ปัจจนียนัย
1. นอธิปติปัจจัย
[289] 1. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ อาศัยอวิตักก-
วิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เกิดขึ้น เพราะนอธิปติปัจจัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ
[290] ในนอธิปติปัจจัย มี 9 วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี 9 วาระ
ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี 9 วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี 9 วาระ ในนกัมม-
ปัจจัย มี 3 วาระ ในนวิปากปัจจัย มี 9 วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี 9 วาระ
ฯลฯ
อนุโลมปัจจนียนัย
การนับจำนวนวาระในอนุโลมปัจจนียะ
[291] เพราะเหตุปัจจัย ในนอธิปติปัจจัย มี 9 วาระ... ฯลฯ
ปัจจนียานุโลมนัย
การนับจำนวนวาระในปัจจนียานุโลม
[292] เพราะนอธิปติปัจจัย ในเหตุปัจจัย มี 9 วาระ... ฯลฯ
สหชาตวาระก็ดี ปัจจยวาระก็ดี นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี
พึงให้พิสดารเหมือนปฏิจจวาระ.
อวิตักกวิจารมัตตบทปัญหาวาระ
อนุโลมนัย
1. เหตุปัจจัย
[293] 1. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่
อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของเหตุปัจจัย มี 3 วาระ.
2. อารัมมณปัจจัย
[294] 1. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่
อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอารัมมณปัจจัย
มี 3 วาระ.
3. อธิปติปัจจัย
[295] 1. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่
อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย
มีอย่างเดียว คือที่เป็น สหชาตาธิปติ มี 3 วาระ.
2. อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่เป็นเหตุ เป็นปัจจัยแก่
อวิตักกวิจารมัตตธรรมที่ไม่ใช่เหตุ ด้วยอำนาจของอธิปติปัจจัย
มี 2 อย่าง คือที่เป็น อารัมมณาธิปติ และ สหชาตาธิปติ มี 3
วาระ.