5 วาระ ในสหชาตปัจจัย มี 5 วาระ ในอัญญมัญญปัจจัย มี 5 วาระ ใน
นิสสยปัจจัย มี 5 วาระ ในอุปนิสสยปัจจัย มี 5 วาระ ในปุเรชาตปัจจัย มี
5 วาระ ในอาเสวนปัจจัย มี 5 วาระ ในกัมมปัจจัย มี 5 วาระ ในวิปาก-
ปัจจัย มี 5 วาระ ในอาหารปัจจัย มี 5 วาระ ในอินทริยปัจจัย มี 5 วาระ
ในฌานปัจจัย มี 5 วาระ ในมัคคปัจจัย มี 5 วาระ ในสัมปยุตตปัจจัย มี 5
วาระ ในวิปปยุตตปัจจัย มี 5 วาระ ในอัตถิปัจจัย มี 5 ปัจจัย ในนัตถิ-
ปัจจัย มี 5 วาระ ในวิคตปัจจัย มี 5 วาระ ในอวิคตปัจจัย มี 5 วาระ.

ปัจจนียนัย

1. นเหตุปัจจัย

[43] 1. ธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยธรรมที่เป็นจิต เกิดขึ้น
เพราะนเหตุปัจจัย
คือ สัมปยุตตขันธ์ และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยอเหตุกจิต.
ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ จิต ฯลฯ โมหะ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่
สหรคตด้วยอุทธัจจะ อาศัยจิตที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ
2. ธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น
เพราะนเหตุปัจจัย
คือ ขันธ์ 2 และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 1 ที่ไม่ใช่จิต ซึ่ง
เป็นอเหตุกะ ขันธ์ 2 ฯลฯ

ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ฯลฯ ตลอดถึงอสัญญสัตว์.
โมหะที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ อาศัยขันธ์
ทั้งหลายที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ.
3. ธรรมที่เป็นจิต อาศัยธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น
เพราะนเหตุปัจจัย
คือ จิต อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่ไม่ใช่จิต ซึ่งเป็นอเหตุกะ.
ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ จิต ขันธ์ทั้งหลายที่ไม่ใช่จิต.
ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ จิต อาศัยหทยวัตถุ
4. ธรรมที่เป็นจิต และธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยธรรม
ที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย
คือ ขันธ์ 2, จิต และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 1 ที่ไม่ใช่จิต
ซึ่งเป็นอเหตุกะ, ขันธ์ 2 ฯลฯ
ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ จิต และสัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย อาศัยหทย-
วัตถุ.
5. ธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยธรรมที่เป็นจิต และธรรม
ที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะนเหตุปัจจัย
คือ ขันธ์ 2 และจิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ 1 ที่ไม่ใช่จิต ซึ่ง
เป็นอเหตุกะ และจิต, ขันธ์ 2 ฯลฯ
ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 2 และกฏัตตารูป อาศัยขันธ์ 1 ที่
ไม่ใช่จิต และจิต, ขันธ์ 2 ฯลฯ

ในอเหตุกปฏิสนธิขณะ ขันธ์ที่ไม่ใช่จิต อาศัยจิต และหทยวัตถุ,
โมหะ ที่สหรคตด้วยวิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยยอุทธัจจะ อาศัยจิตที่สหรคตด้วย
วิจิกิจฉา ที่สหรคตด้วยอุทธัจจะ และสัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย.

2. นอารัมมณปัจจัย

[44] 1. ธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น
เพราะนอารัมมณปัจจัย
คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยจิต.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
2. ธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยธรรมที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น
เพราะนอารัมมณปัจจัย
คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยขันธ์ทั้งหลายที่ไม่ใช่จิต.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ ตลอดถึงอสัญญสัตว์.
3. ธรรมที่ไม่ใช่จิต อาศัยธรรมที่เป็นจิต และธรรม
ที่ไม่ใช่จิต เกิดขึ้น เพราะนอารัมมณปัจจัย
คือ จิตตสมุฏฐานรูป อาศัยจิต และสัปยุตตขันธ์ทั้งหลาย, จิตต-
สมุฏฐานรูปอาศัยจิต และมหาภูตรูปทั้งหลาย.
ในปฏิสนธิขณะ กฏัตตารูป อาศัยจิต และสัมปยุตตขันธ์ทั้งหลาย
กฏัตตารูป อาศัยจิต และมหาภูตรูปทั้งหลาย.