ฉนฺนํ อาปตฺติสมุฏฺฐานานํ เอเกน สมุฏฺฐาเนน สมุฏฺฐาติ – กายโต จ จิตฺตโต จ สมุฏฺฐาติ, น วาจโตฯ จตุนฺนํ อธิกรณานํ, อาปตฺตาธิกรณํฯ สตฺตนฺนํ สมถานํ ตีหิ สมเถหิ สมฺมติ – สิยา สมฺมุขาวินเยน จ ปฏิญฺญาตกรเณน จ, สิยา สมฺมุขาวินเยน จ ติณวตฺถารเกน จฯ

สมุจฺจยวาโร นิฏฺฐิโต อฏฺฐโมฯ

อิเม อฏฺฐ วารา สชฺฌายมคฺเคน ลิขิตาฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

กตฺถปญฺญตฺติ กติ จ, วิปตฺติสงฺคเหน จ;

สมุฏฺฐานาธิกรณา สมโถ, สมุจฺจเยน จาติฯ

1. กตฺถปญฺญตฺติวาโร

1. ปาราชิกกณฺฑํ

[188] ยํ เตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวนปจฺจยา ปาราชิกํ กตฺถ ปญฺญตฺตํ, กํ อารพฺภ, กิสฺมิํ วตฺถุสฺมิํ…เป.… เกนาภตนฺติ?

ยํ เตน ภควตา ชานตา ปสฺสตา อรหตา สมฺมาสมฺพุทฺเธน เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวนปจฺจยา ปาราชิกํ กตฺถ ปญฺญตฺตนฺติ? เวสาลิยํ ปญฺญตฺตํฯ กํ อารพฺภาติ? สุทินฺนํ กลนฺทปุตฺตํ อารพฺภฯ กิสฺมิํ วตฺถุสฺมินฺติ? สุทินฺโน กลนฺทปุตฺโต ปุราณทุติยิกาย เมถุนํ ธมฺมํ ปฏิเสวิ, ตสฺมิํ วตฺถุสฺมิํฯ อตฺถิ ตตฺถ ปญฺญตฺติ, อนุปญฺญตฺติ, อนุปฺปนฺนปญฺญตฺตีติ? เอกา ปญฺญตฺติ, ทฺเว อนุปญฺญตฺติโยฯ อนุปฺปนฺนปญฺญตฺติ ตสฺมิํ นตฺถิฯ สพฺพตฺถ ปญฺญตฺติ, ปเทสปญฺญตฺตีติ? สพฺพตฺถปญฺญตฺติฯ สาธารณปญฺญตฺติ, อสาธารณปญฺญตฺตีติ? สาธารณปญฺญตฺติฯ เอกโตปญฺญตฺติ, อุภโตปญฺญตฺตีติ? อุภโตปญฺญตฺติฯ ปญฺจนฺนํ ปาติโมกฺขุทฺเทสานํ กตฺโถคธํ กตฺถ ปริยาปนฺนนฺติ? นิทาโนคธํ นิทานปริยาปนฺนํฯ กตเมน อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉตีติ? ทุติเยน อุทฺเทเสน อุทฺเทสํ อาคจฺฉติฯ จตุนฺนํ วิปตฺตีนํ กตมา วิปตฺตีติ? สีลวิปตฺติฯ สตฺตนฺนํ อาปตฺติกฺขนฺธานํ กตโม อาปตฺติกฺขนฺโธติ? ปาราชิกาปตฺติกฺขนฺโธฯ