8. อวิตักกธรรม อาศัยสวิตักกธรรม และอวิตักก-
ธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกธรรม และวิตก.
จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นวิตักกธรรม, อวิตักก-
ธรรม และมหาภูตรูปทั้งหลาย.
วิตก อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นวิตักกธรรม และหทยวัตถุ.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
แม้ในปฏิสนธิขณะ ก็มีทั้ง 3 วาระ.
9. สวิตักกธรรม และอวิตักกธรรม อาศัยสวิตักก-
ธรรม และอวิตักกธรรม เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย
คือ ขันธ์ 3 และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นสวิตักก-
ธรรม และวิตก ฯลฯ ขันธ์ 2.
ขันธ์ 3 อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นสวิตักกธรรม วิตก, และหทยวัตถุ.
ฯลฯ ขันธ์ 2.
จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกธรรม วิตก, และ
มหาภูตรูปทั้งหลาย.
ขันธ์ 3 และวิตักกธรรม อาศัยขันธ์ 1 ที่เป็นสวิตักกธรรม และ
หทยวัตถุ ฯลฯ ขันธ์ 2.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ

การนับจำนวนวาระในอนุโลม

[649] ในเหตุปัจจัย มี 9 วาระ ในอารัมมณปัจจัย มี 9 วาระ
ในอธิปติปัจจัย มี 9 วาระ ในปัจจัยทั้งปวง มี 9 วาระ ในอวิคตปัจจัย มี 9 วาระ.

ปัจจนียนัย

1. นเหตุปัจจัย

[650] 1. สวิตักกธรรม อาศัยสวิตักกธรรม เกิดขึ้น เพราะ
นเหตุปัจจัย
พึงกระทำเป็น 9 วาระ.
พึงกำหนดคำว่า เป็นอเหตุกะ 3 วาระเท่านั้น พึงยกโมหะออกเสีย.
เหมือนเหตุปัจจัยในปฏิจจวาระ เพิ่มปัญจวิญญาณ โมหะ วิตก.

ปัจจนียนัย

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ

[651] ในนเหตุปัจจัย มี 9 วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี 3 วาระ
ในนอธิปติปัจจัย มี 9 วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี 3 วาระ ฯลฯ ในนอุป-
นิสสยปัจจัย มี 3 วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี 9 วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย
มี 9 วาระ ในนอาเสวนปัจจัย มี 9 วาระ ในนกัมมปัจจัย มี 4 วาระ ใน
นวิปากปัจจัย มี 9 วาระ ในนอาหารปัจจัย มี 1 วาระ ในนอินทริยปัจจัย
มี 1 วาระ ในนฌานปัจจัย มี 1 วาระ ในนมัคคปัจจัย มี 9 วาระ ในนสัมป-
ยุตตปัจจัย มี 3 วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี 6 วาระ ในโนนัตถิปัจจัย
มี 3 วาระ ในโนวิคตปัจจัย มี 3 วาระ.
การนับทั้งสองนัยนอกนี้ก็ดี นิสสยวาระก็ดี พึงกระทำอย่างนี้.