1. สีหงฺคปญฺโห

[1] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ‘สีหสฺส สตฺต องฺคานิ คเหตพฺพานี’ติ ยํ วเทสิ, กตมานิ ตานิ สตฺต องฺคานิ คเหตพฺพานี’’ติ? ‘‘ยถา, มหาราช, สีโห นาม เสตวิมลปริสุทฺธปณฺฑโร, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน เสตวิมลปริสุทฺธปณฺฑรจิตฺเตน พฺยปคตกุกฺกุจฺเจน ภวิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, สีหสฺส ปฐมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, สีโห จตุจรโณ วิกฺกนฺตจารี, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน จตุริทฺธิปาทจรเณน ภวิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, สีหสฺส ทุติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, สีโห อภิรูปรุจิรเกสรี, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน อภิรูปรุจิรสีลเกสรินา ภวิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, สีหสฺส ตติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, สีโห ชีวิตปริยาทาเนปิ น กสฺสจิ โอนมติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน จีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารปริยาทาเนปิ น กสฺสจิ โอนมิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, สีหสฺส จตุตฺถํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, สีโห สปทานภกฺโข ยสฺมิํ โอกาเส นิปตติ, ตตฺเถว ยาวทตฺถํ ภกฺขยติ, น วรมํสํ วิจินาติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน สปทานภกฺเขน ภวิตพฺพํ, น กุลานิ วิจินิตพฺพานิ, น ปุพฺพเคหํ หิตฺวา กุลานิ อุปสงฺกมิตพฺพานิ, น โภชนํ วิจินิตพฺพํ, ยสฺมิํ โอกาเส กพฬํ อาทียติ, ตสฺมิํ เยว โอกาเส ภุญฺชิตพฺพํ สรีรยาปนตฺถํ [สรีรยาปนมตฺตํ (สี. ปี.)], น วรโภชนํ วิจินิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, สีหสฺส ปญฺจมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, สีโห อสนฺนิธิภกฺโข, สกิํ โคจรํ ภกฺขยิตฺวา น ปุน ตํ อุปคจฺฉติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน อสนฺนิธิการปริโภคินา ภวิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, สีหสฺส ฉฏฺฐํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ , มหาราช, สีโห โภชนํ อลทฺธา น ปริตสฺสติ, ลทฺธาปิ โภชนํ อคธิโต [อคถิโต (สี.)] อมุจฺฉิโต อนชฺโฌสนฺโน ปริภุญฺชติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน โภชนํ อลทฺธา น ปริตสฺสิตพฺพํ, ลทฺธาปิ โภชนํ อคธิเตน อมุจฺฉิเตน อนชฺโฌสนฺเนน อาทีนวทสฺสาวินา นิสฺสรณปญฺเญน ปริภุญฺชิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, สีหสฺส สตฺตมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, ภควตา เทวาติเทเวน สํยุตฺตนิกายวเร เถรํ มหากสฺสปํ ปริกิตฺตยมาเนน –

‘สนฺตุฏฺโฐยํ, ภิกฺขเว, กสฺสโป อิตรีตเรน ปิณฺฑปาเตน, อิตรีตรปิณฺฑปาตสนฺตุฏฺฐิยา จ วณฺณวาที, น จ ปิณฺฑปาตเหตุ อเนสนํ อปฺปติรูปํ อาปชฺชติ, อลทฺธา จ ปิณฺฑปาตํ น ปริตสฺสติ, ลทฺธา จ ปิณฺฑปาตํ อคธิโต อมุจฺฉิโต อนชฺโฌสนฺโน อาทีนวทสฺสาวี นิสฺสรณปญฺโญ ปริภุญฺชตี’’’ติฯ

สีหงฺคปญฺโห ปฐโมฯ

2. จกฺกวากงฺคปญฺโห

[2] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ‘จกฺกวากสฺส ตีณิ องฺคานิ คเหตพฺพานี’ติ ยํ วเทสิ, กตมานิ ตานิ ตีณิ องฺคานิ คเหตพฺพานีติ’’? ‘‘ยถา, มหาราช, จกฺกวาโก ยาว ชีวิตปริยาทานา ทุติยิกํ น วิชหติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน ยาว ชีวิตปริยาทานา โยนิโส มนสิกาโร น วิชหิตพฺโพฯ อิทํ, มหาราช, จกฺกวากสฺส ปฐมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ