เมนู

1. ปถวีองฺคปญฺโห

[1] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ‘ปถวิยา ปญฺจ องฺคานิ คเหตพฺพานี’ติ ยํ วเทสิ, กตมานิ ตานิ ปญฺจ องฺคานิ คเหตพฺพานี’’ติ? ‘‘ยถา, มหาราช, ปถวี อิฏฺฐานิฏฺฐานิ กปฺปูราครุตครจนฺทนกุงฺกุมาทีนิ อากิรนฺเตปิ ปิตฺตเสมฺหปุพฺพรุหิรเสทเมทเขฬสิงฺฆาณิกลสิก- มุตฺตกรีสาทีนิ อากิรนฺเตปิ ตาทิสา เยว, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน อิฏฺฐานิฏฺเฐ ลาภาลาเภ ยสายเส นินฺทาปสํสาย สุขทุกฺเข สพฺพตฺถ ตาทินา เยว ภวิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, ปถวิยา ปฐมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, ปถวี มณฺฑนวิภูสนาปคตา สกคนฺธปริภาวิตา, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน วิภูสนาปคเตน สกสีลคนฺธปริภาวิเตน ภวิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, ปถวิยา ทุติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, ปถวี นิรนฺตรา อขณฺฑจฺฉิทฺทา อสุสิรา พหลา ฆนา วิตฺถิณฺณา, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน นิรนฺตรมขณฺฑจฺฉิทฺทมสุสิรพหลฆนวิตฺถิณฺณสีเลน ภวิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, ปถวิยา ตติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, ปถวี คามนิคมนครชนปทรุกฺขปพฺพตนทีตฬากโปกฺขรณีมิคปกฺขิมนุชนรนาริคณํ ธาเรนฺตีปิ อกิลาสุ โหติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน โอวทนฺเตนปิ อนุสาสนฺเตนปิ วิญฺญาเปนฺเตนปิ สนฺทสฺเสนฺเตนปิ สมาทเปนฺเตนปิ สมุตฺเตเชนฺเตนปิ สมฺปหํเสนฺเตนปิ ธมฺมเทสนาสุ อกิลาสุนา ภวิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, ปถวิยา จตุตฺถํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, ปถวี อนุนยปฺปฏิฆวิปฺปมุตฺตา, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน อนุนยปฺปฏิฆวิปฺปมุตฺเตน ปถวิสเมน เจตสา วิหริตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, ปถวิยา ปญฺจมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตมฺเปตํ , มหาราช, อุปาสิกาย จูฬสุภทฺทาย สกสมเณ ปริกิตฺตยมานาย –

‘‘‘เอกญฺเจ พาหํ วาสิยา, ตจฺเฉ กุปิตมานสา [กุปิตมานโส (ก.)];

เอกญฺเจพาหํ คนฺเธน, อาลิมฺเปยฺย ปโมทิตา [ปโมทิโต (ก.)]

‘‘‘อมุสฺมิํ ปฏิโฆ นตฺถิ, ราโค อสฺมิํ น วิชฺชติ;

ปถวีสมจิตฺตา เต, ตาทิสา สมณา มมา’’’ติฯ

ปถวีองฺคปญฺโห ปฐโมฯ

2. อาปงฺคปญฺโห

[2] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ‘อาปสฺส ปญฺจ องฺคานิ คเหตพฺพานี’ติ ยํ วเทสิ, กตมานิ ตานิ ปญฺจ องฺคานิ คเหตพฺพานี’’ติ? ‘‘ยถา, มหาราช, อาโป สุสณฺฐิตมกมฺปิตมลุฬิตสภาวปริสุทฺโธ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน กุหนลปนเนมิตฺตกนิปฺเปสิกตํ อปเนตฺวา สุสณฺฐิตมกมฺปิตมลุฬิตสภาวปริสุทฺธาจาเรน ภวิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, อาปสฺส ปฐมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, อาโป สีตลสภาวสณฺฐิโต, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน สพฺพสตฺเตสุ ขนฺติเมตฺตานุทฺทยสมฺปนฺเนน หิเตสินา อนุกมฺปเกน ภวิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, อาปสฺส ทุติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, อาโป อสุจิํ สุจิํ กโรติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน คาเม วา อรญฺเญ วา อุปชฺฌาเย อุปชฺฌายมตฺเตสุ อาจริเย อาจริยมตฺเตสุ สพฺพตฺถ อนธิกรเณน ภวิตพฺพํ อนวเสสการินาฯ อิทํ, มหาราช, อาปสฺส ตติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, อาโป พหุชนปตฺถิโต, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน อปฺปิจฺฉสนฺตุฏฺฐปวิวิตฺตปฏิสลฺลาเนน สตตํ สพฺพโลกมภิปตฺถิเตน ภวิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, อาปสฺส จตุตฺถํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ