เมนู

1. ลาพุลตงฺคปญฺโห

[1] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ‘ลาพุลตาย เอกํ องฺคํ คเหตพฺพ’นฺติ ยํ วเทสิ, กตมํ ตํ เอกํ องฺคํ คเหตพฺพ’’นฺติ? ‘‘ยถา, มหาราช, ลาพุลตา ติเณ วา กฏฺเฐ วา ลตาย วา โสณฺฑิกาหิ อาลมฺพิตฺวา ตสฺสูปริ วฑฺฒติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน อรหตฺเต อภิวฑฺฒิตุกาเมน มนสา อารมฺมณํ อาลมฺพิตฺวา อรหตฺเต อภิวฑฺฒิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, ลาพุลตาย เอกํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, เถเรน สาริปุตฺเตน ธมฺมเสนาปตินา –

‘‘‘ยถา ลาพุลตา นาม, ติเณ กฏฺเฐ ลตาย วา;

อาลมฺพิตฺวา โสณฺฑิกาหิ, ตโต วฑฺฒติ อุปฺปริฯ

‘‘‘ตเถว พุทฺธปุตฺเตน, อรหตฺตผลกามินา;

อารมฺมณํ อาลมฺพิตฺวา, วฑฺฒิตพฺพํ อเสกฺขผเล’’’ติฯ

ลาพุลตงฺคปญฺโห ปฐโมฯ

2. ปทุมงฺคปญฺโห

[2] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ‘ปทุมสฺส ตีณิ องฺคานิ คเหตพฺพานี’ติ ยํ วเทสิ, กตมานิ ตานิ ตีณิ องฺคานิ คเหตพฺพานี’’ติ ? ‘‘ยถา, มหาราช, ปทุมํ อุทเก ชาตํ อุทเก สํวทฺธํ อนุปลิตฺตํ อุทเกน, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน กุเล คเณ ลาเภ ยเส สกฺกาเร สมฺมานนาย ปริโภคปจฺจเยสุ จ สพฺพตฺถ อนุปลิตฺเตน ภวิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, ปทุมสฺส ปฐมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, ปทุมํ อุทกา อจฺจุคฺคมฺม ฐาติฯ เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน สพฺพโลกํ อภิภวิตฺวา อจฺจุคฺคมฺม โลกุตฺตรธมฺเม ฐาตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, ปทุมสฺส ทุติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, ปทุมํ อปฺปมตฺตเกนปิ อนิเลน เอริตํ จลติฯ เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน อปฺปมตฺตเกสุปิ กิเลเสสุ สํยโม กรณีโย, ภยทสฺสาวินา วิหริตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, ปทุมสฺส ตติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, ภควตา เทวาติเทเวน ‘อณุมตฺเตสุ วชฺเชสุ ภยทสฺสาวี สมาทาย สิกฺขติ สิกฺขาปเทสู’ติฯ

ปทุมงฺคปญฺโห ทุติโยฯ

3. พีชงฺคปญฺโห

[3] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ‘พีชสฺส ทฺเว องฺคานิ คเหตพฺพานี’ติ ยํ วเทสิ, กตมานิ ตานิ ทฺเว องฺคานิ คเหตพฺพานี’’ติ? ‘‘ยถา, มหาราช, พีชํ อปฺปกมฺปิ สมานํ ภทฺทเก เขตฺเต วุตฺตํ เทเว สมฺมา ธารํ ปเวจฺฉนฺเต สุพหูนิ ผลานิ อนุทสฺสติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน ยถา ปฏิปาทิตํ สีลํ เกวลํ สามญฺญผลมนุทสฺสติฯ เอวํ สมฺมา ปฏิปชฺชิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, พีชสฺส ปฐมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, พีชํ สุปริโสธิเต เขตฺเต โรปิตํ ขิปฺปเมว สํวิรูหติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน มานสํ สุปริคฺคหิตํ สุญฺญาคาเร ปริโสธิตํ สติปฏฺฐานเขตฺตวเร ขิตฺตํ ขิปฺปเมว วิรูหติฯ อิทํ, มหาราช, พีชสฺส ทุติยํ องฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, เถเรน อนุรุทฺเธน –

‘‘‘ยถาปิ เขตฺเต [ยถา เขตฺเต (สี.)] ปริสุทฺเธ, พีชญฺจสฺส ปติฏฺฐิตํ;

วิปุลํ ตสฺส ผลํ โหติ, อปิ โตเสติ กสฺสกํฯ

‘‘‘ตเถว โยคิโน จิตฺตํ, สุญฺญาคาเร วิโสธิตํ;

สติปฏฺฐานเขตฺตมฺหิ, ขิปฺปเมว วิรูหตี’’’ติฯ

พีชงฺคปญฺโห ตติโยฯ