สอุตตรบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

1. เหตุปัจจัย

[517] 1. ธรรมที่ไม่ใช่สอุตตรธรรม ที่ไม่ใช่สรณธรรม
อาศัยธรรมที่ไม่ใช่สอุตตรธรรม ที่ไม่ใช่สรณธรรม เกิดขึ้น เพราะ
เหตุปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[518] ในเหตุปัจจัย มี 1 วาระ.
พึงให้พิสดารทุกวาระ.

อนุตตรบทปฏิจจวาระ

อนุโลมนัย

1. เหตุปัจจัย

[509] 1. ธรรมที่ไม่ใช่อนุตตรธรรม ที่ไม่ใช่สรณธรรม
อาศัยธรรมที่ไม่ใช่อนุตตรธรรม ที่ไม่ใช่สรณธรรม เกิดขึ้น เพราะ
เหตุปัจจัย มี 1 วาระ.
2. ธรรมที่ไม่ใช่อนุตตรธรรม ที่ไม่ใช่อรณธรรม
อาศัยธรรมที่ไม่ใช่อนุตตรธรรม ที่ไม่ใช่อรณธรรม เกิดขึ้น เพราะ
เหตุปัจจัย.
3. ธรรมที่ไม่ใช่อนุตตรธรรม ที่ไม่ใช่สรณธรรม
อาศัยธรรมที่ไม่ใช่อนุตตรธรรม ที่ไม่ใช่อรณธรรม เกิดขึ้น เพราะ
เหตุปัจจัย.

4. ธรรมที่ไม่ใช่อนุตตรธรรม ที่ไม่ใช่สรณธรรม
และธรรมที่ไม่ใช่อนุตตรธรรม ที่ไม่ใช่อรณธรรม อาศัยธรรม
ที่ไม่ใช่อนุตตรธรรม ที่ไม่ใช่อรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย.
5. ธรรมที่ไม่ใช่อนุตตรธรรม ที่ไม่ใช่สรณธรรม
อาศัยธรรมที่ไม่ใช่อนุตตรธรรม ที่ไม่ใช่สรณธรรม และธรรม
ที่ไม่ใช่อนุตตรธรรม ที่ไม่ใช่อรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย.

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[520] ในเหตุปัจจัย มี 5 วาระ.
พึงให้พิสดารทุกวาระ.
สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี
สัมปยุตตวาระก็ดี ปัญหาวาระก็ดี พึงให้พิสดาร
ปัจจนียทุกทุกปัฏฐาน จบ

อรรถกถาปัจจนียปัฏฐาน

บัดนี้ เพื่อจะแสดง ปัจจนียปัฏฐาน ซึ่งมีชื่ออันได้แล้ว เพราะเป็น
ธรรมตรงกันข้าม ด้วยอำนาจเป็นปฏิปักษ์ต่อบททั้งหลายมีกุศลเป็นต้น พระ-
ผู้มีพระภาคจึงทรงเริ่มคำว่า นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ
เหตุปจฺจยา ดังนี้เป็นต้น.
บรรดาบทเหล่านั้น พระผู้มีพระภาคเจ้าทรงห้ามความที่กุศลเป็นปัจจัย
ด้วยคำว่า นกุสลํ ธมฺมํ ปฏิจฺจ ทรงห้ามการเกิดขึ้นแห่งกุศล ด้วยคำว่า
นกุสโล ธมฺโม อุปฺปชฺชติ เพราะฉะนั้น ผู้ศึกษาพึงทราบปัญหาและ