เมนู

ยญฺจ กามสุขํ โลเก, โพชฺฌงฺคา จ สุเทสิตา;

มคฺคานฏฺฐงฺคิโก เสฏฺโฐ, ตโย จ อคฺคปตฺติโยฯ

กาเยน สํวโร สาธุ, กรณียญฺจ เทสิตํ;

นตฺถิ อตฺตสมํ เปมํ, อริยา ตีณิ จ เทสิตาฯ

กาเยน กุสลํ อภิรโต, วินยญฺจ กามสุขํ โลเก;

โพชฺฌงฺคา จ สุเทสิตา, ทุทฺทสํ อนตํ เจว ปราปรํ จ;

เปฏโกปเทเส สาสนปฺปฏฺฐานํ นาม ทุติยภูมิ สมตฺตาฯ

3. สุตฺตาธิฏฺฐานตติยภูมิ

[32] ตตฺถ กตมํ สุตฺตาธิฏฺฐานํ?

โลภาธิฏฺฐานํ โทสาธิฏฺฐานํ โมหาธิฏฺฐานํ อโลภาธิฏฺฐานํ อโทสาธิฏฺฐานํ อโมหาธิฏฺฐานํ กายกมฺมาธิฏฺฐานํ วาจากมฺมาธิฏฺฐานํ มโนกมฺมาธิฏฺฐานํ สทฺธินฺทฺริยาธิฏฺฐานํ วีริยินฺทฺริยาธิฏฺฐานํ สตินฺทฺริยาธิฏฺฐานํ สมาธินฺทฺริยาธิฏฺฐานํ ปญฺญินฺทฺริยาธิฏฺฐานํฯ

ตตฺถ กตมํ โลภาธิฏฺฐานํ?

วิตกฺกมถิตสฺส [วิตกฺกนิมฺมถิตสฺส (ก.) ธ. ป. 349] ชนฺตุโน, ติพฺพราคสฺส สุภานุปสฺสิโน;

ภิยฺโย ตณฺหา ปวฑฺฒติ, เอส โข คาฬฺหํ กโรติ พนฺธนํฯ

วิตกฺกมถิตสฺสาติ กามราโคฯ สุภานุปสฺสิโนติ กามราควตฺถุฯ ภิยฺโย ตณฺหา ปวฑฺฒตีติ กามตณฺหาฯ เอส คาฬฺหํ กโรติ พนฺธนนฺติ ราคํ, อิติ โย โย ธมฺโม มูลนิกฺขิตฺโต, โส เยเวตฺถ ธมฺโม อุคฺคาวหิตพฺโพ [อุคฺคาปยิตพฺโพ (ปี. ก.)]ฯ น ภควา เอกํ ธมฺมํ อารพฺภ อญฺญํ ธมฺมํ เทเสติฯ ยสฺส วิตกฺเกติ กามวิตกฺโก ตเมว วิตกฺกํ กามวิตกฺเกน นิทฺทิสียติฯ ติพฺพราคสฺสาติ ตสฺเสว วิตกฺกสฺส วตฺถุํ นิทฺทิสติฯ สุภานุปสฺสิโน ภิยฺโย ตณฺหา ปวฑฺฒตีติ ตเมว ราคํ กามตณฺหาติ นิทฺทิสติฯ เอส คาฬฺหํ กโรติ พนฺธนนฺติ ตเมว ตณฺหาสํโยชนํ นิทฺทิสติฯ เอวํ คาถาสุ อนุมินิตพฺพํฯ เอวํ สเวยฺยากรเณสุฯ