เมนู

อุปฺปนฺนานํ สพฺพกิเลสานํ ปหานาย อสลฺลีนตฺตปหิตตฺตปคฺคหฏฺเฐ ปญฺญา วีริยารมฺเภ ญาณํ…เป.… อนุปฺปนฺนสฺส อรหตฺตมคฺคสฺส อุปฺปาทาย อสลฺลีนตฺตปหิตตฺตปคฺคหฏฺเฐ ปญฺญา วีริยารมฺเภ ญาณํฯ อุปฺปนฺนสฺส อรหตฺตมคฺคสฺส ฐิติยา อสมฺโมสาย ภิยฺโยภาวาย เวปุลฺลาย ภาวนาย ปาริปูริยา อสลฺลีนตฺตปหิตตฺตปคฺคหฏฺเฐ ปญฺญา วีริยารมฺเภ ญาณํฯ ตํ ญาตฏฺเฐน ญาณํ, ปชานนฏฺเฐน ปญฺญาฯ เตน วุจฺจติ – ‘‘อสลฺลีนตฺตปหิตตฺตปคฺคหฏฺเฐ ปญฺญา วีริยารมฺเภ ญาณํ’’ฯ

วีริยารมฺภญาณนิทฺเทโส อฏฺฐติํสติโมฯ

39. อตฺถสนฺทสฺสนญาณนิทฺเทโส

[90] กถํ นานาธมฺมปฺปกาสนตา ปญฺญา อตฺถสนฺทสฺสเน ญาณํ? นานาธมฺมาติ ปญฺจกฺขนฺธา, ทฺวาทสายตนานิ, อฏฺฐารส ธาตุโย, กุสลา ธมฺมา, อกุสลา ธมฺมา, อพฺยากตา ธมฺมา, กามาวจรา ธมฺมา, รูปาวจรา ธมฺมา, อรูปาวจรา ธมฺมา, อปริยาปนฺนา ธมฺมาฯ

ปกาสนตาติ รูปํ อนิจฺจโต ปกาเสติ, รูปํ ทุกฺขโต ปกาเสติ, รูปํ อนตฺตโต ปกาเสติฯ เวทนํ…เป.… สญฺญํ… สงฺขาเร… วิญฺญาณํ… จกฺขุํ…เป.… ชรามรณํ อนิจฺจโต ปกาเสติ, ชรามรณํ ทุกฺขโต ปกาเสติ, ชรามรณํ อนตฺตโต ปกาเสติฯ

อตฺถสนฺทสฺสเนติ กามจฺฉนฺทํ ปชหนฺโต เนกฺขมฺมตฺถํ สนฺทสฺเสติฯ พฺยาปาทํ ปชหนฺโต อพฺยาปาทตฺถํ สนฺทสฺเสติฯ ถินมิทฺธํ ปชหนฺโต อาโลกสญฺญตฺถํ สนฺทสฺเสติฯ อุทฺธจฺจํ ปชหนฺโต อวิกฺเขปตฺถํ สนฺทสฺเสติฯ วิจิกิจฺฉํ ปชหนฺโต ธมฺมววตฺถานตฺถํ สนฺทสฺเสติฯ อวิชฺชํ ปชหนฺโต ญาณตฺถํ สนฺทสฺเสติฯ อรติํ ปชหนฺโต ปาโมชฺชตฺถํ สนฺทสฺเสติฯ นีวรเณ ปชหนฺโต ปฐมฌานตฺถํ สนฺทสฺเสติ …เป.… สพฺพกิเลเส ปชหนฺโต อรหตฺตมคฺคตฺถํ สนฺทสฺเสติฯ ตํ ญาตฏฺเฐน ญาณํ, ปชานนฏฺเฐน ปญฺญาฯ เตน วุจฺจติ – ‘‘นานาธมฺมปกาสนตา ปญฺญา อตฺถสนฺทสฺสเน ญาณํ’’ฯ

อตฺถสนฺทสฺสนญาณนิทฺเทโส นวติํสติโมฯ