9. อุปฺปชฺชติชานนปญฺโห

[9] ราชา อาห ‘‘ภนฺเต นาคเสน, โย อุปฺปชฺชติ, ชานาติ โส ‘อุปฺปชฺชิสฺสามี’’’ติ? ‘‘อาม, มหาราช, โย อุปฺปชฺชติ ชานาติ โส ‘อุปฺปชฺชิสฺสามี’’’ติฯ ‘‘โอปมฺมํ กโรหี’’ติฯ ‘‘ยถา, มหาราช, กสฺสโก คหปติโก พีชานิ ปถวิยํ นิกฺขิปิตฺวา สมฺมา เทเว วสฺสนฺเต ชานาติ ‘ธญฺญํ นิพฺพตฺติสฺสตี’’’ติ? ‘‘อาม, ภนฺเต, ชาเนยฺยา’’ติฯ ‘‘เอวเมว โข, มหาราช, โย อุปฺปชฺชติ, ชานาติ โส ‘อุปฺปชฺชิสฺสามี’’’ติฯ

‘‘กลฺโลสิ, ภนฺเต นาคเสนา’’ติฯ

อุปฺปชฺชติชานนปญฺโห นวโมฯ

10. พุทฺธนิทสฺสนปญฺโห

[10] ราชา อาห ‘‘ภนฺเต นาคเสน, พุทฺโธ อตฺถี’’ติ? ‘‘อาม, มหาราช, ภควา อตฺถี’’ติฯ ‘‘สกฺกา ปน, ภนฺเต นาคเสน, พุทฺโธ นิทสฺเสตุํ อิธวา อิธวา’’ติ? ‘‘ปรินิพฺพุโต, มหาราช, ภควา อนุปาทิเสสาย นิพฺพานธาตุยา, น สกฺกา ภควา นิทสฺเสตุํ ‘อิธ วา อิธ วา’’’ติฯ

‘‘โอปมฺมํ กโรหี’’ติฯ ‘‘ตํ กิํ มญฺญสิ, มหาราช, มหโต อคฺคิกฺขนฺธสฺส ชลมานสฺส ยา อจฺจิ อตฺถงฺคตา, สกฺกา สา อจฺจิ ทสฺเสตุํ ‘อิธ วา อิธ วา’’’ติ? ‘‘น หิ, ภนฺเต, นิรุทฺธา สา อจฺจิ อปฺปญฺญตฺติํ คตา’’ติฯ ‘‘เอวเมว โข, มหาราช, ภควา อนุปาทิเสสาย นิพฺพานธาตุยา ปรินิพฺพุโต อตฺถงฺคโต, น สกฺกา ภควา นิทสฺเสตุํ ‘อิธ วา อิธ วา’ ติ, ธมฺมกาเยน ปน โข, มหาราช, สกฺกา ภควา นิทสฺเสตุํฯ ธมฺโม หิ, มหาราช, ภควตา เทสิโต’’ติฯ

‘‘กลฺโลสิ, ภนฺเต นาคเสนา’’ติฯ

พุทฺธนิทสฺสนปญฺโห ทสโมฯ

พุทฺธวคฺโค ปญฺจโมฯ

อิมสฺมิํ วคฺเค ทส ปญฺหาฯ

6. สติวคฺโค

1. กายปิยายนปญฺโห

[1] ราชา อาห ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ปิโย ปพฺพชิตานํ กาโย’’ติ? ‘‘น โข, มหาราช, ปิโย ปพฺพชิตานํ กาโย’’ติฯ ‘‘อถ กิสฺส นุ โข, ภนฺเต, เกลายถ มมายถา’’ติ? ‘‘กิํ ปน เต, มหาราช, กทาจิ กรหจิ สงฺคามคตสฺส กณฺฑปฺปหาโร โหตี’’ติ? ‘‘อาม, ภนฺเต, โหตี’’ติฯ ‘‘กิํนุ โข , มหาราช, โส วโณ อาเลเปน จ อาลิมฺปียติ เตเลน จ มกฺขียติ สุขุเมน จ โจฬปฏฺเฏน ปลิเวฐียตี’’ติ? ‘‘อาม, ภนฺเต, อาเลเปน จ อาลิมฺปียติ เตเลน จ มกฺขียติ สุขุเมน จ โจฬปฏฺเฏน ปลิเวฐียตี’’ติฯ ‘‘กิํนุ โข, มหาราช, ปิโย เต วโณ, เตน อาเลเปน จ อาลิมฺปียติ เตเลน จ มกฺขียติ สุขุเมน จ โจฬปฏฺเฏน ปลิเวฐียตี’’ติ? ‘‘น เม, ภนฺเต, ปิโย วโณ, อปิ จ มํสสฺส รุหนตฺถาย อาเลเปน จ อาลิมฺปียติ เตเลน จ มกฺขียติ สุขุเมน จ โจฬปฏฺเฏน ปลิเวฐียตี’’ติฯ ‘‘เอวเมว โข, มหาราช, อปฺปิโย ปพฺพชิตานํ กาโย, อถ จ ปพฺพชิตา อนชฺโฌสิตา กายํ ปริหรนฺติ พฺรหฺมจริยานุคฺคหายฯ อปิ จ โข, มหาราช, วณูปโม กาโย วุตฺโต ภควตา, เตน ปพฺพชิตา วณมิว กายํ ปริหรนฺติ อนชฺโฌสิตาฯ ภาสิตมฺเปตํ มหาราช ภควตา –

‘‘‘อลฺลจมฺมปฏิจฺฉนฺโน, นวทฺวาโร มหาวโณ;

สมนฺตโต ปคฺฆรติ, อสุจิปูติคนฺธิโย’’’ติฯ

‘‘กลฺโลสิ, ภนฺเต นาคเสนา’’ติฯ

กายปิยายนปญฺโห ปฐโมฯ