เมนู

ตานิ เยว ปญฺจินฺทฺริยานิ สงฺขารปริยาปนฺนานิฯ เย สงฺขารา อนาสวา โน จ ภวงฺคา, เต สงฺขารา ธมฺมธาตุสงฺคหิตา, อยํ ธาตูหิ โอตรณาฯ

สา ธมฺมธาตุ ธมฺมายตนปริยาปนฺนา, ยํ อายตนํ อนาสวํ โน จ ภวงฺคํ, อยํ อายตเนหิ โอตรณาฯ

นิยุตฺโต โอตรโณ หารสมฺปาโตฯ

13. โสธนหารสมฺปาโต

[75] ตตฺถ กตโม โสธโน หารสมฺปาโต?

‘‘ตสฺมา รกฺขิตจิตฺตสฺส, สมฺมาสงฺกปฺปโคจโร’’ติ คาถาฯ ยตฺถ อารมฺโภ สุทฺโธ, โส ปญฺโห วิสชฺชิโต ภวติฯ ยตฺถ ปน อารมฺโภ น สุทฺโธ, น ตาว โส ปญฺโห วิสชฺชิโต ภวติฯ

นิยุตฺโต โสธโน หารสมฺปาโตฯ

14. อธิฏฺฐานหารสมฺปาโต

[76] ตตฺถ กตโม อธิฏฺฐาโน หารสมฺปาโต?

ตสฺมา รกฺขิตจิตฺตสฺส, สมฺมาสงฺกปฺปโคจโรติ คาถาฯ ตสฺมา รกฺขิตจิตฺตสฺสาติ เอกตฺตตาฯ จิตฺตํ มโน วิญฺญาณํ, อยํ เวมตฺตตาฯ สมฺมาสงฺกปฺปโคจโรติ เอกตฺตตาฯ เนกฺขมฺมสงฺกปฺโป อพฺยาปาทสงฺกปฺโป อวิหิํสาสงฺกปฺโป อยํ เวมตฺตตาฯ สมฺมาทิฏฺฐิปุเรกฺขาโรติ เอกตฺตตาฯ สมฺมาทิฏฺฐิ นาม ยํ ทุกฺเข ญาณํ ทุกฺขสมุทเย ญาณํ ทุกฺขนิโรเธ ญาณํ ทุกฺขนิโรธคามินิยา ปฏิปทาย ญาณํ มคฺเค ญาณํ เหตุมฺหิ ญาณํ เหตุสมุปฺปนฺเนสุ ธมฺเมสุ ญาณํ ปจฺจเย ญาณํ ปจฺจยสมุปฺปนฺเนสุ ธมฺเมสุ ญาณํ, ยํ ตตฺถ ตตฺถ ยถาภูตํ ญาณทสฺสนํ อภิสมโย สมฺปฏิเวโธ สจฺจาคมนํ, อยํ เวมตฺตตาฯ ญตฺวาน อุทยพฺพยนฺติ เอกตฺตตา, อุทเยน อวิชฺชาปจฺจยา สงฺขารา, สงฺขารปจฺจยา วิญฺญาณํ, เอวํ สพฺพํ สมุทโย ภวติฯ วเยน อวิชฺชานิโรธา สงฺขารนิโรโธ, เอวํ สพฺพํ นิโรโธ โหติ, อยํ เวมตฺตตาฯ ถินมิทฺธาภิภู ภิกฺขูติ เอกตฺตตา, ถินํ นาม ยา จิตฺตสฺส อกลฺลตา อกมฺมนิยตา, มิทฺธํ นาม ยํ กายสฺส ลีนตฺตํ, อยํ เวมตฺตตาฯ

สพฺพา ทุคฺคติโย ชเหติ เอกตฺตตา, เทวมนุสฺเส วา อุปนิธาย อปายา ทุคฺคติ, นิพฺพานํ วา อุปนิธาย สพฺพา อุปปตฺติโย ทุคฺคติ, อยํ เวมตฺตตาฯ

นิยุตฺโต อธิฏฺฐาโน หารสมฺปาโตฯ

15. ปริกฺขารหารสมฺปาโต

[77] ตตฺถ กตโม ปริกฺขาโร หารสมฺปาโต?

‘‘ตสฺมา รกฺขิตจิตฺตสฺส, สมฺมาสงฺกปฺปโคจโร’’ติ คาถาฯ อยํ สมถวิปสฺสนาย ปริกฺขาโรฯ

นิยุตฺโต ปริกฺขาโร หารสมฺปาโตฯ

16. สมาโรปนหารสมฺปาโต

[78] ตตฺถ กตโม สมาโรปโน หารสมฺปาโต?

‘‘ตสฺมา รกฺขิตจิตฺตสฺส, สมฺมาสงฺกปฺปโคจโร;

สมฺมาทิฏฺฐิปุเรกฺขาโร, ญตฺวาน อุทยพฺพยํ;

ถินมิทฺธาภิภู ภิกฺขุ, สพฺพา ทุคฺคติโย ชเห’’ติฯ

ตสฺมา รกฺขิตจิตฺตสฺสาติ ติณฺณํ สุจริตานํ ปทฏฺฐานํ, จิตฺเต รกฺขิเต ตํ รกฺขิตํ ภวติ กายกมฺมํ วจีกมฺมํ มโนกมฺมํฯ สมฺมาทิฏฺฐิปุเรกฺขาโรติ สมฺมาทิฏฺฐิยา ภาวิตาย ภาวิโต ภวติ อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโคฯ เกน การเณน? สมฺมาทิฏฺฐิโต หิ สมฺมาสงฺกปฺโป ปภวติ, สมฺมาสงฺกปฺปโต สมฺมาวาจา ปภวติ, สมฺมาวาจาโต สมฺมากมฺมนฺโต ปภวติ, สมฺมากมฺมนฺตโต สมฺมาอาชีโว ปภวติ, สมฺมาอาชีวโต สมฺมาวายาโม ปภวติ, สมฺมาวายามโต สมฺมาสติ ปภวติ, สมฺมาสติโต สมฺมาสมาธิ ปภวติ, สมฺมาสมาธิโต สมฺมาวิมุตฺติ ปภวติ, สมฺมาวิมุตฺติโต สมฺมาวิมุตฺติญาณทสฺสนํ ปภวติฯ อยํ อนุปาทิเสโส ปุคฺคโล อนุปาทิเสสา จ นิพฺพานธาตุฯ

นิยุตฺโต สมาโรปโน หารสมฺปาโตฯ