‘‘‘ตถา ภิกฺขุ ธมฺมธโร, อวิชฺชาปิหิตํ ชนํ;

ปถํ ทสฺเสติ วิวิธํ, อาทิจฺโจวุทยํ ยถา’’’ติฯ

สูริยงฺคปญฺโห อฏฺฐโมฯ

9. สกฺกงฺคปญฺโห

[9] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ‘สกฺกสฺส ตีณิ องฺคานิ คเหตพฺพานี’ติ ยํ วเทสิ, กตมานิ ตานิ ตีณิ องฺคานิ คเหตพฺพานี’’ติ? ‘‘ยถา, มหาราช, สกฺโก เอกนฺตสุขสมปฺปิโต, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน เอกนฺตปวิเวกสุขาภิรเตน ภวิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, สกฺกสฺส ปฐมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, สกฺโก เทเว ทิสฺวา ปคฺคณฺหาติ, หาสมภิชเนติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน กุสเลสุ ธมฺเมสุ อลีนมตนฺทิตํ สนฺตํ มานสํ ปคฺคเหตพฺพํ, หาสมภิชเนตพฺพํ, อุฏฺฐหิตพฺพํ ฆฏิตพฺพํ วายมิตพฺพํ ฯ อิทํ, มหาราช, สกฺกสฺส ทุติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, สกฺกสฺส อนภิรติ นุปฺปชฺชติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน สุญฺญาคาเร อนภิรติ น อุปฺปาเทตพฺพาฯ อิทํ, มหาราช, สกฺกสฺส ตติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, เถเรน สุภูตินา –

‘‘‘สาสเน เต มหาวีร, ยโต ปพฺพชิโต อหํ;

นาภิชานามิ อุปฺปนฺนํ, มานสํ กามสํหิต’’’นฺติฯ

สกฺกงฺคปญฺโห นวโมฯ

10. จกฺกวตฺติงฺคปญฺโห

[10] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ‘จกฺกวตฺติสฺส จตฺตาริ องฺคานิ คเหตพฺพานี’ติ ยํ วเทสิ, กตมานิ ตานิ จตฺตาริ องฺคานิ คเหตพฺพานี’’ติ? ‘‘ยถา, มหาราช , จกฺกวตฺตี จตูหิ สงฺคหวตฺถูหิ ชนํ สงฺคณฺหาติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน จตสฺสนฺนํ ปริสานํ มานสํ สงฺคเหตพฺพํ อนุคฺคเหตพฺพํ สมฺปหํเสตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, จกฺกวตฺติสฺส ปฐมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, จกฺกวตฺติสฺส วิชิเต โจรา น อุฏฺฐหนฺติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน กามราคพฺยาปาทวิหิํสาวิตกฺกา น อุปฺปาเทตพฺพาฯ อิทํ, มหาราช, จกฺกวตฺติสฺส ทุติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, ภควตา เทวาติเทเวน –

‘‘‘วิตกฺกูปสเม จ โย รโต, อสุภํ ภาวยเต [ภาวยตี (สฺยา.) ธ. ป. 350 ธมฺมปเท] สทา สโต;

เอส โข พฺยนฺติกาหิติ, เอส เฉจฺฉติ มารพนฺธน’นฺติฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, จกฺกวตฺตี ทิวเส ทิวเส สมุทฺทปริยนฺตํ มหาปถวิํ อนุยายติ กลฺยาณปาปกานิ วิจินมาโน, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน กายกมฺมํ วจีกมฺมํ มโนกมฺมํ ทิวเส ทิวเส ปจฺจเวกฺขิตพฺพํ ‘กิํ นุ โข เม อิเมหิ ตีหิ ฐาเนหิ อนุปวชฺชสฺส ทิวโส วีติวตฺตตี’ติฯ อิทํ, มหาราช, จกฺกวตฺติสฺส ตติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, ภควตา เทวาติเทเวน องฺคุตฺตรนิกายวเร –

‘กถมฺภูตสฺส เม รตฺตินฺทิวา วีติวตฺตนฺตีติ [วีติปตนฺตีติ (สี. ปี.)] ปพฺพชิเตน อภิณฺหํ ปจฺจเวกฺขิตพฺพ’นฺติฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, จกฺกวตฺติสฺส อพฺภนฺตรพาหิรารกฺขา สุสํวิหิตา โหติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน อพฺภนฺตรานํ พาหิรานํ กิเลสานํ อารกฺขาย สติโทวาริโก ฐเปตพฺโพฯ