ปัจจนียนัย

1. นเหตุปัจจัย

[695] 1. สุขสหคตธรรม อาศัยสุขสหคตธรรม เกิดขึ้น
เพราะนเหตุปัจจัย
คือ ขันธ์ 2 อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นสุขสหคตธรรม ซึ่งเป็นอเหตุกะ
ฯลฯ ขันธ์ 2.
พึงกระทำมูล (วาระที่ 2)
สุข และ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสุขสหคตธรรม
ซึ่งเป็นอเหตุกะ.
2. สุขสหคตธรรม และธรรมที่ไม่ใช่สุขสหคตธรรม
อาศัยสุขสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย
คือ ขันธ์ 2 สุข และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นสุข-
สหคตธรรม ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ ขันธ์ 2.
3. ธรรมที่ไม่ใช่สุขสหคตธรรม อาศัยธรรมที่ไม่ใช่
สุขสหคตธรรม เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย
คือ ขันธ์ 3 และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 3 ที่ไม่ใช่สุขสหคต-
ธรรม ซึ่งเป็นอเหตุกะ ฯลฯ ขันธ์ 2.
จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยสุข ซึ่งเป็นอเหตุกะ.
ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 3 และกฏัตตารูป อาศัยขันธ์ 1 ที่
ไม่ใช่สุขสหคตธรรม ฯลฯ ขันธ์ 2.
หทยวัตถุ อาศัยขันธ์ทั้งหลาย, ขันธ์ทั้งหลาย อาศัยหทยวัตถุ.

มหาภูตรูป 1 ฯลฯ ตลอดถึงอสัญญสัตว์.
โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ อาศัยขันธ์
ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.
เหมือนนเหตุปัจจัยในสัปปีติกทุกะ ไม่มีแตกต่างกัน ปัจจัยทั้งปวง
มี 9 วาระ.

การนับจํานวนวาระในปัจจนียะ

[696] ในนเหตุปัจจัย มี 9 วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี 3 วาระ
ฯลฯ ในนอุปนิสสยปัจจัย มี 3 วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี 9 วาระ ในนปัจ-
ฉาชาตปัจจัย มี 9 วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี 9 วาระ ในนกัมมปัจจัย มี 4
วาระ ในนวิปากปัจจัย มี 9 วาระ ในนอาหารปัจจัย มี 1 วาระ ในนอินทริย-
ปัจจัย มี 1 วาระ ในนฌานปัจจัย มี 6 วาระ ในนมัคคปัจจัย มี 9 วาระ ใน
นสัมปยุตตปัจจัย มี 3 วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี 6 วาระ ในโนนัตถิปัจจัย
มี 3 วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี 3 วาระ.
แม้การนับทั้งสองนัยนอกนี้ ก็พึงกระทำอย่างนี้ แม้สหชาตวาระก็
เหมือนกับปฏิจจวาระ.
ปวัตติก็ดี ปฏิสนธิก็ดี ในปัจจยวาระ พึงให้พิสดาร ส่วนหทยวัตถุ
พึงให้พิสดารในปวัตติ เหมือนปัจจยวารปัจจนียะ ในสัปปีติกทุกะ โมหะ มี
1 วาระ เท่านั้น เหมือนในสัปปีติกทุกะ.
นิสสยวาระก็ดี สังสัฏฐวาระก็ดี สัมปยุตตวาระก็ดี พึงกระทำเหมือน
สัปปีติกทุกะ ฉะนั้น.