‘‘ปุน จปรํ, มหาราช, กุกฺกุโฏ เลฑฺฑุทณฺฑลคุฬมุคฺคเรหิ ปริปาติยนฺโตปิ สกํ เคหํ น วิชหติฯ เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน จีวรกมฺมํ กโรนฺเตนปิ นวกมฺมํ กโรนฺเตนปิ วตฺตปฺปฏิวตฺตํ กโรนฺเตนปิ อุทฺทิสนฺเตนปิ อุทฺทิสาเปนฺเตนปิ โยนิโส มนสิกาโร น วิชหิตพฺโพ, สกํ โข ปเนตํ, มหาราช, โยคิโน เคหํ, ยทิทํ โยนิโส มนสิกาโร ฯ อิทํ, มหาราช, กุกฺกุฏสฺส ปญฺจมํ องฺคํ คเหตพฺพํ ฯ ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, ภควตา เทวาติเทเวน ‘โก จ, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน โคจโร สโก เปตฺติโก วิสโย? ยทิทํ จตฺตาโร สติปฏฺฐานา’ติฯ ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, เถเรน สาริปุตฺเตน ธมฺมเสนาปตินาปิ –

‘‘‘ยถา สุทนฺโต มาตงฺโค, สกํ โสณฺฑํ น มทฺทติ;

ภกฺขาภกฺขํ วิชานาติ, อตฺตโน วุตฺติกปฺปนํฯ

‘‘‘ตเถว พุทฺธปุตฺเตน, อปฺปมตฺเตน วา ปน;

ชินวจนํ น มทฺทิตพฺพํ, มนสิการวรุตฺตม’’’นฺติฯ

กุกฺกุฏงฺคปญฺโห ทุติโยฯ

3. กลนฺทกงฺคปญฺโห

[3] ‘‘ภนฺเต นาคเสน, ‘กลนฺทกสฺส เอกํ องฺคํ คเหตพฺพ’นฺติ ยํ วเทสิ, กตมํ ตํ เอกํ องฺคํ คเหตพฺพ’’นฺติ? ‘‘ยถา, มหาราช, กลนฺทโก ปฏิสตฺตุมฺหิ โอปตนฺเต นงฺคุฏฺฐํ ปปฺโผเฏตฺวา มหนฺตํ กตฺวา เตเนว นงฺคุฏฺฐลคุเฬน ปฏิสตฺตุํ ปฏิพาหติ, เอวเมว โข, มหาราช, โยคินา โยคาวจเรน กิเลสสตฺตุมฺหิ โอปตนฺเต สติปฏฺฐานลคุฬํ ปปฺโผเฏตฺวา มหนฺตํ กตฺวา เตเนว สติปฏฺฐานลคุเฬน สพฺพกิเลสา ปฏิพาหิตพฺพาฯ อิทํ, มหาราช, กลนฺทกสฺส เอกํ องฺคํ คเหตพฺพํฯ ภาสิตมฺเปตํ, มหาราช, เถเรน จูฬปนฺถเกน –

‘ยทา กิเลสา โอปตนฺติ, สามญฺญคุณธํสนา;

สติปฏฺฐานลคุเฬน, หนฺตพฺพา เต ปุนปฺปุน’’’นฺติฯ

กลนฺทกงฺคปญฺโห ตติโยฯ