เมนู

9. ปัจฉาชาตปัจจัย 10. นอาเสวนปัจจัย


ฯลฯ เพราะนปัจฉาชาตปัจจัย
ฯลฯ เพราะนอาเสวนปัจจัย

11. นกัมมปัจจัย


[484] 1. ธรรมที่ไม่ใช่กิเลส อาศัยธรรมที่เป็นกิเลสเกิดขึ้น
เพราะนกัมมปัจจัย

คือ สัมปยุตตเจตนา อาศัยกิเลสทั้งหลาย.
2. ธรรมที่ไม่ใช่กิเลส อาศัยธรรมที่ไม่ใช่กิเลส เกิดขึ้น
เพราะนกัมมปัจจัย

คือ สัมปยุตตเจตนา อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่ไม่ใช่กิเลส.
พาหิรรูป... อาหารสมุฏฐานรูป... อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ
3. ธรรมที่ไม่ใช่กิเลส อาศัยธรรมที่เป็นกิเลส และ
ธรรมที่ไม่ใช่กิเลส เกิดขึ้น เพราะนกัมมปัจจัย

คือ สัมปยุตตเจตนา อาศัยกิเลส และสัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย.
ปัจจัยทั้งปวง พึงกระทำอย่างนี้.

การนับจำนวนวาระในปัจจนียะ


[485] ในนเหตุปัจจัย มี 4 วาระ ในนอารัมมณปัจจัย มี 3 วาระ
ในนอธิปติปัจจัย มี 9 วาระ ในนอนันตรปัจจัย มี 3 วาระ ในนสมนันตร-
ปัจจัย มี 3 วาระ ในนอัญญมัญญปัจจัย มี 3 วาระ ในนอุปนิสสยปัจจัย

มี 3 วาระ ในนปุเรชาตปัจจัย มี 9 วาระ ในนปัจฉาชาตปัจจัย มี 9 วาระ
ในนอาเสวนปัจจัย มี 9 วาระ ในนกัมมปัจจัย มี 3 วาระ ในนวิปากปัจจัย
มี 9 วาระ ในนอาหารปัจจัย มี 1 วาระ ในนอินทริยปัจจัย มี 1 วาระ ใน
นฌานปัจจัย มี 1 วาระ ในนมัคคปัจจัย มี 1 วาระ ในนสัมปยุตตปัจจัย
มี 3 วาระ ในนวิปปยุตตปัจจัย มี 9 วาระ ในโนนัตถิปัจจัย มี 3 วาระ
ในโนวิคตปัจจัย มี 3 วาระ.
การนับทั้งสองนัยนอกนี้ก็ดี สหชาตวาระก็ดี พึงกระทำอย่างนี้.

ปัจจยวาระ


อนุโลมนัย


1. เหตุปัจจัย


[486] 1. ธรรมที่เป็นกิเลส อาศัยธรรมที่เป็นกิเลส เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย
มี 3 วาระ เหมือนกับปฏิจจวาระ.
4. ธรรมที่ไม่ใช่กิเลส อาศัยธรรมที่ไม่ใช่กิเลส
เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

คือ ขันธ์ 3 อาศัยขันธ์ 1 ที่ไม่ใช่กิเลส ตลอดถึงอัชฌัตติก-
มหาภูตรูป. ขันธ์ทั้งหลายที่ไม่ใช่กิเลส อาศัยหทยวัตถุ.
5. ธรรมที่เป็นกิเลส อาศัยธรรมที่ไม่ใช่กิเลส เกิดขึ้น
เพราะเหตุปัจจัย

คือ กิเลสทั้งหลาย อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่ไม่ใช่กิเลส.
กิเลสทั้งหลาย อาศัยหทยวัตถุ.
6. ธรรมที่เป็นกิเลส และธรรมที่ไม่ใช่กิเลส อาศัย
ธรรมที่ไม่ใช่กิเลส เกิดขึ้น เพราะเหตุปัจจัย

คือ ขันธ์ 3, กิเลสทั้งหลาย และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 1
ที่ไม่ใช่กิเลส ฯลฯ ขันธ์ 2.
กิเลสทั้งหลาย อาศัยหทยวัตถุ.
จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยมหาภูตรูปทั้งหลาย.
กิเลส และสัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย อาศัยหทยวัตถุ.