ตสฺมิํ โข ปน สมเย จตฺตาโร ขนฺธา โหนฺติ, ทฺวายตนานิ โหนฺติ, ทฺเว ธาตุโย โหนฺติ, ตโย อาหารา โหนฺติ, ปญฺจินฺทฺริยานิ โหนฺติ, เอโก ผสฺโส โหติ…เป.… เอกา มโนวิญฺญาณธาตุ โหติ, เอกํ ธมฺมายตนํ โหติ, เอกา ธมฺมธาตุ โหติ; เย วา ปน ตสฺมิํ สมเย อญฺเญปิ อตฺถิ ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนา อรูปิโน ธมฺมา – อิเม ธมฺมา อพฺยากตา…เป.…ฯ

[573] กตโม ตสฺมิํ สมเย สงฺขารกฺขนฺโธ โหติ? ผสฺโส เจตนา วิตกฺโก วิจาโร ปีติ จิตฺตสฺเสกคฺคตา วีริยินฺทฺริยํ สมาธินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ; เย วา ปน ตสฺมิํ สมเย อญฺเญปิ อตฺถิ ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนา อรูปิโน ธมฺมา ฐเปตฺวา เวทนากฺขนฺธํ ฐเปตฺวา สญฺญากฺขนฺธํ ฐเปตฺวา วิญฺญาณกฺขนฺธํ – อยํ ตสฺมิํ สมเย สงฺขารกฺขนฺโธ โหติ…เป.… อิเม ธมฺมา อพฺยากตาฯ

กิริยา มโนวิญฺญาณธาตุ โสมนสฺสสหคตาฯ

กิริยามโนวิญฺญาณธาตุอุเปกฺขาสหคตา

[574] กตเม ธมฺมา อพฺยากตา? ยสฺมิํ สมเย มโนวิญฺญาณธาตุ อุปฺปนฺนา โหติ กิริยา เนว กุสลา นากุสลา น จ กมฺมวิปากา อุเปกฺขาสหคตา รูปารมฺมณา วา…เป.… ธมฺมารมฺมณา วา ยํ ยํ วา ปนารพฺภ, ตสฺมิํ สมเย ผสฺโส โหติ, เวทนา โหติ, สญฺญา โหติ, เจตนา โหติ, จิตฺตํ โหติ, วิตกฺโก โหติ, วิจาโร โหติ, อุเปกฺขา โหติ, จิตฺตสฺเสกคฺคตา โหติ, วีริยินฺทฺริยํ โหติ, สมาธินฺทฺริยํ โหติ มนินฺทฺริยํ โหติ, อุเปกฺขินฺทฺริยํ โหติ, ชีวิตินฺทฺริยํ โหติ; เย วา ปน ตสฺมิํ สมเย อญฺเญปิ อตฺถิ ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนา อรูปิโน ธมฺมา – อิเม ธมฺมา อพฺยากตา…เป.…ฯ

ตสฺมิํ โข ปน สมเย จตฺตาโร ขนฺธา โหนฺติ, ทฺวายตนานิ โหนฺติ, ทฺเว ธาตุโย โหนฺติ, ตโย อาหารา โหนฺติ, ปญฺจินฺทฺริยานิ โหนฺติ, เอโก ผสฺโส โหติ…เป.… เอกา มโนวิญฺญาณธาตุ โหติ, เอกํ ธมฺมายตนํ โหติ, เอกา ธมฺมธาตุ โหติ; เย วา ปน ตสฺมิํ สมเย อญฺเญปิ อตฺถิ ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนา อรูปิโน ธมฺมา – อิเม ธมฺมา อพฺยากตา…เป.…ฯ

[575] กตโม ตสฺมิํ สมเย สงฺขารกฺขนฺโธ โหติ? ผสฺโส เจตนา วิตกฺโก วิจาโร จิตฺตสฺเสกคฺคตา วีริยินฺทฺริยํ สมาธินฺทฺริยํ ชีวิตินฺทฺริยํ; เย วา ปน ตสฺมิํ สมเย อญฺเญปิ อตฺถิ ปฏิจฺจสมุปฺปนฺนา อรูปิโน ธมฺมา ฐเปตฺวา เวทนากฺขนฺธํ ฐเปตฺวา สญฺญากฺขนฺธํ ฐเปตฺวา วิญฺญาณกฺขนฺธํ – อยํ ตสฺมิํ สมเย สงฺขารกฺขนฺโธ โหติ…เป.… อิเม ธมฺมา อพฺยากตาฯ

กิริยา มโนวิญฺญาณธาตุ อุเปกฺขาสหคตาฯ

อเหตุกา กิริยา อพฺยากตาฯ

สเหตุกกามาวจรกิริยา

[576] กตเม ธมฺมา อพฺยากตา? ยสฺมิํ สมเย มโนวิญฺญาณธาตุ อุปฺปนฺนา โหติ กิริยา เนว กุสลา นากุสลา น จ กมฺมวิปากา โสมนสฺสสหคตา ญาณสมฺปยุตฺตา…เป.… โสมนสฺสสหคตา ญาณสมฺปยุตฺตา สสงฺขาเรน…เป.… โสมนสฺสสหคตา ญาณวิปฺปยุตฺตา…เป.… โสมนสฺสสหคตา ญาณวิปฺปยุตฺตา สสงฺขาเรน…เป.… อุเปกฺขาสหคตา ญาณสมฺปยุตฺตา…เป.… อุเปกฺขาสหคตา ญาณสมฺปยุตฺตา สสงฺขาเรน…เป.… อุเปกฺขาสหคตา ญาณวิปฺปยุตฺตา…เป.… อุเปกฺขาสหคตา ญาณวิปฺปยุตฺตา สสงฺขาเรน รูปารมฺมณา วา…เป.… ธมฺมารมฺมณา วา ยํ ยํ วา ปนารพฺภ , ตสฺมิํ สมเย ผสฺโส โหติ…เป.… อวิกฺเขโป โหติ …เป.… อิเม ธมฺมา อพฺยากตา…เป.… อโลโภ อพฺยากตมูลํ…เป.… อโทโส อพฺยากตมูลํ…เป.… อิเม ธมฺมา อพฺยากตาฯ

สเหตุกา กามาวจรกิริยาฯ