เมนู

กถํ สุญฺญตฏฺเฐน สมถวิปสฺสนํ ยุคนทฺธํ ภาเวติ? อุทฺธจฺจํ ปชหโต จิตฺตสฺส เอกคฺคตา อวิกฺเขโป สมาธิ สพฺพาภินิเวเสหิ สุญฺโญ โหติ นิโรธโคจโร, อวิชฺชํ ปชหโต อนุปสฺสนฏฺเฐน วิปสฺสนา สพฺพาภินิเวเสหิ สุญฺญา โหติ นิโรธโคจราฯ อิติ สุญฺญตฏฺเฐน สมถวิปสฺสนา เอกรสา โหนฺติ, ยุคนทฺธา โหนฺติ, อญฺญมญฺญํ นาติวตฺตนฺตีติฯ เตน วุจฺจติ – ‘‘สุญฺญตฏฺเฐน สมถวิปสฺสนํ ยุคนทฺธํ ภาเวตี’’ติฯ ภาเวตีติ จตสฺโส ภาวนา – อาเสวนฏฺเฐน ภาวนา…เป.… มคฺโค สญฺชายตีติ กถํ มคฺโค สญฺชายติ…เป.… เอวํ มคฺโค สญฺชายติฯ เอวํ สญฺโญชนานิ ปหียนฺติ, อนุสยา พฺยนฺตีโหนฺติฯ เอวํ สุญฺญตฏฺเฐน สมถวิปสฺสนํ ยุคนทฺธํ ภาเวติฯ อิเมหิ โสฬสหิ อากาเรหิ สมถวิปสฺสนํ ยุคนทฺธํ ภาเวติ, เอวํ สมถวิปสฺสนํ ยุคนทฺธํ ภาเวติฯ

สุตฺตนฺตนิทฺเทโสฯ

2. ธมฺมุทฺธจฺจวารนิทฺเทโส

[6] กถํ ธมฺมุทฺธจฺจวิคฺคหิตํ มานสํ โหติ? อนิจฺจโต มนสิกโรโต โอภาโส อุปฺปชฺชติ, โอภาโส ธมฺโมติ โอภาสํ อาวชฺชติ, ตโต วิกฺเขโป อุทฺธจฺจํฯ เตน อุทฺธจฺเจน วิคฺคหิตมานโส อนิจฺจโต อุปฏฺฐานํ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ, ทุกฺขโต อุปฏฺฐานํ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ, อนตฺตโต อุปฏฺฐานํ ยถาภูตํ นปฺปชานาติฯ เตน วุจฺจติ – ‘‘ธมฺมุทฺธจฺจวิคฺคหิตมานโส โหติ โส สมโย, ยํ ตํ จิตฺตํ อชฺฌตฺตเมว สนฺติฏฺฐติ สนฺนิสีทติ เอโกทิ โหติ สมาธิยติ ตสฺส มคฺโค สญฺชายตี’’ติ กถํ มคฺโค สญฺชายติ…เป.… เอวํ มคฺโค สญฺชายติ, เอวํ สญฺโญชนานิ ปหียนฺติ, อนุสยา พฺยนฺตีโหนฺติฯ

อนิจฺจโต มนสิกโรโต ญาณํ อุปฺปชฺชติ, ปีติ อุปฺปชฺชติ, ปสฺสทฺธิ อุปฺปชฺชติ, สุขํ อุปฺปชฺชติ, อธิโมกฺโข อุปฺปชฺชติ, ปคฺคโห อุปฺปชฺชติ, อุปฏฺฐานํ อุปฺปชฺชติ, อุเปกฺขา อุปฺปชฺชติ, นิกนฺติ อุปฺปชฺชติ, ‘นิกนฺติ ธมฺโม’ติ นิกนฺติํ อาวชฺชติฯ ตโต วิกฺเขโป อุทฺธจฺจํฯ เตน อุทฺธจฺเจน วิคฺคหิตมานโส อนิจฺจโต อุปฏฺฐานํ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ, ทุกฺขโต อุปฏฺฐานํ ยถาภูตํ นปฺปชานาติ, อนตฺตโต อุปฏฺฐานํ ยถาภูตํ นปฺปชานาติฯ