เมนู

อุสฺสุกฺกการโก โสโก, โส ปริเทวสฺส ปทฏฺฐานํ ฯ ลาลปฺปการโก ปริเทโว, โส ทุกฺขสฺส ปทฏฺฐานํฯ กายสํปีฬนํ ทุกฺขํ, ตํ โทมนสฺสสฺส ปทฏฺฐานํฯ จิตฺตสํปีฬนํ โทมนสฺสํ, ตํ อุปายาสสฺส ปทฏฺฐานํฯ โอทหนการโก อุปายาโส, โส ภวสฺส ปทฏฺฐานํฯ อิมานิ ภวงฺคานิ ยทา สมคฺคานิ นิพฺพตฺตานิ ภวนฺติ โส ภโว, ตํ สํสารสฺส ปทฏฺฐานํฯ นิยฺยานิกลกฺขโณ มคฺโค, โส นิโรธสฺส ปทฏฺฐานํฯ

ติตฺถญฺญุตา ปีตญฺญุตาย ปทฏฺฐานํ, ปีตญฺญุตา ปตฺตญฺญุตาย [มตฺตญฺญุตาย (สี. ก.)] ปทฏฺฐานํ, ปตฺตญฺญุตา อตฺตญฺญุตาย ปทฏฺฐานํ, อตฺตญฺญุตา ปุพฺเพกตปุญฺญตาย ปทฏฺฐานํ, ปุพฺเพกตปุญฺญตา ปติรูปเทสวาสสฺส ปทฏฺฐานํ, ปติรูปเทสวาโส สปฺปุริสูปนิสฺสยสฺส ปทฏฺฐานํ, สปฺปุริสูปนิสฺสโย อตฺตสมฺมาปณิธานสฺส ปทฏฺฐานํ, อตฺตสมฺมาปณิธานํ สีลานํ ปทฏฺฐานํ, สีลานิ อวิปฺปฏิสารสฺส ปทฏฺฐานํ, อวิปฺปฏิสาโร ปาโมชฺชสฺส ปทฏฺฐานํ, ปาโมชฺชํ ปีติยา ปทฏฺฐานํ, ปีติ ปสฺสทฺธิยา ปทฏฺฐานํ, ปสฺสทฺธิ สุขสฺส ปทฏฺฐานํ, สุขํ สมาธิสฺส ปทฏฺฐานํ, สมาธิ ยถาภูตญาณทสฺสนสฺส ปทฏฺฐานํ, ยถาภูตญาณทสฺสนํ นิพฺพิทาย ปทฏฺฐานํ, นิพฺพิทา วิราคสฺส ปทฏฺฐานํ, วิราโค วิมุตฺติยา ปทฏฺฐานํฯ วิมุตฺติ วิมุตฺติญาณทสฺสนสฺส ปทฏฺฐานํฯ เอวํ โย โกจิ อุปนิสฺสโย โย โกจิ ปจฺจโย, สพฺโพ โส ปทฏฺฐานํฯ เตนาห อายสฺมา มหากจฺจายโน ‘‘ธมฺมํ เทเสติ ชิโน’’ติฯ

นิยุตฺโต ปทฏฺฐาโน หาโรฯ

5. ลกฺขณหารวิภงฺโค

[23] ตตฺถ กตโม ลกฺขโณ หาโร? ‘‘วุตฺตมฺหิ เอกธมฺเม’’ติ, อยํ ลกฺขโณ หาโรฯ กิํ ลกฺขยติ? เย ธมฺมา เอกลกฺขณา, เตสํ ธมฺมานํ เอกสฺมิํ ธมฺเม วุตฺเต อวสิฏฺฐา ธมฺมา วุตฺตา ภวนฺติฯ ยถา กิํ ภเว? ยถาห ภควา –

‘‘จกฺขุํ , ภิกฺขเว, อนวฏฺฐิตํ อิตฺตรํ ปริตฺตํ ปภงฺคุ ปรโต ทุกฺขํ พฺยสนํ จลนํ [จลํ (สี.)] กุกฺกุฬํ สงฺขารํ [สสงฺขารํ (ก.)] วธกํ อมิตฺตมชฺเฌฯ อิมสฺมิํ จกฺขุสฺมิํ วุตฺเต อวสิฏฺฐานิ อชฺฌตฺติกานิ อายตนานิ วุตฺตานิ ภวนฺติฯ เกน การเณน? สพฺพานิ หิ ฉ อชฺฌตฺติกานิ อายตนานิ วธกฏฺเฐน เอกลกฺขณานิฯ ยถา จาห ภควา –