เมนู

‘‘ยถา, มหาราช, โกจิเทว ปุริโส รญฺโญ อธิการํ กเรยฺย, ตสฺส ราชา ตุฏฺโฐ อธิการํ ทเทยฺย, โส เตน อธิกาเรน ปญฺจหิ กามคุเณหิ สมปฺปิโต สมงฺคิภูโต ปริจเรยฺย, ตสฺส เอวมสฺส ‘มยา โข ปุพฺเพ รญฺโญ อธิกาโร กโต, ตสฺส เม ราชา ตุฏฺโฐ อธิการํ อทาสิ, สฺวาหํ ตโตนิทานํ อิมํ เอวรูปํ เวทนํ เวทยามี’ติฯ

‘‘ยถา วา ปน, มหาราช, โกจิเทว ปุริโส กุสลํ กมฺมํ กตฺวา กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุคติํ สคฺคํ โลกํ อุปปชฺเชยฺย, โส จ ตตฺถ ทิพฺเพหิ ปญฺจหิ กามคุเณหิ สมปฺปิโต สมงฺคิภูโต ปริจเรยฺย, ตสฺส เอวมสฺส ‘สฺวาหํ โข ปุพฺเพ กุสลํ กมฺมํ อกาสิํ, โสหํ ตโตนิทานํ อิมํ เอวรูปํ เวทนํ เวทยามี’ติ, เอวํ โข, มหาราช, เวทยิตลกฺขณา เวทนา อนุภวนลกฺขณา จา’’ติฯ

‘‘กลฺโลสิ , ภนฺเต นาคเสนา’’ติฯ

เวทนาลกฺขณปญฺโห นวโมฯ

10. สญฺญาลกฺขณปญฺโห

[10] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, กิํลกฺขณา สญฺญา’’ติ? ‘‘สญฺชานนลกฺขณา, มหาราช, สญฺญาฯ กิํ สญฺชานาติ? นีลมฺปิ สญฺชานาติ, ปีตมฺปิ สญฺชานาติ, โลหิตมฺปิ สญฺชานาติ, โอทาตมฺปิ สญฺชานาติ, มญฺชิฏฺฐมฺปิ [มญฺเชฏฺฐมฺปิ (สี. ปี.)] สญฺชานาติฯ เอวํ โข, มหาราช, สญฺชานนลกฺขณา สญฺญา’’ติฯ

‘‘โอปมฺมํ กโรหี’’ติฯ ‘‘ยถา, มหาราช, รญฺโญ ภณฺฑาคาริโก ภณฺฑาคารํ ปวิสิตฺวา นีลปีตโลหิโตทาตมญฺชิฏฺฐานิ [มญฺเชฏฺฐานิ (สี. ปี.)] ราชโภคานิ รูปานิ ปสฺสิตฺวา สญฺชานาติฯ เอวํ โข, มหาราช, สญฺชานนลกฺขณา สญฺญา’’ติฯ

‘‘กลฺโลสิ, ภนฺเต นาคเสนา’’ติฯ

สญฺญาลกฺขณปญฺโห ทสโมฯ

11. เจตนาลกฺขณปญฺโห

[11] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, กิํลกฺขณา เจตนา’’ติ? ‘‘เจตยิตลกฺขณา, มหาราช, เจตนา อภิสงฺขรณลกฺขณา จา’’ติฯ

‘‘โอปมฺมํ กโรหี’’ติฯ ‘‘ยถา, มหาราช, โกจิเทว ปุริโส วิสํ อภิสงฺขริตฺวา อตฺตนา จ ปิเวยฺย, ปเร จ ปาเยยฺย, โส อตฺตนาปิ ทุกฺขิโต ภเวยฺย, ปเรปิ ทุกฺขิตา ภเวยฺยุํฯ เอวเมว โข, มหาราช, อิเธกจฺโจ ปุคฺคโล อกุสลํ กมฺมํ เจตนาย เจตยิตฺวา กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคติํ วินิปาตํ นิรยํ อุปปชฺเชยฺยฯ เยปิ ตสฺส อนุสิกฺขนฺติ , เตปิ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา อปายํ ทุคฺคติํ วินิปาตํ นิรยํ อุปปชฺชนฺติฯ

‘‘ยถา วา ปน, มหาราช, โกจิเทว ปุริโส สปฺปินวนีตเตลมธุผาณิตํ เอกชฺฌํ อภิสงฺขริตฺวา อตฺตนา จ ปิเวยฺย, ปเร จ ปาเยยฺย, โส อตฺตนา สุขิโต ภเวยฺย, ปเรปิ สุขิตา ภเวยฺยุํฯ เอวเมว โข, มหาราช, อิเธกจฺโจ ปุคฺคโล กุสลํ กมฺมํ เจตนาย เจตยิตฺวา กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุคติํ สคฺคํ โลกํ อุปปชฺชติฯ เยปิ ตสฺส อนุสิกฺขนฺติ, เตปิ กายสฺส เภทา ปรํ มรณา สุคติํ สคฺคํ โลกํ อุปปชฺชนฺติฯ เอวํ โข, มหาราช, เจตยิตลกฺขณา เจตนา อภิสงฺขรณลกฺขณา จา’’ติฯ

‘‘กลฺโลสิ, ภนฺเต นาคเสนา’’ติฯ

เจตนาลกฺขณปญฺโห เอกาทสโมฯ

12. วิญฺญาณลกฺขณปญฺโห

[12] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, กิํลกฺขณํ วิญฺญาณ’’นฺติ? ‘‘วิชานนลกฺขณํ, มหาราช, วิญฺญาณ’’นฺติฯ

‘‘โอปมฺมํ กโรหี’’ติฯ ‘‘ยถา, มหาราช, นครคุตฺติโก มชฺเฌ นครสิงฺฆาฏเก นิสินฺโน ปสฺเสยฺย ปุรตฺถิมทิสโต ปุริสํ อาคจฺฉนฺตํ, ปสฺเสยฺย ทกฺขิณทิสโต ปุริสํ อาคจฺฉนฺตํ, ปสฺเสยฺย ปจฺฉิมทิสโต ปุริสํ อาคจฺฉนฺตํ, ปสฺเสยฺย อุตฺตรทิสโต ปุริสํ อาคจฺฉนฺตํฯ เอวเมว โข, มหาราช, ยญฺจ ปุริโส จกฺขุนา รูปํ ปสฺสติ, ตํ วิญฺญาเณน วิชานาติฯ ยญฺจ โสเตน สทฺทํ สุณาติ, ตํ วิญฺญาเณน วิชานาติฯ ยญฺจ ฆาเนน คนฺธํ ฆายติ, ตํ วิญฺญาเณน วิชานาติฯ