เมนู

4. กถินาทิชานิตพฺพวิภาโค

[412] กถินํ ชานิตพฺพํ, กถินตฺถาโร ชานิตพฺโพ, กถินสฺส อตฺถารมาโส ชานิตพฺโพ, กถินสฺส อตฺถารวิปตฺติ ชานิตพฺพา, กถินสฺส อตฺถารสมฺปตฺติ ชานิตพฺพา, นิมิตฺตกมฺมํ ชานิตพฺพํ, ปริกถา ชานิตพฺพา, กุกฺกุกตํ ชานิตพฺพํ, สนฺนิธิ ชานิตพฺพา, นิสฺสคฺคิยํ ชานิตพฺพํฯ

กถินํ ชานิตพฺพนฺติ เตสญฺเญว ธมฺมานํ สงฺคโห สมวาโย นามํ นามกมฺมํ นามเธยฺยํ นิรุตฺติ พฺยญฺชนํ อภิลาโป ยทิทํ กถินนฺติฯ

กถินสฺส อตฺถารมาโส ชานิตพฺโพติ วสฺสานสฺส ปจฺฉิโม มาโส ชานิตพฺโพฯ

กถินสฺส อตฺถารวิปตฺติ ชานิตพฺพาติ จตุวีสติยา อากาเรหิ กถินสฺส อตฺถารวิปตฺติ ชานิตพฺพาฯ

กถินสฺส อตฺถารสมฺปตฺติ ชานิตพฺพาติ สตฺตรสหิ อากาเรหิ กถินสฺส อตฺถารสมฺปตฺติ ชานิตพฺพาฯ

นิมิตฺตกมฺมํ ชานิตพฺพนฺติ นิมิตฺตํ กโรติ อิมินา ทุสฺเสน กถินํ อตฺถริสฺสามีติฯ

ปริกถา ชานิตพฺพาติ ปริกถํ กโรติ อิมาย ปริกถาย กถินทุสฺสํ นิพฺพตฺเตสฺสามีติฯ

กุกฺกุกตํ ชานิตพฺพนฺติ อนาทิยทานํ ชานิตพฺพํฯ

สนฺนิธิ ชานิตพฺพาติ ทฺเว สนฺนิธิโย ชานิตพฺพา – กรณสนฺนิธิ วา นิจยสนฺนิธิ วาฯ

นิสฺสคฺคิยํ ชานิตพฺพนฺติ กริยมาเน อรุณํ อุฏฺฐหติฯ

กถินตฺถาโร ชานิตพฺโพติ สเจ สงฺฆสฺส กถินทุสฺสํ อุปฺปนฺนํ โหติ, สงฺเฆน กถํ ปฏิปชฺชิตพฺพํ, อตฺถารเกน กถํ ปฏิปชฺชิตพฺพํ, อนุโมทเกน กถํ ปฏิปชฺชิตพฺพํฯ

[413] สงฺเฆน ญตฺติทุติเยน กมฺเมน กถินตฺถารกสฺส ภิกฺขุโน ทาตพฺพํ, เตน กถินตฺถารเกน ภิกฺขุนา ตทเหว โธวิตฺวา วิมชฺชิตฺวา วิจาเรตฺวา ฉินฺทิตฺวา สิพฺเพตฺวา รชิตฺวา กปฺปํ กตฺวา กถินํ อตฺถริตพฺพํฯ

สเจ สงฺฆาฏิยา กถินํ อตฺถริตุกาโม โหติ, โปราณิกา สงฺฆาฏิ ปจฺจุทฺธริตพฺพา , นวา สงฺฆาฏิ อธิฏฺฐาตพฺพาฯ อิมาย สงฺฆาฏิยา กถินํ อตฺถรามีติ วาจา ภินฺทิตพฺพาฯ สเจ อุตฺตราสงฺเคน กถินํ อตฺถริตุกาโม โหติ, โปราณโก อุตฺตราสงฺโค ปจฺจุทฺธริตพฺโพ, นโว อุตฺตราสงฺโค อธิฏฺฐาตพฺโพฯ อิมินา อุตฺตราสงฺเคน กถินํ อตฺถรามีติ วาจา ภินฺทิตพฺพาฯ สเจ อนฺตรวาสเกน กถินํ อตฺถริตุกาโม โหติ, โปราณโก อนฺตรวาสโก ปจฺจุทฺธริตพฺโพ, นโว อนฺตรวาสโก อธิฏฺฐาตพฺโพฯ อิมินา อนฺตรวาสเกน กถินํ อตฺถรามีติ วาจา ภินฺทิตพฺพาฯ เตน กถินตฺถารเกน ภิกฺขุนา สงฺฆํ อุปสงฺกมิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา อญฺชลิํ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺส วจนีโย – ‘‘อตฺถตํ, ภนฺเต, สงฺฆสฺส กถินํ, ธมฺมิโก กถินตฺถาโร, อนุโมทถา’’ติฯ เตหิ อนุโมทเกหิ ภิกฺขูหิ เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา อญฺชลิํ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺส วจนีโย – ‘‘อตฺถตํ, อาวุโส, สงฺฆสฺส กถินํ, ธมฺมิโก กถินตฺถาโร, อนุโมทามา’’ติฯ เตน กถินตฺถารเกน ภิกฺขุนา สมฺพหุเล ภิกฺขู อุปสงฺกมิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา อญฺชลิํ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺสุ วจนียา – ‘‘อตฺถตํ, ภนฺเต, สงฺฆสฺส กถินํ, ธมฺมิโก กถินตฺถาโร, อนุโมทถา’’ติฯ เตหิ อนุโมทเกหิ ภิกฺขูหิ เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา อญฺชลิํ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺส วจนีโย – ‘‘อตฺถตํ, อาวุโส, สงฺฆสฺส กถินํ, ธมฺมิโก กถินตฺถาโร อนุโมทามา’’ติฯ เตน กถินตฺถารเกน ภิกฺขุนา เอกํ ภิกฺขุํ อุปสงฺกมิตฺวา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา อญฺชลิํ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺส วจนีโย – ‘‘อตฺถตํ, อาวุโส, สงฺฆสฺส กถินํ, ธมฺมิโก กถินตฺถาโร, อนุโมทาหี’’ติฯ เตน อนุโมทเกน ภิกฺขุนา เอกํสํ อุตฺตราสงฺคํ กริตฺวา อญฺชลิํ ปคฺคเหตฺวา เอวมสฺส วจนีโย – ‘‘อตฺถตํ, อาวุโส, สงฺฆสฺส กถินํ, ธมฺมิโก กถินตฺถาโร, อนุโมทามี’’ติฯ

5. ปุคฺคลสฺเสวกถินตฺถาโร

[414] สงฺโฆ กถินํ อตฺถรติ, คโณ กถินํ อตฺถรติ, ปุคฺคโล กถินํ อตฺถรตีติฯ น สงฺโฆ กถินํ อตฺถรติ, น คโณ กถินํ อตฺถรติ, ปุคฺคโล กถินํ อตฺถรตีติฯ หญฺจิ น สงฺโฆ กถินํ อตฺถรติ, น คโณ กถินํ อตฺถรติ, ปุคฺคโล กถินํ อตฺถรติฯ สงฺฆสฺส อนตฺถตํ โหติ กถินํ, คณสฺส อนตฺถตํ โหติ กถินํ, ปุคฺคลสฺส อตฺถตํ โหติ กถินํฯ สงฺโฆ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสติ คโณ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสติ ปุคฺคโล ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสตีติ น สงฺโฆ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสติ, น คโณ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสติ, ปุคฺคโล ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสตีติฯ หญฺจิ น สงฺโฆ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสติ, น คโณ ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสติ, ปุคฺคโล ปาติโมกฺขํ อุทฺทิสติฯ สงฺฆสฺส อนุทฺทิฏฺฐํ โหติ ปาติโมกฺขํ, คณสฺส อนุทฺทิฏฺฐํ โหติ ปาติโมกฺขํ, ปุคฺคลสฺส อุทฺทิฏฺฐํ โหติ ปาติโมกฺขํฯ สงฺฆสฺส สามคฺคิยา คณสฺส สามคฺคิยา ปุคฺคลสฺส อุทฺเทสา สงฺฆสฺส อุทฺทิฏฺฐํ โหติ ปาติโมกฺขํ, คณสฺส อุทฺทิฏฺฐํ โหติ ปาติโมกฺขํ, ปุคฺคลสฺส อุทฺทิฏฺฐํ โหติ ปาติโมกฺขํฯ เอวเมว น สงฺโฆ กถินํ อตฺถรติ, น คโณ กถินํ อตฺถรติ, ปุคฺคโล กถินํ อตฺถรติฯ สงฺฆสฺส อนุโมทนาย คณสฺส อนุโมทนาย ปุคฺคลสฺส อตฺถารา สงฺฆสฺส อตฺถตํ โหติ กถินํ, คณสฺส อตฺถตํ โหติ กถินํ, ปุคฺคลสฺส อตฺถตํ โหติ กถินนฺติฯ

6. ปลิโพธปญฺหาพฺยากรณํ

[415]

ปกฺกมนนฺติโก กถินุทฺธาโร, วุตฺโต อาทิจฺจพนฺธุนา;

เอตญฺจ ตาหํ ปุจฺฉามิ, กตโม ปลิโพโธ ปฐมํ ฉิชฺชติฯ

ปกฺกมนนฺติโก กถินุทฺธาโร, วุตฺโต อาทิจฺจพนฺธุนา;

เอตญฺจ ตาหํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, จีวรปลิโพโธ ปฐมํ ฉิชฺชติ;

ตสฺส สห พหิสีมคมนา, อาวาสปลิโพโธ ฉิชฺชติฯ

นิฏฺฐานนฺติโก กถินุทฺธาโร, วุตฺโต อาทิจฺจพนฺธุนา;

เอตญฺจ ตาหํ ปุจฺฉามิ, กตโม ปลิโพโธ ปฐมํ ฉิชฺชติฯ

นิฏฺฐานนฺติโก กถินุทฺธาโร, วุตฺโต อาทิจฺจพนฺธุนา;

เอตญฺจ ตาหํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, อาวาสปลิโพโธ ปฐมํ ฉิชฺชติ;

จีวเร นิฏฺฐิเต จีวรปลิโพโธ ฉิชฺชติฯ

สนฺนิฏฺฐานนฺติโก กถินุทฺธาโร, วุตฺโต อาทิจฺจพนฺธุนา;

เอตญฺจ ตาหํ ปุจฺฉามิ, กตโม ปลิโพโธ ปฐมํ ฉิชฺชติฯ

สนฺนิฏฺฐานนฺติโก กถินุทฺธาโร, วุตฺโต อาทิจฺจพนฺธุนา;

เอตญฺจ ตาหํ วิสฺสชฺชิสฺสํ, ทฺเว ปลิโพธา อปุพฺพํ อจริมํ ฉิชฺชนฺติฯ