เมนู

3. ติกวาโร

[323] อตฺถาปตฺติ ติฏฺฐนฺเต ภควติ อาปชฺชติ, โน ปรินิพฺพุเต; อตฺถาปตฺติ ปรินิพฺพุเต ภควติ อาปชฺชติ, โน ติฏฺฐนฺเต; อตฺถาปตฺติ ติฏฺฐนฺเตปิ ภควติ อาปชฺชติ ปรินิพฺพุเตปิฯ อตฺถาปตฺติ กาเล อาปชฺชติ, โน วิกาเล; อตฺถาปตฺติ วิกาเล อาปชฺชติ, โน กาเล; อตฺถาปตฺติ กาเล เจว อาปชฺชติ วิกาเล จฯ อตฺถาปตฺติ รตฺติํ อาปชฺชติ, โน ทิวา; อตฺถาปตฺติ ทิวา อาปชฺชติ, โน รตฺติํ; อตฺถาปตฺติ รตฺติญฺเจว อาปชฺชติ ทิวา จฯ อตฺถาปตฺติ ทสวสฺโส อาปชฺชติ, โน อูนทสวสฺโส; อตฺถาปตฺติ อูนทสวสฺโส อาปชฺชติ, โน ทสวสฺโส; อตฺถาปตฺติ ทสวสฺโส เจว อาปชฺชติ อูนทสวสฺโส จฯ อตฺถาปตฺติ ปญฺจวสฺโส อาปชฺชติ, โน อูนปญฺจวสฺโส; อตฺถาปตฺติ อูนปญฺจวสฺโส อาปชฺชติ, โน ปญฺจวสฺโส; อตฺถาปตฺติ ปญฺจวสฺโส เจว อาปชฺชติ อูนปญฺจวสฺโส จฯ อตฺถาปตฺติ กุสลจิตฺโต อาปชฺชติ; อตฺถาปตฺติ อกุสลจิตฺโต อาปชฺชติ; อตฺถาปตฺติ อพฺยากตจิตฺโต อาปชฺชติฯ อตฺถาปตฺติ สุขเวทนาสมงฺคี อาปชฺชติ; อตฺถาปตฺติ ทุกฺขเวทนาสมงฺคี อาปชฺชติ; อตฺถาปตฺติ อทุกฺขมสุขเวทนาสมงฺคี อาปชฺชติฯ ตีณิ โจทนาวตฺถูนิ – ทิฏฺเฐน, สุเตน, ปริสงฺกายฯ ตโย สลากคฺคาหา – คุฬฺหโก, วิวฏโก [วิวฏฺฏโก (ก.)], สกณฺณชปฺปโกฯ ตโย ปฏิกฺเขปา – มหิจฺฉตา, อสนฺตุฏฺฐิตา [อสนฺตุฏฺฐตา (สฺยา.)], อสลฺเลขตาฯ ตโย อนุญฺญาตา – อปฺปิจฺฉตา, สนฺตุฏฺฐิตา, สลฺเลขตาฯ อปเรปิ ตโย ปฏิกฺเขปา – มหิจฺฉตา, อสนฺตุฏฺฐิตา, อมตฺตญฺญุตาฯ ตโย อนุญฺญาตา – อปฺปิจฺฉตา, สนฺตุฏฺฐิตา, มตฺตญฺญุตาฯ ติสฺโส ปญฺญตฺติโย – ปญฺญตฺติ, อนุปญฺญตฺติ, อนุปฺปนฺนปญฺญตฺติฯ อปราปิ ติสฺโส ปญฺญตฺติโย – สพฺพตฺถปญฺญตฺติ, ปเทสปญฺญตฺติ, สาธารณปญฺญตฺติฯ อปราปิ ติสฺโส ปญฺญตฺติโย – อสาธารณปญฺญตฺติ, เอกโตปญฺญตฺติ, อุภโตปญฺญตฺติฯ

อตฺถาปตฺติ พาโล อาปชฺชติ, โน ปณฺฑิโต; อตฺถาปตฺติ ปณฺฑิโต อาปชฺชติ, โน พาโล; อตฺถาปตฺติ พาโล เจว อาปชฺชติ ปณฺฑิโต จฯ อตฺถาปตฺติ กาเฬ อาปชฺชติ, โน ชุณฺเห; อตฺถาปตฺติ ชุณฺเห อาปชฺชติ, โน กาเฬ; อตฺถาปตฺติ กาเฬ เจว อาปชฺชติ ชุณฺเห จฯ อตฺถิ กาเฬ กปฺปติ, โน ชุณฺเห; อตฺถิ ชุณฺเห กปฺปติ, โน กาเฬ; อตฺถิ กาเฬ เจว กปฺปติ ชุณฺเห จฯ อตฺถาปตฺติ เหมนฺเต อาปชฺชติ, โน คิมฺเห โน วสฺเส; อตฺถาปตฺติ คิมฺเห อาปชฺชติ, โน เหมนฺเต โน วสฺเส; อตฺถาปตฺติ วสฺเส อาปชฺชติ, โน เหมนฺเต โน คิมฺเหฯ อตฺถาปตฺติ สงฺโฆ อาปชฺชติ, น คโณ น ปุคฺคโล; อตฺถาปตฺติ คโณ อาปชฺชติ, น สงฺโฆ น ปุคฺคโล; อตฺถาปตฺติ ปุคฺคโล อาปชฺชติ, น สงฺโฆ น คโณฯ อตฺถิ สงฺฆสฺส กปฺปติ, น คณสฺส น ปุคฺคลสฺส; อตฺถิ คณสฺส กปฺปติ, น สงฺฆสฺส น ปุคฺคลสฺส; อตฺถิ ปุคฺคลสฺส กปฺปติ, น สงฺฆสฺส น คณสฺสฯ ติสฺโส ฉาทนา วตฺถุํ ฉาเทติ, โน อาปตฺติํ; อาปตฺติํ ฉาเทติ, โน วตฺถุํ; วตฺถุญฺเจว ฉาเทติ อาปตฺติญฺจฯ ติสฺโส ปฏิจฺฉาทิโย – ชนฺตาฆรปฏิจฺฉาทิ, อุทกปฏิจฺฉาทิ, วตฺถปฏิจฺฉาทิฯ [อ. นิ. 3.132] ตีณิ ปฏิจฺฉนฺนานิ วหนฺติ, โน วิวฏานิ – มาตุคาโม ปฏิจฺฉนฺโน วหติ, โน วิวโฏ; พฺราหฺมณานํ มนฺตา ปฏิจฺฉนฺนา วหนฺติ, โน วิวฏา; มิจฺฉาทิฏฺฐิ ปฏิจฺฉนฺนา วหติ, โน วิวฏาฯ ตีณิ วิวฏานิ วิโรจนฺติ, โน ปฏิจฺฉนฺนานิ – จนฺทมณฺฑลํ วิวฏํ วิโรจติ, โน ปฏิจฺฉนฺนํ; สูริยมณฺฑลํ วิวฏํ วิโรจติ, โน ปฏิจฺฉนฺนํ; ตถาคตปฺปเวทิโต ธมฺมวินโย วิวโฏ วิโรจติ, โน ปฏิจฺฉนฺโนฯ

ตโย เสนาสนคฺคาหา – ปุริมโก , ปจฺฉิมโก, อนฺตรามุตฺตโกฯ อตฺถาปตฺติ คิลาโน อาปชฺชติ, โน อคิลาโน; อตฺถาปตฺติ อคิลาโน อาปชฺชติ, โน คิลาโน; อตฺถาปตฺติ คิลาโน เจว อาปชฺชติ อคิลาโน จฯ

ตีณิ อธมฺมิกานิ ปาติโมกฺขฏฺฐปนานิฯ ตีณิ ธมฺมิกานิ ปาติโมกฺขฏฺฐปนานิฯ ตโย ปริวาสา – ปฏิจฺฉนฺนปริวาโส, อปฺปฏิจฺฉนฺนปริวาโส, สุทฺธนฺตปริวาโสฯ ตโย มานตฺตา – ปฏิจฺฉนฺนมานตฺตํ, อปฺปฏิจฺฉนฺนมานตฺตํ, ปกฺขมานตฺตํฯ ตโย ปาริวาสิกสฺส ภิกฺขุโน รตฺติจฺเฉทา – สหวาโส, วิปฺปวาโส, อนาโรจนาฯ อตฺถาปตฺติ อนฺโต อาปชฺชติ, โน พหิ; อตฺถาปตฺติ พหิ อาปชฺชติ, โน อนฺโต; อตฺถาปตฺติ อนฺโต เจว อาปชฺชติ พหิ จฯ อตฺถาปตฺติ อนฺโตสีมาย อาปชฺชติ, โน พหิสีมาย; อตฺถาปตฺติ พหิสีมาย อาปชฺชติ, โน อนฺโตสีมาย; อตฺถาปตฺติ อนฺโตสีมาย เจว อาปชฺชติ พหิสีมาย จฯ ตีหากาเรหิ อาปตฺติํ อาปชฺชติ – กาเยน อาปชฺชติ, วาจาย อาปชฺชติ, กาเยน วาจาย อาปชฺชติฯ อปเรหิปิ ตีหากาเรหิ อาปตฺติํ อาปชฺชติ – สงฺฆมชฺเฌ, คณมชฺเฌ, ปุคฺคลสฺส สนฺติเกฯ ตีหากาเรหิ อาปตฺติยา วุฏฺฐาติ – กาเยน วุฏฺฐาติ, วาจาย วุฏฺฐาติ, กาเยน วาจาย วุฏฺฐาติฯ อปเรหิปิ ตีหากาเรหิ อาปตฺติยา วุฏฺฐาติ – สงฺฆมชฺเฌ, คณมชฺเฌ, ปุคฺคลสฺส สนฺติเกฯ ตีณิ อธมฺมิกานิ อมูฬฺหวินยสฺส ทานานิฯ ตีณิ ธมฺมิกานิ อมูฬฺหวินยสฺส ทานานิฯ

[จูฬว. 6] ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน อากงฺขมาโน สงฺโฆ ตชฺชนียกมฺมํ กเรยฺย – ภณฺฑนการโก โหติ กลหการโก วิวาทการโก ภสฺสการโก สงฺเฆ อธิกรณการโก, พาโล โหติ อพฺยตฺโต, อาปตฺติพหุโล อนปทาโน คิหิสํสฏฺโฐ วิหรติ อนนุโลมิเกหิ คิหิสํสคฺเคหิฯ [จูฬว. 15] ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน อากงฺขมาโน สงฺโฆ นิยสฺสกมฺมํ กเรยฺย – ภณฺฑนการโก โหติ…เป.… สงฺเฆ อธิกรณการโก, พาโล โหติ อพฺยตฺโต, อาปตฺติพหุโล อนปทาโน คิหิสํสฏฺโฐ วิหรติ อนนุโลมิเกหิ คิหิสํสคฺเคหิฯ

[จูฬว. 27] ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน อากงฺขมาโน สงฺโฆ ปพฺพาชนียกมฺมํ กเรยฺย – ภณฺฑนการโก โหติ…เป.… สงฺเฆ อธิกรณการโก, พาโล โหติ อพฺยตฺโต, อาปตฺติพหุโล อนปทาโน กุลทูกโก โหติ ปาปสมาจาโร ปาปสมาจารา ทิสฺสนฺติ เจว สุยฺยนฺติ จฯ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน อากงฺขมาโน สงฺโฆ ปฏิสารณียกมฺมํ กเรยฺย – ภณฺฑนการโก โหติ…เป.… สงฺเฆ อธิกรณการโก, พาโล โหติ อพฺยตฺโต, อาปตฺติ พหุโล อนปทาโน คิหี อกฺโกสติ ปริภาสติฯ [จูฬว. 50] ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน อากงฺขมาโน สงฺโฆ อาปตฺติยา อทสฺสเน อุกฺเขปนียกมฺมํ กเรยฺย – ภณฺฑนการโก โหติ…เป.… สงฺเฆ อธิกรณการโก, พาโล โหติ อพฺยตฺโต, อาปตฺติพหุโล อนปทาโน อาปตฺติํ อาปชฺชิตฺวา น อิจฺฉติ อาปตฺติํ ปสฺสิตุํฯ [จูฬว. 59] ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน อากงฺขมาโน สงฺโฆ อาปตฺติยา อปฺปฏิกมฺเม อุกฺเขปนียกมฺมํ กเรยฺย – ภณฺฑนการโก โหติ…เป.… สงฺเฆ อธิกรณการโก, พาโล โหติ อพฺยตฺโต, อาปตฺติพหุโล อนปทาโน อาปตฺติํ อาปชฺชิตฺวา น อิจฺฉติ อาปตฺติํ ปฏิกาตุํฯ [จูฬว. 69] ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน อากงฺขมาโน สงฺโฆ ปาปิกาย ทิฏฺฐิยา อปฺปฏินิสฺสคฺเค อุกฺเขปนียกมฺมํ กเรยฺย – ภณฺฑนการโก โหติ…เป.… สงฺเฆ อธิกรณการโก, พาโล โหติ อพฺยตฺโต, อาปตฺติพหุโล อนปทาโน น อิจฺฉติ ปาปิกํ ทิฏฺฐิํ ปฏินิสฺสชฺชิตุํฯ

ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน อากงฺขมาโน สงฺโฆ อาคาฬฺหาย เจเตยฺย – ภณฺฑนการโก โหติ กลหการโก วิวาทการโก ภสฺสการโก สงฺเฆ อธิกรณการโก, พาโล โหติ อพฺยตฺโต อาปตฺติพหุโล อนปทาโน, คิหิสํสฏฺโฐ วิหรติ อนนุโลมิเกหิ คิหิสํสคฺเคหิฯ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน กมฺมํ กาตพฺพํ – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ อปเรหิปิ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน กมฺมํ กาตพฺพํ – อธิสีเล สีลวิปนฺโน โหติ, อชฺฌาจาเร อาจารวิปนฺโน โหติ, อติทิฏฺฐิยา ทิฏฺฐิวิปนฺโน โหติฯ อปเรหิปิ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน กมฺมํ กาตพฺพํ – กายิเกน ทเวน สมนฺนาคโต โหติ, วาจสิเกน ทเวน สมนฺนาคโต โหติ, กายิกวาจสิเกน ทเวน สมนฺนาคโต โหติฯ อปเรหิปิ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน กมฺมํ กาตพฺพํ – กายิเกน อนาจาเรน สมนฺนาคโต โหติ, วาจสิเกน อนาจาเรน สมนฺนาคโต โหติ, กายิกวาจสิเกน อนาจาเรน สมนฺนาคโต โหติฯ

อปเรหิปิ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน กมฺมํ กาตพฺพํ – กายิเกน อุปฆาติเกน สมนฺนาคโต โหติ, วาจสิเกน อุปฆาติเกน สมนฺนาคโต โหติ, กายิกวาจสิเกน อุปฆาติเกน สมนฺนาคโต โหติฯ อปเรหิปิ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน กมฺมํ กาตพฺพํ – กายิเกน มิจฺฉาชีเวน สมนฺนาคโต โหติ, วาจสิเกน มิจฺฉาชีเวน สมนฺนาคโต โหติ, กายิกวาจสิเกน มิจฺฉาชีเวน สมนฺนาคโต โหติฯ อปเรหิปิ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน กมฺมํ กาตพฺพํ – อาปตฺติํ อาปนฺโน กมฺมกโต อุปสมฺปาเทติ, นิสฺสยํ เทติ, สามเณรํ อุปฏฺฐาเปติฯ อปเรหิปิ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน กมฺมํ กาตพฺพํ – ยาย อาปตฺติยา สงฺเฆน กมฺมํ กตํ โหติ ตํ อาปตฺติํ อาปชฺชติ, อญฺญํ วา ตาทิสิกํ, ตโต วา ปาปิฏฺฐตรํฯ อปเรหิปิ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน กมฺมํ กาตพฺพํ – พุทฺธสฺส อวณฺณํ ภาสติ, ธมฺมสฺส อวณฺณํ ภาสติ, สงฺฆสฺส อวณฺณํ ภาสติฯ

ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน สงฺฆมชฺเฌ อุโปสถํ ฐเปนฺตสฺส – ‘‘อลํ, ภิกฺขุ, มา ภณฺฑนํ มา กลหํ มา วิคฺคหํ มา วิวาท’’นฺติ โอมทฺทิตฺวา สงฺเฆน อุโปสโถ กาตพฺโพ – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน สงฺฆมชฺเฌ ปวารณํ ฐเปนฺตสฺส – ‘‘อลํ, ภิกฺขุ, มา ภณฺฑนํ มา กลหํ มา วิคฺคหํ มา วิวาท’’นฺติ โอมทฺทิตฺวา สงฺเฆน ปวาเรตพฺพํ – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน น กาจิ สงฺฆสมฺมุติ ทาตพฺพา – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา สงฺเฆ น โวหริตพฺพํ [สํโฆ น โวหริตพฺโพ (สฺยา.)] – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคโต ภิกฺขุ น กิสฺมิํ จิ ปจฺเจกฏฺฐาเน ฐเปตพฺโพ – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน นิสฺสาย น วตฺถพฺพํ – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน นิสฺสโย น ทาตพฺโพ – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน โอกาสกมฺมํ การาเปนฺตสฺส นาลํ โอกาสกมฺมํ กาตุํ – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ

ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน สวจนียํ นาทาตพฺพํ – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน วินโย น ปุจฺฉิตพฺโพ – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา วินโย น ปุจฺฉิตพฺโพ – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน วินโย น วิสฺสชฺเชตพฺโพ – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา วินโย น วิสฺสชฺเชตพฺโพ – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคตสฺส ภิกฺขุโน อนุโยโค น ทาตพฺโพ – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา สทฺธิํ วินโย น สากจฺฉิตพฺโพ [สากจฺฉาตพฺโพ (ก.)] – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ ตีหงฺเคหิ สมนฺนาคเตน ภิกฺขุนา น อุปสมฺปาเทตพฺพํ น นิสฺสโย ทาตพฺโพ น สามเณโร อุปฏฺฐาเปตพฺโพ – อลชฺชี จ โหติ, พาโล จ, อปกตตฺโต จฯ

ตโย อุโปสถา – จาตุทฺทสิโก, ปนฺนรสิโก, สามคฺคิอุโปสโถฯ อปเรปิ ตโย อุโปสถา – สงฺเฆอุโปสโถ, คเณอุโปสโถ, ปุคฺคเลอุโปสโถฯ อปเรปิ ตโย อุโปสถา – สุตฺตุทฺเทโสอุโปสโถ, ปาริสุทฺธิอุโปสโถ, อธิฏฺฐานุโปสโถฯ ติสฺโส ปวารณา – จาตุทฺทสิกา, ปนฺนรสิกา, สามคฺคิปวารณาฯ อปราปิ ติสฺโส ปวารณา – สงฺเฆปวารณา, คเณปวารณา, ปุคฺคเลปวารณาฯ อปราปิ ติสฺโส ปวารณา – เตวาจิกาปวารณา , ทฺเววาจิกาปวารณา, สมานวสฺสิกาปวารณาฯ

ตโย อาปายิกา เนรยิกา – อิทมปฺปหาย, โย จ อพฺรหฺมจารี พฺรหฺมจาริปฏิญฺโญ, โย จ สุทฺธํ พฺรหฺมจาริํ ปริสุทฺธพฺรหฺมจริยํ จรนฺตํ อมูลเกน อพฺรหฺมจริเยน อนุทฺธํเสติ, โย จายํ เอวํวาที เอวํทิฏฺฐิ [เอวํทิฏฺฐี (สี.)] – ‘‘นตฺถิ กาเมสุ โทโส’’ติ โส กาเมสุ ปาตพฺยตํ อาปชฺชติฯ [อ. นิ. 3.70] ตีณิ อกุสลมูลานิ – โลโภ อกุสลมูลํ, โทโส อกุสลมูลํ, โมโห อกุสลมูลํฯ [อ. นิ. 3.70] ตีณิ กุสลมูลานิ – อโลโภ กุสลมูลํ, อโทโส กุสลมูลํ, อโมโห กุสลมูลํฯ ตีณิ ทุจฺจริตานิ – กายทุจฺจริตํ, วจีทุจฺจริตํ, มโนทุจฺจริตํฯ ตีณิ สุจริตานิ – กายสุจริตํ, วจีสุจริตํ, มโนสุจริตํฯ

ตโย อตฺถวเส ปฏิจฺจ ภควตา กุเลสุ ติกโภชนํ ปญฺญตฺตํ – ทุมฺมงฺกูนํ ปุคฺคลานํ นิคฺคหาย, เปสลานํ ภิกฺขูนํ ผาสุวิหาราย, ‘‘มา ปาปิจฺฉา ปกฺขํ นิสฺสาย สงฺฆํ ภินฺเทยฺยุ’’นฺติ กุลานุทฺทยตาย จฯ [จูฬว. 350] ตีหิ อสทฺธมฺเมหิ อภิภูโต ปริยาทินฺนจิตฺโต เทวทตฺโต อาปายิโก เนรยิโก กปฺปฏฺโฐ อเตกิจฺโฉ ปาปิจฺฉตา ปาปมิตฺตตา โอรมตฺตเกน วิเสสาธิคเมน อนฺตรา โวสานํ อาปาทิฯ ติสฺโส สมฺมุติโย – ทณฺฑสมฺมุติ, สิกฺกาสมฺมุติ, ทณฺฑสิกฺกาสมฺมุติฯ ติสฺโส ปาทุกา ธุวฏฺฐานิกา อสงฺกมนียา – วจฺจปาทุกา, ปสฺสาวปาทุกา, อาจมนปาทุกาฯ ติสฺโส ปาทฆํสนิโย – สกฺขรํ, กถลา, สมุทฺทเผณโกติฯ

ติกํ นิฏฺฐิตํฯ

ตสฺสุทฺทานํ –

ติฏฺฐนฺเต กาเล รตฺติญฺจ, ทส ปญฺจ กุสเลน;

เวทนา โจทนา วตฺถุ, สลากา ทฺเว ปฏิกฺขิปาฯ

ปญฺญตฺติ อปเร ทฺเว จ, พาโล กาเฬ จ กปฺปติ;

เหมนฺเต สงฺโฆ สงฺฆสฺส, ฉาทนา จ ปฏิจฺฉาทิฯ

ปฏิจฺฉนฺนา วิวฏา จ, เสนาสนคิลายนา;

ปาติโมกฺขํ ปริวาสํ, มานตฺตา ปาริวาสิกาฯ

อนฺโต อนฺโต จ สีมาย, อาปชฺชติ ปุนาปเร;

วุฏฺฐาติ อปเร เจว, อมูฬฺหวินยา ทุเวฯ

ตชฺชนียา นิยสฺสา จ, ปพฺพาชปฏิสารณี;

อทสฺสนา ปฏิกมฺเม, อนิสฺสคฺเค จ ทิฏฺฐิยาฯ

อาคาฬฺหกมฺมาธิสีเล, ทวานาจาร ฆาติกา;

อาชีวาปนฺนา ตาทิสิกา, อวณฺณุโปสเถน จฯ

ปวารณา สมฺมุติ จ, โวหารปจฺเจเกน จ;

น วตฺถพฺพํ น ทาตพฺพํ, โอกาสํ น กเร ตถาฯ

น กเร สวจนียํ, น ปุจฺฉิตพฺพกา ทุเว;

น วิสฺสชฺเช ทุเว เจว, อนุโยคมฺปิ โน ทเทฯ

สากจฺฉา อุปสมฺปทา, นิสฺสยสามเณรา จ;

อุโปสถติกา ตีณิ, ปวารณติกา ตโยฯ

อาปายิกา อกุสลา, กุสลา จริตา ทุเว;

ติกโภชนสทฺธมฺเม, สมฺมุติ ปาทุเกน จ;

ปาทฆํสนิกา เจว, อุทฺทานํ ติกเก อิทนฺติฯ

4. จตุกฺกวาโร

[324] อตฺถาปตฺติ สกวาจาย อาปชฺชติ, ปรวาจาย วุฏฺฐาติ; อตฺถาปตฺติ ปรวาจาย อาปชฺชติ, สกวาจาย วุฏฺฐาติ; อตฺถาปตฺติ สกวาจาย อาปชฺชติ, สกวาจาย วุฏฺฐาติ; อตฺถาปตฺติ ปรวาจาย อาปชฺชติ, ปรวาจาย วุฏฺฐาติฯ อตฺถาปตฺติ กาเยน อาปชฺชติ, วาจาย วุฏฺฐาติ; อตฺถาปตฺติ วาจาย อาปชฺชติ, กาเยน วุฏฺฐาติ; อตฺถาปตฺติ กาเยน อาปชฺชติ, กาเยน วุฏฺฐาติ; อตฺถาปตฺติ วาจาย อาปชฺชติ, วาจาย วุฏฺฐาติฯ อตฺถาปตฺติ ปสุตฺโต อาปชฺชติ, ปฏิพุทฺโธ วุฏฺฐาติ; อตฺถาปตฺติ ปฏิพุทฺโธ อาปชฺชติ, ปสุตฺโต วุฏฺฐาติ; อตฺถาปตฺติ ปสุตฺโต อาปชฺชติ, ปสุตฺโต วุฏฺฐาติ; อตฺถาปตฺติ ปฏิพุทฺโธ อาปชฺชติ, ปฏิพุทฺโธ วุฏฺฐาติฯ อตฺถาปตฺติ อจิตฺตโก อาปชฺชติ, สจิตฺตโก วุฏฺฐาติ; อตฺถาปตฺติ สจิตฺตโก อาปชฺชติ, อจิตฺตโก วุฏฺฐาติ; อตฺถาปตฺติ อจิตฺตโก อาปชฺชติ, อจิตฺตโก วุฏฺฐาติ; อตฺถาปตฺติ สจิตฺตโก อาปชฺชติ, สจิตฺตโก วุฏฺฐาติฯ อตฺถาปตฺติ อาปชฺชนฺโต เทเสติ; เทเสนฺโต อาปชฺชติ; อตฺถาปตฺติ อาปชฺชนฺโต วุฏฺฐาติ; วุฏฺฐหนฺโต อาปชฺชติฯ อตฺถาปตฺติ กมฺเมน อาปชฺชติ, อกมฺเมน วุฏฺฐาติ; อตฺถาปตฺติ อกมฺเมน อาปชฺชติ, กมฺเมน วุฏฺฐาติ; อตฺถาปตฺติ กมฺเมน อาปชฺชติ, กมฺเมน วุฏฺฐาติ; อตฺถาปตฺติ อกมฺเมน อาปชฺชติ, อกมฺเมน วุฏฺฐาติฯ

[อ. นิ. 4.250; ที. นิ. 3.313; วิภ. 939] จตฺตาโร อนริยโวหารา – อทิฏฺเฐ ทิฏฺฐวาทิตา, อสฺสุเต สุตวาทิตา, อมุเต มุตวาทิตา, อวิญฺญาเต วิญฺญาตวาทิตาฯ จตฺตาโร อริยโวหารา – อทิฏฺเฐ อทิฏฺฐวาทิตา, อสฺสุเต อสฺสุตวาทิตา, อมุเต อมุตวาทิตา, อวิญฺญาเต อวิญฺญาตวาทิตาฯ อปเรปิ จตฺตาโร อนริยโวหารา – ทิฏฺเฐ อทิฏฺฐวาทิตา, สุเต อสฺสุตวาทิตา, มุเต อมุตวาทิตา, วิญฺญาเต อวิญฺญาตวาทิตาฯ