2. อรณธรรม อาศัยอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุ
ปัจจัย
คือ ขันธ์ 3 จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นอรณธรรม
ซึ่งเป็นอเหตุกะ.
ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ ตลอดถึงอสัญญสัตว์.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[857] ในนเหตุปัจจัย มี 2 วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี 3 วาระ
ในนอธิปติปัจจัย มี 5 วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี 3 วาระ ในนอุปนิสสย-ภ
ปัจจัย มี 3 วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี 4 วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี 5
วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี 5 วาระ ในนกัมมปัจจัย มี 2 วาระ ในนวิปาก-
ปัจจัย มี 5 วาระ ในนอาหารปัจจัย มี 1 วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี 1
วาระ ในนฌานปัจจัย มี 1 วาระ ในนมัคคปัจจัย มี 1 วาระ ในนสัมป-
ยุตตปัจจัย มี 3 วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี 2 วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี
3 วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี 3 วาระ.
การนับทั้งสองนัยนอกนี้ก็ดี สหชาตวาระก็ดี พึงกระทำ.

ปัจจยวาระ

อนุโลมนัย

1. เหตุปัจจัย

[858] 1. สรณธรรม อาศัยสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุ
ปัจจัย
คือ ขันธ์ 3 อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นสรณธรรม ฯลฯ ขันธ์ 2.
แม้ปัจจยวาระแห่งอรูปาวจรทุกะ ฉันใด พึงกระทำฉันนั้น.

การนับจํานวนวาระในอนุโลม

[859] ในเหตุปัจจัย มี 9 วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี 4 วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี 9 วาระ ฯลฯ ในอวิคตปัจจัย มี 9 วาระ.

ปัจจนียนัย

1. นเหตุปัจจัย

[860] 1. สรณธรรม อาศัยสรณธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุ
ปัจจัย
คือ โมหะ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ อาศัยขันธ์
ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.
2. อรณธรรม อาศัยอรณธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุ
ปัจจัย