‘‘‘กุมฺโมว องฺคานิ สเก กปาเล, สโมทหํ ภิกฺขุ มโนวิตกฺเก;

อนิสฺสิโต อญฺญมเหฐยาโน, ปรินิพฺพุโตนูปวเทยฺย กญฺจี’’’ติฯ

กุมฺมงฺคปญฺโห ฉฏฺโฐฯ

7. วํสงฺคปญฺโห

[7] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ‘วํสสฺส เอกํ องฺคํ คเหตพฺพ’นฺติ ยํ วเทสิ, กตมํ ตํ เอกํ องฺคํ คเหตพฺพ’’นฺติ? ‘‘ยถา, มหาราช, วํโส ยตฺถ วาโต, ตตฺถ อนุโลเมติ, นาญฺญตฺถมนุธาวติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน ยํ พุทฺเธน ภควตา ภาสิตํ นวงฺคํ สตฺถุ สาสนํ, ตํ อนุโลมยิตฺวา กปฺปิเย อนวชฺเช ฐตฺวา สมณธมฺมํ เยว ปริเยสิตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, วํสสฺส เอกํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตมฺเปตํ มหาราช เถเรน ราหุเลน –

‘‘‘นวงฺคํ พุทฺธวจนํ, อนุโลเมตฺวาน สพฺพทา;

กปฺปิเย อนวชฺชสฺมิํ, ฐตฺวาปายํ สมุตฺตริ’’’นฺติฯ

วํสงฺคปญฺโห สตฺตโมฯ

8. จาปงฺคปญฺโห

[8] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ‘จาปสฺส เอกํ องฺคํ คเหตพฺพ’นฺติ ยํ วเทสิ, กตมํ ตํ เอกํ องฺคํ คเหตพฺพ’’นฺติ? ‘‘ยถา, มหาราช, จาโป สุตจฺฉิโต นมิโต [มิโต (สี. ปี. ก.)] ยาวคฺคมูลํ สมกเมว อนุนมติ นปฺปฏิตฺถมฺภติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน เถรนวมชฺฌิมสมเกสุ อนุนมิตพฺพํ นปฺปฏิผริตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, จาปสฺส เอกํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, ภควตา เทวาติเทเวน วิธุร [ปุณฺณก] ชาตเก –

‘‘‘จาโปวูนุทโร ธีโร, วํโส วาปิ ปกมฺปเย [จาโป วา นุน เม ธีโร, วํโสว อนุโลมยํ (สี. ปี. ก.)];

ปฏิโลมํ น วตฺเตยฺย, ส ราชวสติํ วเส’’’ติฯ

จาปงฺคปญฺโห อฏฺฐโมฯ

9. วายสงฺคปญฺโห

[9] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ‘วายสสฺส ทฺเว องฺคานิ คเหตพฺพานี’ติ ยํ วเทสิ, กตมานิ ตานิ ทฺเว องฺคานิ คเหตพฺพานี’’ติ? ‘‘ยถา, มหาราช, วายโส อาสงฺกิตปริสงฺกิโต ยตฺตปฺปยตฺโต จรติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน อาสงฺกิตปริสงฺกิเตน ยตฺตปยตฺเตน อุปฏฺฐิตาย สติยา สํวุเตหิ อินฺทฺริเยหิ จริตพฺพํฯ อิทํ, มหาราช, วายสสฺส ปฐมํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ

‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, วายโส ยํ กิญฺจิ โภชนํ ทิสฺวา ญาตีหิ สํวิภชิตฺวา ภุญฺชติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน เย เต ลาภา ธมฺมิกา ธมฺมลทฺธา อนฺตมโส ปตฺตปริยาปนฺนมตฺตมฺปิ, ตถารูเปหิ ลาเภหิ ปฏิวิภตฺตโภคินา ภวิตพฺพํ สีลวนฺเตหิ สพฺรหฺมจารีหิฯ อิทํ, มหาราช, วายสสฺส ทุติยํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, เถเรน สาริปุตฺเตน ธมฺมเสนาปตินา –

‘‘‘สเจ เม อุปนาเมนฺติ, ยถาลทฺธํ ตปสฺสิโน;

สพฺเพ สํวิภชิตฺวาน, ตโต ภุญฺชามิ โภชน’’’นฺติฯ

วายสงฺคปญฺโห นวโมฯ