หัวใจสมถกัมมัฏฐาน
มีพระบรมพุทโธวาทประทานไว้ว่า " สมาธึ ภิกฺขเว ภาเวถ
สมาหิโต ยถาภูตํ ปชานาติ" ดังนี้ แปลความว่า ภิกษุทั้งหลาย
ท่านทั้งหลายจงยังสมาธิให้เกิด ชนผู้มีจิตเป็นสมาธิแล้ว ย่อมรู้
ตามจริง.
เพราะเหตุอะไร พระศาสดาจึงทรงชักนำในอันบำเพ็ญสมาธิ.
เพราะในที่ได้รับอบรมดีแล้ว ย่อมเป็นไปเพื่อประโยชน์อันใหญ่. คน
เราจะทำจะพูดดีหรือเสียก็เพราะใจ ลำพังกายเหมือนรูปหุ่น ใจเหมือน
คนชัก รูปหุ่นจะกระดิกพลิกแพลงไปเท่าไร ก็ส่อใจของคนชัก ฉันใด
อาการกายและวาจาจะเป็นไปอย่างไร ก็ส่ออาการของใจ ฉันนั้น. อีก
อย่างหนึ่ง กายเหมือนเรือ ใจเหมือนนายเรือ ถ้านายเรือไม่ได้
รับความฝึกหัดชำนิชำนาญหรือประมาทไป ก็จะพาเอาเรือไปเป็น
อันตรายเสีย ต่อเป็นผู้ได้ศึกษาและมีสติ จึงจะสามารถพาไปถึงท่า
ฉันใด ใจก็ฉันนั้น ที่ชั่วและปล่อยให้และมีสติ จึงจะสามารถพาไปถึงท่า
ฉันใด ใจก็ฉันนั้น ที่ชั่วและปล่อยให้ละเลิง ก็จะชักจูงให้ประพฤติ
ชั่วทางกายทางวาจามีประการต่าง ๆ ล้วนแต่เป็นส่วนเสียหาย ถ้า
ได้รับอบรมในทางดี จึงจะชักจูงในทางดี. ท่านกล่าวว่า ใจที่ไม่ได้
อบรม อาจทำให้คนฉิบหายเสียได้ ยิ่งกว่าโจรหรือคนมีเวรจะทำให้
เสียอีก ใจที่ได้รับอบรม อาจำให้คนดี ยิ่งกว่ามารดาบิดาและญาติ
ผู้รักใคร่จะพึงทำให้ได้ เพราะเหตุนั้น พระศาสดาผู้ทรงพระกรุณาใหญ่