[264] กตเม ธมฺมา กุสลา? ยสฺมิํ สมเย รูปูปปตฺติยา มคฺคํ ภาเวติ วิวิจฺเจว กาเมหิ…เป.… ปฐมํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ วินีลกสญฺญาสหคตํ…เป.… วิปุพฺพกสญฺญาสหคตํ…เป.… วิจฺฉิทฺทกสญฺญาสหคตํ…เป.… วิกฺขายิตกสญฺญาสหคตํ…เป.… วิกฺขิตฺตกสญฺญาสหคตํ…เป.… หตวิกฺขิตฺตกสญฺญาสหคตํ…เป.… โลหิตกสญฺญาสหคตํ…เป.… ปุฬวกสญฺญาสหคตํ [ปุฬุวกสญฺญาสหคตํ (ก.)] …เป.… อฏฺฐิกสญฺญาสหคตํ, ตสฺมิํ สมเย ผสฺโส โหติ…เป.… อวิกฺเขโป โหติ…เป.… อิเม ธมฺมา กุสลาฯ

อสุภฌานํ [อสุภชฺฌานํ (สี. สฺยา.)] โสฬสกฺขตฺตุกํฯ

รูปาวจรกุสลํฯ

อรูปาวจรกุสลํ

จตฺตาริ อรูปฌานานิ [อรูปชฺฌานานิ (สี. สฺยา.)] โสฬสกฺขตฺตุกานิ

[265] กตเม ธมฺมา กุสลา? ยสฺมิํ สมเย อรูปูปปตฺติยา มคฺคํ ภาเวติ สพฺพโส รูปสญฺญานํ สมติกฺกมา ปฏิฆสญฺญานํ อตฺถงฺคมา นานตฺตสญฺญานํ อมนสิการา อากาสานญฺจายตนสญฺญาสหคตํ สุขสฺส จ ปหานา…เป.… จตุตฺถํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ อุเปกฺขาสหคตํ, ตสฺมิํ สมเย ผสฺโส โหติ…เป.… อวิกฺเขโป โหติ…เป.… อิเม ธมฺมา กุสลาฯ

[266] กตเม ธมฺมา กุสลา? ยสฺมิํ สมเย อรูปูปปตฺติยา มคฺคํ ภาเวติ สพฺพโส อากาสานญฺจายตนํ สมติกฺกมฺม วิญฺญาณญฺจายตนสญฺญาสหคตํ สุขสฺส จ ปหานา…เป.… จตุตฺถํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ อุเปกฺขาสหคตํ, ตสฺมิํ สมเย ผสฺโส โหติ…เป.… อวิกฺเขโป โหติ…เป.… อิเม ธมฺมา กุสลาฯ

[267] กตเม ธมฺมา กุสลา? ยสฺมิํ สมเย อรูปูปปตฺติยา มคฺคํ ภาเวติ สพฺพโส วิญฺญาณญฺจายตนํ สมติกฺกมฺม อากิญฺจญฺญายตนสญฺญาสหคตํ สุขสฺส จ ปหานา…เป.… จตุตฺถํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ อุเปกฺขาสหคตํ , ตสฺมิํ สมเย ผสฺโส โหติ…เป.… อวิกฺเขโป โหติ…เป.… อิเม ธมฺมา กุสลาฯ

[268] กตเม ธมฺมา กุสลา? ยสฺมิํ สมเย อรูปูปปตฺติยา มคฺคํ ภาเวติ สพฺพโส อากิญฺจญฺญายตนํ สมติกฺกมฺม เนวสญฺญานาสญฺญายตนสญฺญาสหคตํ สุขสฺส จ ปหานา…เป.… จตุตฺถํ ฌานํ อุปสมฺปชฺช วิหรติ อุเปกฺขาสหคตํ, ตสฺมิํ สมเย ผสฺโส โหติ…เป.… อวิกฺเขโป โหติ…เป.… อิเม ธมฺมา กุสลาฯ

จตฺตาริ อรูปฌานานิ โสฬสกฺขตฺตุกานิฯ

อรูปาวจรกุสลํฯ

เตภูมกกุสลํ

กามาวจรกุสลํ

[269] กตเม ธมฺมา กุสลา? ยสฺมิํ สมเย กามาวจรํ กุสลํ จิตฺตํ อุปฺปนฺนํ โหติ โสมนสฺสสหคตํ ญาณสมฺปยุตฺตํ หีนํ…เป.… มชฺฌิมํ…เป.… ปณีตํ…เป.… ฉนฺทาธิปเตยฺยํ…เป.… วีริยาธิปเตยฺยํ…เป.… จิตฺตาธิปเตยฺยํ…เป.… วีมํสาธิปเตยฺยํ…เป.… ฉนฺทาธิปเตยฺยํ หีนํ…เป.… มชฺฌิมํ…เป.… ปณีตํ…เป.… วีริยาธิปเตยฺยํ หีนํ…เป.… มชฺฌิมํ…เป.… ปณีตํ…เป.… จิตฺตาธิปเตยฺยํ หีนํ…เป.… มชฺฌิมํ…เป.… ปณีตํ…เป.… วีมํสาธิปเตยฺยํ หีนํ…เป.… มชฺฌิมํ…เป.… ปณีตํ, ตสฺมิํ สมเย ผสฺโส โหติ…เป.… อวิกฺเขโป โหติ…เป.… อิเม ธมฺมา กุสลาฯ