‘‘อปเรหิปิ , อุปาลิ, ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา นานุยุญฺชิตพฺพํฯ กตเมหิ ปญฺจหิ? อธิกรณํ น ชานาติ, อธิกรณสมุฏฺฐานํ น ชานาติ, อธิกรณสฺส ปโยคํ น ชานาติ, อธิกรณสฺส วูปสมํ น ชานาติ, อธิกรณสฺส น วินิจฺฉยกุสโล โหติ – อิเมหิ โข, อุปาลิ, ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา นานุยุญฺชิตพฺพํฯ

‘‘ปญฺจหุปาลิ, องฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา อนุยุญฺชิตพฺพํฯ กตเมหิ ปญฺจหิ? อธิกรณํ ชานาติ, อธิกรณสมุฏฺฐานํ ชานาติ, อธิกรณสฺส ปโยคํ ชานาติ, อธิกรณสฺส วูปสมํ ชานาติ, อธิกรณสฺส วินิจฺฉยกุสโล โหติ – อิเมหิ โข, อุปาลิ, ปญฺจหงฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา อนุยุญฺชิตพฺพ’’นฺติฯ

อตฺตาทานวคฺโค นิฏฺฐิโต ปญฺจโมฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

ปริสุทฺธญฺจ กาเลน, การุญฺญํ โอกาเสน จ;

อตฺตาทานํ อธิกรณํ, อปเรหิปิ วตฺถุญฺจ;

สุตฺตํ ธมฺมํ ปุน วตฺถุญฺจ, อาปตฺติ อธิกรเณน จาติฯ

6. ธุตงฺควคฺโค

[443] ‘‘กติ นุ โข, ภนฺเต, อารญฺญิกา’’ติ? ‘‘ปญฺจิเม, อุปาลิ, อารญฺญิกา [อ. นิ. 5.181; ปริ. 325]ฯ กตเม ปญฺจ? มนฺทตฺตา โมมูหตฺตา อารญฺญิโก โหติ, ปาปิจฺโฉ อิจฺฉาปกโต อารญฺญิโก โหติ, อุมฺมาทา จิตฺตกฺเขปา อารญฺญิโก โหติ, วณฺณิตํ พุทฺเธหิ พุทฺธสาวเกหีติ อารญฺญิโก โหติ, อปิ จ อปฺปิจฺฉญฺเญว นิสฺสาย สนฺตุฏฺฐิญฺเญว นิสฺสาย – สลฺเลขญฺเญว นิสฺสาย ปวิเวกญฺเญว นิสฺสาย อิทมตฺถิตญฺเญว นิสฺสาย อารญฺญิโก โหติ – อิเม โข, อุปาลิ, ปญฺจ อารญฺญิกา’’ติฯ

‘‘กติ นุ โข, ภนฺเต, ปิณฺฑปาติกาติ…เป.… กติ นุ โข, ภนฺเต, ปํสุกูลิกาติ…เป.… กติ นุ โข, ภนฺเต, รุกฺขมูลิกาติ…เป.… กติ นุ โข, ภนฺเต, โสสานิกาติ…เป.… กติ นุ โข, ภนฺเต, อพฺโภกาสิกาติ…เป.… กติ นุ โข, ภนฺเต, เตจีวริกาติ…เป.… กติ นุ โข, ภนฺเต, สปทานจาริกาติ…เป.… กติ นุ โข, ภนฺเต, เนสชฺชิกาติ…เป.… กติ นุ โข, ภนฺเต, ยถาสนฺถติกาติ…เป.… กติ นุ โข, ภนฺเต, เอกาสนิกาติ…เป.… กติ นุ โข, ภนฺเต, ขลุปจฺฉาภตฺติกาติ…เป.… กติ นุ โข, ภนฺเต, ปตฺตปิณฺฑิกาติ? ปญฺจิเม, อุปาลิ, ปตฺตปิณฺฑิกาฯ กตเม ปญฺจ? มนฺทตฺตา โมมูหตฺตา ปตฺตปิณฺฑิโก โหติ, ปาปิจฺโฉ อิจฺฉาปกโต ปตฺตปิณฺฑิโก โหติ, อุมฺมาทา จิตฺตกฺเขปา ปตฺตปิณฺฑิโก โหติ, วณฺณิตํ พุทฺเธหิ พุทฺธสาวเกหีติ ปตฺตปิณฺฑิโก โหติ, อปิ จ อปฺปิจฺฉญฺเญว นิสฺสาย สนฺตุฏฺฐิญฺเญว นิสฺสาย สลฺเลขญฺเญว นิสฺสาย ปวิเวกญฺเญว นิสฺสาย อิทมตฺถิตญฺเญว นิสฺสาย ปตฺตปิณฺฑิโก โหติ – อิเม โข, อุปาลิ, ปญฺจ ปตฺตปิณฺฑิกา’’ติฯ

ธุตงฺควคฺโค นิฏฺฐิโต ฉฏฺโฐฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

อารญฺญิโก ปิณฺฑิปํสุ, รุกฺขสุสานปญฺจมํ;

อพฺโภ เตจีวรญฺเจว, สปทานเนสชฺชิกา;

สนฺถเตกาสนญฺเจว, ขลุปจฺฉา ปตฺตปิณฺฑิกาติฯ

7. มุสาวาทวคฺโค

[444] ‘‘กติ นุ โข, ภนฺเต, มุสาวาทา’’ติ? ‘‘ปญฺจิเม, อุปาลิ, มุสาวาทาฯ กตเม ปญฺจ? อตฺถิ มุสาวาโท ปาราชิกคามี, อตฺถิ มุสาวาโท สงฺฆาทิเสสคามี, อตฺถิ มุสาวาโท ถุลฺลจฺจยคามี, อตฺถิ มุสาวาโท ปาจิตฺติยคามี, อตฺถิ มุสาวาโท ทุกฺกฏคามี – อิเม โข, อุปาลิ, ปญฺจ มุสาวาทา’’ติฯ