมุฏฺฐาติ, น วาจโตฯ จตุนฺนํ อธิกรณานํ, อาปตฺตาธิกรณํฯ สตฺตนฺนํ สมถานํ ตีหิ สมเถหิ สมฺมติ – สิยา สมฺมุขาวินเยน จ ปฏิญฺญาตกรเณน จ, สิยา สมฺมุขาวินเยน จ ติณวตฺถารเกน จาติฯ

สมุจฺจยวาโร นิฏฺฐิโต อฏฺฐโมฯ

อฏฺฐปจฺจยวารา นิฏฺฐิตาฯ

มหาวิภงฺเค โสฬสมหาวารา นิฏฺฐิตาฯ

ภิกฺขุวิภงฺคมหาวาโร นิฏฺฐิโตฯ

ภิกฺขุนีวิภงฺโค

1. กตฺถปญฺญตฺติวาโร

1. ปาราชิกกณฺฑํ

[201] ยํ เตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน ภิกฺขุนีนํ ปญฺจมํ ปาราชิกํ กตฺถ ปญฺญตฺตํ? กํ อารพฺภ? กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ? อตฺถิ ตตฺถ ปญฺญตฺติ, อนุปญฺญตฺติ, อนุปฺปนฺนปญฺญตฺติ? สพฺพตฺถปญฺญตฺติ, ปเทสปญฺญตฺติ? สาธารณปญฺญตฺติ, อสาธารณปญฺญตฺติ? เอกโตปญฺญตฺติ, อุภโตปญฺญตฺติ? จตุนฺนํ ปาติโมกฺขุทฺเทสานํ กตฺโถคธํ กตฺถ ปริยาปนฺนํ? กตเมน อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉติ? จตุนฺนํ วิปตฺตีนํ กตมา วิปตฺติ? สตฺตนฺนํ อาปตฺติกฺขนฺธานํ กตโม อาปตฺติกฺขนฺโธ? ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฏฺฐานานํ กติหิ สมุฏฺฐาเนหิ สมุฏฺฐาติ? จตุนฺนํ อธิกรณานํ กตมํ อธิกรณํ? สตฺตนฺนํ สมถานํ กติหิ สมเถหิ สมฺมติ? โก ตตฺถ วินโย? โก ตตฺถ อภิวินโย? กิํ ตตฺถ ปาติโมกฺขํ? กิํ ตตฺถ อธิปาติโมกฺขํ? กา วิปตฺติ? กา สมฺปตฺติ? กา ปฏิปตฺติ? กติ อตฺถวเส ปฏิจฺจ ภควตา ภิกฺขุนีนํ ปญฺจมํ ปาราชิกํ ปญฺญตฺตํ? กา สิกฺขนฺติ? กา สิกฺขิตสิกฺขา? กตฺถ ฐิตํ? กา ธาเรนฺติ? กสฺส วจนํ? เกนาภตนฺติ?

[202] ยํ เตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน ภิกฺขุนีนํ ปญฺจมํ ปาราชิกํ กตฺถ ปญฺญตฺตนฺติ? สาวตฺถิยํ ปญฺญตฺตํฯ กํ อารพฺภาติ? สุนฺทรีนนฺทํ ภิกฺขุนิํ อารพฺภฯ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมินฺติ? สุนฺทรีนนฺทา ภิกฺขุนี อวสฺสุตา อวสฺสุตสฺส ปุริสปุคฺคลสฺส กายสํสคฺคํ สาทิยิ, ตสฺมิํ วตฺถุสฺมิํฯ อตฺถิ ตตฺถ ปญฺญตฺติ อนุปญฺญตฺติ อนุปฺปนฺนปญฺญตฺตีติ? เอกา ปญฺญตฺติฯ อนุปญฺญตฺติ อนุปฺปนฺนปญฺญตฺติ ตสฺมิํ นตฺถิฯ สพฺพตฺถปญฺญตฺติ , ปเทสปญฺญตฺตีติ? สพฺพตฺถปญฺญตฺติฯ สาธารณปญฺญตฺติ, อสาธารณปญฺญตฺตีติ? อสาธารณปญฺญตฺติฯ เอกโตปญฺญตฺติ, อุภโตปญฺญตฺตีติ? เอกโตปญฺญตฺติฯ จตุนฺนํ ปาติโมกฺขุทฺเทสานํ กตฺโถคธํ กตฺถ ปริยาปนฺนนฺติ? นิทาโนคธํ นิทานปริยาปนฺนํฯ กตเมน อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉตีติ? ทุติเยน อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉติฯ จตุนฺนํ วิปตฺตีนํ กตมา วิปตฺตีติ? สีลวิปตฺติฯ สตฺตนฺนํ อาปตฺติกฺขนฺธานํ กตโม อาปตฺติกฺขนฺโธติ? ปาราชิกาปตฺติกฺขนฺโธฯ