เมนู

ตาย สติยา เตน ญาเณน เต ธมฺเม อนุปสฺสติฯ เตน วุจฺจติ – ‘‘ธมฺเมสุ ธมฺมานุปสฺสนาสติปฏฺฐานา’’ฯ

ภาวนาติ จตสฺโส ภาวนา – ตตฺถ ชาตานํ ธมฺมานํ อนติวตฺตนฏฺเฐน ภาวนา, อินฺทฺริยานํ เอกรสฏฺเฐน ภาวนา, ตทุปควีริยวาหนฏฺเฐน ภาวนา, อาเสวนฏฺเฐน ภาวนาฯ เอวํ ธมฺเมสุ ธมฺมานุปสฺสี วิหรตีติฯ

สติปฏฺฐานกถา นิฏฺฐิตาฯ

9. วิปสฺสนากถา

[36] เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ – ‘‘ภิกฺขโว’’ติฯ ‘‘ภทนฺเต’’ติ เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจสฺโสสุํฯ ภควา เอตทโวจ –

‘‘โส วต, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ กญฺจิ [กิญฺจิ (ก.) อ. นิ. 6.99-100 ปสฺสิตพฺพา] สงฺขารํ นิจฺจโต สมนุปสฺสนฺโต อนุโลมิกาย ขนฺติยา สมนฺนาคโต ภวิสฺสตีติ – เนตํ ฐานํ วิชฺชติ; อนุโลมิกาย ขนฺติยา อสมนฺนาคโต สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกมิสฺสตีติ – เนตํ ฐานํ วิชฺชติ; สมฺมตฺตนิยามํ อโนกฺกมมาโน โสตาปตฺติผลํ วา สกทาคามิผลํ วา อนาคามิผลํ วา อรหตฺตํ วา [อรหตฺตผลํ วา (สฺยา. ก.) อ. นิ. 6.98 ปสฺสิตพฺพา] สจฺฉิกริสฺสตีติ – เนตํ ฐานํ วิชฺชติฯ

‘‘โส วต, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ สพฺพสงฺขาเร อนิจฺจโต สมนุปสฺสนฺโต อนุโลมิกาย ขนฺติยา สมนฺนาคโต ภวิสฺสตีติ – ฐานเมตํ วิชฺชติ; อนุโลมิกาย ขนฺติยา สมนฺนาคโต สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกมิสฺสตีติ – ฐานเมตํ วิชฺชติ, สมฺมตฺตนิยามํ โอกฺกมมาโน โสตาปตฺติผลํ วา สกทาคามิผลํ วา อนาคามิผลํ วา อรหตฺตํ วา สจฺฉิกริสฺสตีติ – ฐานเมตํ วิชฺชติฯ