สนฺโต จ วิหาราธิคโมติ สุญฺญโต วิหาโร สนฺโต วิหาราธิคโมฯ อนิมิตฺโต วิหาโร สนฺโต วิหาราธิคโมฯ อปฺปณิหิโต วิหาโร สนฺโต วิหาราธิคโมฯ

ปณีตาธิมุตฺตตาติ สุญฺญเต อธิมุตฺตตา ปณีตาธิมุตฺตตาฯ อนิมิตฺเต อธิมุตฺตตา ปณีตาธิมุตฺตตาฯ อปฺปณิหิเต อธิมุตฺตตา ปณีตาธิมุตฺตตาฯ

อรณวิหาโรติ ปฐมํ ฌานํ อรณวิหาโรฯ ทุติยํ ฌานํ อรณวิหาโรฯ ตติยํ ฌานํ อรณวิหาโรฯ จตุตฺถํ ฌานํ อรณวิหาโรฯ อากาสานญฺจายตนสมาปตฺติ อรณวิหาโร…เป.… เนวสญฺญานาสญฺญายตนสมาปตฺติ อรณวิหาโรฯ

อรณวิหาโรติ เกนฏฺเฐน อรณวิหาโร? ปฐเมน ฌาเนน นีวรเณ หรตีติ – อรณวิหาโรฯ ทุติเยน ฌาเนน วิตกฺกวิจาเร หรตีติ – อรณวิหาโรฯ ตติเยน ฌาเนน ปีติํ หรตีติ – อรณวิหาโรฯ จตุตฺเถน ฌาเนน สุขทุกฺเข หรตีติ – อรณวิหาโรฯ อากาสานญฺจายตนสมาปตฺติยา รูปสญฺญํ ปฏิฆสญฺญํ นานตฺตสญฺญํ หรตีติ – อรณวิหาโรฯ วิญฺญาณญฺจายตนสมาปตฺติยา อากาสานญฺจายตนสญฺญํ หรตีติ – อรณวิหาโรฯ อากิญฺจญฺญายตนสมาปตฺติยา วิญฺญาณญฺจายตนสญฺญํ หรตีติ – อรณวิหาโรฯ เนวสญฺญานาสญฺญายตนสมาปตฺติยา อากิญฺจญฺญายตนสญฺญํ หรตีติ – อรณวิหาโรฯ อยํ อรณวิหาโรฯ ตํ ญาตฏฺเฐน ญาณํ, ปชานนฏฺเฐน ปญฺญาฯ เตน วุจฺจติ – ‘‘ทสฺสนาธิปเตยฺยํ สนฺโต จ วิหาราธิคโม ปณีตาธิมุตฺตตา ปญฺญา อรณวิหาเร ญาณํ’’ฯ

อรณวิหารญาณนิทฺเทโส เตตฺติํสติโมฯ

34. นิโรธสมาปตฺติญาณนิทฺเทโส

[83] กถํ ทฺวีหิ พเลหิ สมนฺนาคตตฺตา ตโย จ สงฺขารานํ ปฏิปฺปสฺสทฺธิยา โสฬสหิ ญาณจริยาหิ นวหิ สมาธิจริยาหิ วสิภาวตา ปญฺญา นิโรธสมาปตฺติยา ญาณํ?